Ενας Κύριος του θεάτρου με άστρο και ταλέντο

Το καλοκαίρι του 1978 όλη η Αθήνα μιλούσε για τον Δάνη Κατρανίδη και την πραγματικά απίστευτη ερμηνεία του ως κομπέρ στο «Καμπαρέ» που είχε ανεβάσει η Αλίκη Βουγιουκλάκη στο θερινό της θέατρο. Είχε κλέψει κυριολεκτικά την παράσταση και είχε γίνει το θέμα του καλοκαιριού, παρόλο που στο καστ του θρυλικού μιούζικαλ σε σκηνοθεσία Δημήτρη Ποταμίτη, συμπεριλαμβάνονταν, εκτός της Αλίκης, ηθοποιοί σαν τη Δέσπω Διαμαντίδου, τον Γιώργο Μιχαλακόπουλο και το Νίκο Γαλανό. Μάλιστα, τότε, μια εφημερίδα είχε δημοσιεύσει ένα τεράστιο κομμάτι με τίτλο «Το αστεράκι που γεννήθηκε μέσα σ’ ένα ΚΑΜΠΑΡΕ».

Οταν, νωρίτερα, η Αλίκη είχε αποφασίσει να ανεβάσει το «Καμπαρέ», ήθελε διακαώς να παίξει τον ρόλο του κομπέρ ο Γιώργος Μαρίνος. Εκείνος, όμως, παρ’ όλες τις πιέσεις που δέχτηκε ακόμα κι απ’ τον Αλέκο Πατσιφά, τον διευθυντή της ΛΥΡΑ, της δισκογραφικής εταιρείας στην οποία ανήκε τότε και η Αλίκη και ο Μαρίνος, δεν δέχτηκε – και το πλήρωσε ακριβά μετά. Και η Αλίκη, που έτυχε να έχει δει στο Εθνικό Θέατρο την καταπληκτική παράσταση του Μιχάλη Κακογιάννη «Γυάλινος κόσμος» με τη Βάσω Μανωλίδου και τη Ράνια Οικονομίδου, στην οποία ο Δάνης έπαιζε τον «Τομ», τον πήρε τηλέφωνο και του πρότεινε τον ρόλο του κομπέρ. Να σημειωθεί ότι ο Δάνης Κατρανίδης που είχε αποφοιτήσει από τη Σχολή του Γιώργου Θεοδοσιάδη, από το 1971 μέχρι το 1978 ήταν στο Εθνικό θέατρο κι έπαιζε κλασικό και μοντέρνο ρεπερτόριο και αρχαίες τραγωδίες – με τους «Πέρσες» του Αισχύλου σε σκηνοθεσία Τάκη Μουζενίδη είχε κάνει μάλιστα τα πρώτα πρώτα του βήματα στο Εθνικό Θέατρο, το 1971. Ποιος ξέρει τι μπόρεσε να διακρίνει η Αλίκη βλέποντάς τον λοιπόν ως «Τομ». Πάντως, του πρότεινε τον ρόλο, εκείνος –ευτυχώς για τον ίδιο– δέχτηκε κι έτσι ξεκίνησαν όλα.

Η ερμηνεία του ως «κομπέρ», βασισμένη βέβαια στο πρότυπο που είχε φτιάξει ο Τζόελ Γκρέι το 1966 στο θέατρο και το 1972 στο σινεμά, έκανε πάταγο. Διότι μπορεί να ακολούθησε το συγκεκριμένο πρότυπο, αλλά ήταν μια δική του ερμηνεία. Κι αν σκεφτεί κανείς ότι ο Γκρέι προερχόταν από το μουσικό θέατρο και τα καμπαρέ, ενώ ο Δάνης από το κλασικό ρεπερτόριο, η επιτυχία του ήταν διπλά σημαντική. Είναι κρίμα που δεν ξανάπαιξε ποτέ αυτό τον ρόλο στο θέατρο...

Ο Δάνης Κατρανίδης που έφυγε χθες, έπειτα από άγρια μάχη με την επάρατο που τον ταλαιπώρησε πολύ τα τελευταία χρόνια, είχε γεννηθεί τον Αύγουστο του 1949 στο Αιγάλεω. Και ήταν ένας άνθρωπος, πέρα από τα αναμφισβήτητα ταλέντα του και τη λάμψη του, απίστευτα ευγενής, αξιοπρεπής, με χιούμορ, διακριτικός, με ήθος. Ενας άνθρωπος ο οποίος στην προσωπική επαφή κατάφερνε να ξεπεράσει στα μάτια σου –στα δικά μου τουλάχιστον– ακόμα και την αναμφισβήτητη εκτίμηση που μπορεί να του είχες ως ηθοποιό. Διότι ο Κατρανίδης ήταν Κύριος πέρα από καλλιτέχνης και μάλιστα απ’ όσους σου άνοιγαν την καρδιά όταν τους έβλεπες.

Η πορεία του στο θέατρο είχε τα πάντα. Από αρχαία τραγωδία μέχρι μιούζικαλ, από κλασικό και μοντέρνο ρεπερτόριο μέχρι κωμωδία μπουλβάρ κι επιθεώρηση. Η συνεργασία του με την Αλίκη Βουγιουκλάκη που κράτησε κατ’ αρχάς μια πενταετία και συνεχίστηκε μετά σε περιοδείες εκτός Αθηνών, μπορεί να του καθόρισε την καριέρα, αλλά ποτέ δεν τον έκανε να ξεχάσει τις αρχικές του απόψεις για το θέατρο και την τέχνη. Η ερμηνεία του π.χ. στον «Γυάλινο κόσμο» τότε –που έτυχε, αν και μικρός, να την έχω δει– ήταν υπέροχη, παρόλο που είχε δίπλα του, ως «Αμάντα», το ιερό τέρας που λεγόταν Βάσω Μανωλίδου και τη, νεαρή τότε αλλά πάντα σπουδαία, Ράνια Οικονομίδου ως «Λάουρα». Θα άξιζε, όμως, να θυμηθούμε και την εκπληκτική ερμηνεία του ως «Μότσαρτ» στο «Αμαντέους» που είχαν ανεβάσει στο Θέατρο «Αθηνών» τη σεζόν 1984-1985 ο Γιάννης Φέρτης και η Μιμή Ντενίση.

Ο Δάνης Κατρανίδης είχε το ταλέντο, τη λάμψη, αλλά είχε και την ικανότητα να είναι από απίστευτα βαθύς έως υπέροχα ανάλαφρος, χωρίς να παύει ποτέ να είναι εξίσου σημαντικός.

Σινεμά δεν έκανε πολύ, αλλά έκανε ταινίες από τον «Θίασο» του Αγγελόπουλου μέχρι το «Πονηρό θηλυκό - Κατεργάρα γυναίκα» του Καραγιάννη. Εκανε και τηλεόραση – ας θυμηθούμε την «Αναδυομένη», την «Αστροφεγγιά», τον «Χατζημανουήλ», πιο πρόσφατα τη «Βέρα στο δεξί» ή ακόμα και τη «Φρουτοπία». Εκανε ακόμα και σημαντικό θέατρο στο ραδιόφωνο και στην τηλεόραση. Και δίδαξε στην Ανωτέρα Δραματική Σχολή «Ιασμος» και στο Θεατρικό Εργαστήρι «Βασίλης Διαμαντόπουλος». Αλλά πάνω και πριν απ’ όλα ήταν ηθοποιός του θεάτρου. Κι αυτό δεν το ξέχασε ποτέ. Και μάλιστα τα τελευταία χρόνια του στο θέατρο, από το 2012 δηλαδή, έκανε δική του θεατρική επιχείρηση, στο θέατρο «Μέλι» της πλατείας Βικτωρίας (που το μετονόμασε «Πόλη Θέατρο»), όπου, στηρίζοντας σκηνοθέτες της νεότερης γενιάς, ανέβασε ένα εξαιρετικό και δύσκολο ρεπερτόριο (με έργα του κλασικού ρεπερτορίου αλλά και καινούργια έργα της σύγχρονης ελληνικής δραματουργίας), στο οποίο ξεχωρίζει σαφέστατα η εκπληκτική ερμηνεία του, μαζί με τη Μίρκα Παπακωνσταντίνου, στο «Ποιος φοβάται τη Βιρτζίνια Γουλφ» το 2013. Οι τελευταίες παραστάσεις του ήταν το «Εκπαιδεύοντας τη Ρίτα» και το «Εγκλημα στο Οριεντ Εξπρές».

Οσο ενδιαφέρων και λαμπερός ήταν στη δουλειά του τόσο διακριτικός ήταν στην προσωπική του ζωή. Ο γάμος του από το 1971 έως το 78 με τη Μίρκα Παπακωνσταντίνου τού καθόρισε τη ζωή. Με τη Μίρκα η σχέση τους άρχισε από τη Σχολή Θεοδοσιάδη και μέχρι τέλους εκείνη ήταν δίπλα του σε όλες τις δύσκολες στιγμές του, αν και αργότερα ο ίδιος είχε κάνει άλλους δύο γάμους. Και όπως είχε πει κάποτε, «παντρεύτηκα τρεις φορές γιατί ήθελα πάντα να κάνω οικογένεια». Δεν ξεπούλησε όμως ποτέ την προσωπική του ζωή στη δημοσιότητα με κανέναν τρόπο.

Ο Δάνης Κατρανίδης μάς αποχαιρέτισε χθες στα 75 του χρόνια, ταλαιπωρημένος πολύ από την αρρώστια. Αλλά ό,τι θα άξιζε να πούμε, πάνω απ’ όλα, εκτός από «καλό ταξίδι» εκεί που πάει, θα ήταν η λέξη «σεβασμός». Αυτό ενέπνεε και ως καλλιτέχνης και ως άνθρωπος…

Η υπουργός Πολιτισμού

«Ο Δάνης Κατρανίδης υπήρξε ένας σπουδαίος ηθοποιός, που αφήνει πίσω του διακριτό στίγμα, αξιοποιώντας στο έπακρο το ταλέντο του και τελειοποιώντας τα εκφραστικά του μέσα. Η ευχέρεια με την οποία υπηρέτησε απαιτητικότατους ρόλους, αλλά και η φυσικότητα με την οποία επέβαλλε την παρουσία του στη σκηνή, μαγνητίζοντας το κοινό, έκρυβαν ένα χάρισμα που είχε καλλιεργηθεί με αφοσίωση και συνεχή δουλειά. Αξίζει να θυμόμαστε και άλλες πλευρές του, όπως τη συστράτευσή του, με πλείστους συναδέλφους του, υπέρ της Δημοκρατίας στο δημοψήφισμα του 1974, που φανέρωσε την ευαισθησία του ως πολίτη», επεσήμανε στο συλλυπητήριο μήνυμά της η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη.