«Η τρυφερότητα είναι η πιο σεμνή μορφή αγάπης. Είναι το είδος της αγάπης που δεν εμφανίζεται στις γραφές ή στα Ευαγγέλια, αυτή η αγάπη στην οποία δεν ομνύει κανείς, τα λόγια της οποίας κανείς δεν παραθέτει. Δεν έχει ειδικά εμβλήματα ή σύμβολα, δεν οδηγεί στο έγκλημα ούτε προκαλεί φθόνο. Εμφανίζεται όταν παρατηρούμε προσεκτικά από κοντά μια άλλη ύπαρξη, κάτι που δεν είναι ο “εαυτός” μας.
Η τρυφερότητα είναι αυθόρμητη και ανιδιοτελής: πάει πολύ παραπέρα από την όμοιά της ενσυναίσθηση. Αντιθέτως, πρόκειται για τη συνειδητή, αν και ίσως λιγάκι μελαγχολική, κοινή μοιρασιά της μοίρας.
Η τρυφερότητα είναι η βαθιά συναισθηματική έγνοια για μια άλλη ανθρώπινη ύπαρξη, για την ευθραυστότητά της, για τη μοναδική φύση της και την έλλειψη ανοσίας της στα βάσανα και τις επιδράσεις του χρόνου. Η τρυφερότητα αντιλαμβάνεται τους δεσμούς που μας ενώνουν, τις ομοιότητες και την ταύτισή μας. Είναι μια μορφή θέασης που δείχνει τον κόσμο ζωντανό, διασυνδεδεμένο, συνεργαζόμενο και εξαρτώμενο από τον εαυτό του». Αυτά είναι μερικά από τα λόγια με τα οποία η Όλγκα Τοκάρτσουκ παρέλαβε το Νόμπελ Λογοτεχνίας το 2018, ομιλία που περιλαμβάνεται στο βιβλίο της «Πλάνητες», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Καστανιώτη. Δεν γνωρίζω αν είχε δει το θεατρικό έργο «Ο χορός των εραστών», του Τιάγκο Ροντρίγκεζ, όταν πρωτοανέβηκε το 2007, αν γνωρίζονται, αν έχουν ανταλλάξει ιδέες. Το σίγουρο όμως είναι ότι το έργο του Ροντρίγκεζ που παίζεται στη μικρή σκηνή της Στέγης, μέχρι τον Ιανουάριο του ‘25, είναι μια ωδή στην τρυφερότητα, με τον τρόπο που την περιγράφει η νομπελίστα. Γιατί πρόκειται ακριβώς για μια τέτοια σχέση, τρυφερότητας, την οποία οι πρωταγωνιστές περιγράφουν σχεδόν με μια φωνή. Συγχρονισμένοι σα να τραγουδάνε το ίδιο τραγούδι. Με μια πνοή που μοιράζεται στα δύο. Και ξαφνικά η γυναίκα δεν μπορεί να ανασάνει. Και είναι σα να στερούνται τον αέρα και οι δύο. Χρόνος δεν υπάρχει για να έρθει το ασθενοφόρο. Κάθε δευτερόλεπτο μετράει. Γιατί λιγοστεύει ο αέρας. Και φτάνουν στο νοσοκομείο. Και είναι μέσα σε αυτό το λαχάνιασμα και την αγωνία για το αν θα προλάβουν, σε αυτό το νοιάξιμο και τη λαχτάρα που βλέπεις την ώσμωση του ζευγαριού, την ιδανική σχέση στην πράξη. Κι έπειτα από τις μικροδιαφορές και τη φθορά της καθημερινότητας, η ροή του κειμένου σε πηγαίνει από το μικρό, το προσωπικό, στο μεγάλο, τις προσδοκίες από τη ζωή: από την ανάγκη για ένα μπαλκόνι για δυο γλάστρες στην πίστη ότι μπορεί να αλλάξει ο κόσμος και μετά πάλι στο προσωπικό, που μπορεί να είναι ο κόσμος όλος στον τρόπο που αφουγκράζεσαι τις ανάγκες του ανθρώπου σου και καταφέρνεις να συνυπάρχεις και να μοιράζεσαι τη ζωή σου και τα όνειρά σου για πάντα, αφού «υπάρχει χρόνος», όπως δεν σταματάνε να θυμίζουν ο ένας στον άλλον, αφού για πάντα ο ένας θα υπάρχει μέσα στην αγάπη του άλλου και θα είναι για πάντα μαζί...
Σε αυτό το πρώτο και πιο αυτοβιογραφικό έργο που έγραψε το 2007 για να επιστρέψει το 2020, ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Φεστιβάλ της Αβινιόν, Τιάγκο Ροντρίγκεζ, μας παραδίδει έναν ύμνο στη συντροφικότητα. Μετά το αιφνιδιαστικό του έργο, «Η Καταρίνα και η ομορφιά να σκοτώνεις φασίστες», πέρσι στη Στέγη και την πρώτη του συνεργασία με τον ιστορικό θίασο της Κομεντί Φρανσέζ, για το έργο «Hecuba, not Hecuba», που παρουσιάστηκε τον Ιούλιο στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου, εδώ συναντάς όλα τα γνώριμα στοιχεία που χρησιμοποιεί ο Ροντρίγκεζ: το αναπάντεχο, το χιούμορ, την αποκαλυπτική αφήγηση, την ανατρεπτική ματιά στη θέαση του κύκλου της ζωής, τη βαθιά συγκίνηση, αλλά με τόση δόση τρυφερότητας που, όταν τελειώνει το έργο, θέλεις να αγκαλιάσεις τον διπλανό σου.
Είναι βέβαιο ότι σε αυτό το αποτέλεσμα συμβάλλει και η χημεία των δύο ηθοποιών (Μαρίσσα Τριανταφυλλίδου και Νίκος Καραθάνος), ο συγχρονισμός αυτών των δύο ανθρώπων που σχεδόν μεταμορφώνονται σε ένα παλλόμενο σώμα με δύο μιλιές επί σκηνής, αλλά και η ρέουσα μετάφραση του «ποιήματος» του Ροντρίγκεζ από τη Μαρία Παπαδήμα.
♦ Πληροφορίες: Στέγη Ιδρύματος Ωνάση (Λεωφόρος Ανδρέα Συγγρού 107). Ο χορός των εραστών. Κείμενο, σκηνοθεσία: Tiago Rodrigues.
Ερμηνεύουν: Νίκος Καραθάνος, Μαρίσσα Τριανταφυλλίδου.
Καλλιτεχνική συνεργάτρια: Αργυρώ Χιώτη.
Σχεδιασμός φωτισμών: Rui Monteiro.
Καλλιτεχνική βοηθός, σκηνικά & κοστούμια: Magda Bizarro.
Μετάφραση: Μαρία Παπαδήμα.
Βοηθός σχεδιασμού σκηνικών & κοστουμιών: Μαργαρίτα Τζαννέτου. Πέμπτη - Σάββατο στις 9 μ.μ. και Κυριακή στις 7 μ.μ. μέχρι τις 19.01.2025.
Εισιτήρια 10-28 ευρώ (προπώληση εκδοτήρια Στέγης, τηλέφωνο: 219 219 1000. tickets.οnassis.org).
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας