Με ελάχιστα σκηνικά μέσα ο σπουδαίος και διακεκριμένος Ιταλός σκηνοθέτης Αντόνιο Λατέλα στήνει ένα μυσταγωγικό σκηνικό γεγονός στο θέατρο Τέχνης, όπου ανεβάζει το σχεδόν αρχετυπικό πια αριστούργημα του Τέννεσι Ουίλιαμς «Γυάλινος Κόσμος». Στην παράσταση του δεσπόζει ο πέμπτος πρωταγωνιστής που αν και δεν εμφανίζεται ποτέ στη σκηνή, αναφέρεται τόσο συχνά που είναι σα να είναι παρών: η φωτογραφία του πατέρα, που απουσίαζε από το σπίτι μέχρι που το εγκατέλειψε.
Αντί για αυτόν, όμως, σ΄ένα σκηνικό εύρημα, είναι η φωτογραφία του συγγραφέα που καλύπτει όλον τον τοίχο στο βάθος της σκηνής. Είναι εκεί και η ίδια η φωνή του: ο Τέννεσι Ουίλιαμς, μιλά ελληνικά με τη βοήθεια της Τεχνητής Νοημοσύνης, δίνοντας τον ορισμό της ποίησης στο θέατρο που δε χρειάζεται σκηνοθετικά κόλπα τα οποία να μιμούνται την πραγματική ζωή, έτσι ώστε να αφεθεί ο χώρος στη φαντασία.
Είναι εκεί όλα όσα στοιχειώνουν τον μεγάλο Αμερικανό συγγραφέα: η Λώρα, η συνεσταλμένη αδελφή με το πρόβλημα υγείας που πασχίζει να μην την καταβάλλει. Η Αμάντα, η μάνα που απέμεινε μονάχη με την ανάμνηση περασμένων νεανικών μεγαλείων να ρίχνει φασματική σκιά στις μελλοντικές του ηρωΐδες. Το φάντασμα ενός πατέρα που ποτέ δεν ήταν εκεί. Και ο Τζίμι, ο καβαλιέρος επισκέπτης, «ο αγγελιαφόρος από τον κόσμο της πραγματικότητας» και ήρωας σύμβολο που «είναι το πάντα αναμενόμενο και επίμονα αργοπορημένο κάτι, για το οποίο ζούμε», όπως μας ξεκαθαρίζει εξ' αρχής ο αφηγητής.
Η ζωή και το έργο του συγγραφέα αντικατοπτρίζονται στην πρώτη του μεγάλη θεατρική επιτυχία, με τα αυτοβιογραφικά στοιχεία και τις πρώιμες εκδοχές των κατοπινών του ηρώων σε αυτό το ίδιο το πρόσωπο του αφηγητή: ο Τομ έχει το ίδιο όνομα με αυτό του συγγραφέα που είναι Τόμας Λάνιερ Ουίλιαμς, δουλεύει επίσης σε ένα εργοστάσιο παπουτσιών, σκαρώνει στίχους και ονειρεύεται επίσης να φύγει αφήνοντας τα βάρη που έχει επωμιστεί από την απουσία του πατέρα του. Αντικατοπτρισμοί είναι και οι ήρωές του όπως τους ανακαλεί στη μνήμη του ο αφηγητής ο οποίος προτού επεκταθεί στην αναψηλάφηση των αναμνήσεών του από τις οικογενειακές του σχέσεις, βρίσκεται από την πλευρά του κοινού για να μας μυήσει στην εποχή που γράφτηκε το έργο: τη δεκαετία του 30, των πύρινων αναμετρήσεων με το φασισμό και το ναζισμό στην Ευρώπη, της συντριβής του αμερικάνικου ονείρου με το κραχ στις ΗΠΑ και την αναταραχή που το συνόδευσε. Τότε που καθένας ένιωθε, και ίσως ήταν, μόνος απέναντι σε μια μοίρα που έτσι κι αλλιώς δεν όριζε. Πόσο μάλλον όταν πρόκειται για ανθρώπους που παλεύουν ενάντια στην φτώχεια, τις αντιξοότητες που αυτή μεγεθύνει, τις ερωτικές σχέσεις που η εποχή δεν επιτρέπει να εκδηλωθούν και είναι υπαινικτικές.
Κι έπειτα αντικατοπτρίζοντας πολλούς κόσμους, φτιάχνοντας χώρους για να τοποθετήσει ανθρώπους, χώρους, συναισθήματα, άλλοτε για να τα κρύψει σε μύχιους πόθους κι άλλοτε για να τα φανερώσει είναι εκεί ένα μεγάλο κομμάτι γυαλί που μεταφέρεται σε μια τροχήλατη πλατφόρμα. Ένας υαλοπίνακας, που μέσα από την διαφάνειά του λειτουργεί ως αντηχείο των αναμνήσεων δίνοντας βάθος στις εξαιρετικές ερμηνείες που είναι αυτές που σε καθηλώνουν καθώς δεν υπάρχει τίποτα άλλο να σε αποσπάσει από το λόγο. «Γυάλινος κόσμος». Εύθραυστος όσο το γυαλί αλλά και αιχμηρός -το γυαλί κόβει. Μνήμη, οικογένεια, και ίσως μια παραβολή για την ίδια την Αμερική. Η αντισυμβατική προσέγγιση του έργου τονίζει τις εξαιρετικές και διεισδυτικές ερμηνείες των χαρακτήρων καταφέρνοντας να τις ζωντανέψει με ποιητικό τρόπο, να μας δώσει τη σκληρή αλήθεια τους κάτω από τον ευχάριστο μανδύα της ψευδαίσθησης.
Ογδόντα χρόνια μετά το πρώτο ανέβασμα του έργου το 1944 που πρωτοπαρουσίασε στην Ελλάδα ο Κάρολος Κουν το 1946, το κορυφαίο έργο της παγκόσμιας δραματουργίας παραδίδεται τώρα στο ελληνικό κοινό από τον πολυβραβευμένο Αντόνιο Λατέλα, που έχει διατελέσει καλλιτεχνικός διευθυντής του Teatro Nuovo στη Νάπολη, ίδρυσε τη δική του θεατρική ομάδα -«stabilemobile compagnia Antonio Latella» και ηγήθηκε του τμήματος θεάτρου της Μπιενάλε της Βενετίας (Biennale di Venezia). Το έργο που αποτελεί την πρώτη του σκηνοθετική δουλειά στην Ελλάδα, έκανε παγκόσμια πρεμιέρα τον Οκτώβριο στο Teatro Nuovo της Νάπολης, στο πλαίσιο του 17ου Φεστιβάλ Θεάτρου της Καμπανίας και σε αυτό ο Ιταλός σκηνοθέτης και θεατρικός συγγραφέας, μας βάζει κυριολεκτικά «Να κοιτάζουμε μέσα από το γυαλί. Να κοιτάζουμε μέσα από τα συναισθήματα της ψυχής».
Info: Θέατρο Τέχνης Καρόλου Κουν (Φρυνίχου 14, Πλάκα)
Γυάλινος Κόσμος του Τέννεσι Ουίλιαμς
Μετάφραση: Δήμος Κουβίδης
Σκηνοθεσία και Δραματουργία: Antonio Latella
Σκηνικά- Κοστούμια: Χριστίνα Κάλμπαρη
Φωτισμοί: Στέλλα Κάλτσου
Καλλιτεχνική συνεργασία, μουσική επιμέλεια και κίνηση: Isacco Venturini
Διανομή: Μαρία Καλλιμάνη, Βαγγέλης Αμπατζής, Λήδα Κουτσοδασκάλου, Νίκος Μήλιας
Εισιτήρια 15-20€ Προπώληση more.com
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας