Με δύο καλλιτεχνικά βίντεο, ήδη αναρτημένα στις ψηφιακές πλατφόρμες του και την πρώτη συζήτηση που πραγματοποιείται απόψε ξεκίνησαν οι εκδηλώσεις του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου που φέτος είναι αφιερωμένες στην ελευθερία, καθώς κλείνουν διακόσια χρόνια από τη συγγραφή του κορυφαίου ποιήματος του Διονυσίου Σολωμού, «'Υμνος εις την Ελευθερία».
Στον κύκλο συζητήσεων που επιμελείται και συντονίζει ο Διονύσης Καψάλης θα διερευνηθούν τα θέματα που σχετίζονται με την ιδέα και την έννοια της ελευθερίας έτσι όπως τα υπαγορεύει ένα από τα πιο σημαντικά ποιήματα της νέας ελληνικής γλώσσας που ταυτόχρονα αποτελεί μνημείο ιστορικής αυτογνωσίας.
«Ιδανική περίπτωση προκειμένου να μελετήσουμε την εμπλοκή ενός λογοτεχνικού κειμένου στο ιστορικό γίγνεσθαι καθώς και τη ζωή των ιδεών, όπως η ελευθερία, που δοκιμάζονται μέσα στη δίνη της ιστορίας» θεωρεί ο συντονιστής των σχετικών εκδηλώσεων τον Ύμνο εις την Ελευθερία. «Δεν είναι απλώς ένα λογοτέχνημα που μετέχει δευτερογενώς στην ιστορική δράση, αλλά ένα λογοτέχνημα που καθαυτό αποτελεί ιστορική δράση, που παρεμβαίνει και δρα μέσα στην ιστορία πρωτογενώς και παράγει ιστορικά αποτελέσματα» παρατηρεί ο κ. Καψάλης και συνεχίζει: «προέχει να μετατοπίσουμε λίγο το βάρος της προσοχής μας από τον «Ύμνο» ως το ποίημα για την Ελευθερία των Ελλήνων, το ποίημα της Ελληνικής Επανάστασης, που αναμφίβολα υπήρξε, στον «Ύμνο» ως το ποίημα για την Ελευθερία όλων, δηλαδή όχι μόνο ημών αλλά και των άλλων: την ελευθερία ως καθολική αξία».
Έτσι απόψε στις 20.30 στο βιβλιοπωλείο ΙΑΝΟΣ η πρώτη συζήτηση του κύκλου Freequencies / Ελεύθερες συχνότητες στο πλαίσιο του Open Plan 2023 θα αφορά στα «Φιλελεύθερα τραγούδια», ένα θέμα που θα προσεγγίσουν ομιλητές από διαφορετικούς χώρους και τέχνες όπως οι Κατερίνα Τικτοπούλου Αναπληρώτρια καθηγήτρια Νεοελληνικής Φιλολογίας στο Τμήμα Φιλολογίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Γιάννης Παπαθεοδώρου Αναπληρωτής καθηγητής Νεοελληνικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Πατρών, Μιχαήλ Μαρμαρινός Σκηνοθέτης, Καλλιτεχνικός Διευθυντής 2023 «Ελευσίς Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης», Νίκος Ξυδάκης Συνθέτης, Χρήστος Μποκόρος Ζωγράφος, Παντελής Μπουκάλας Συγγραφέας, δημοσιογράφος. Τη συζήτηση θα συντονίσει ο Διονύσης Καψάλης.
Η επόμενη συνάντηση είναι στις 4/5, στη συζήτηση (Ιανός, 20.30) «Η αλλόκοτη ελευθερία της δημιουργίας» στην οποία θα λάβουν μέρος οι:
- Σταύρος Ζουμπουλάκης, Συγγραφέας, πρόεδρος Εφορευτικού Συμβουλίου Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος
- Χαράλαμπος Μπακιρτζής, Έφορος των αρχαιοτήτων επί τιμή,
- Κύριλλος Σαρρής, Εικαστικός,
- Έρση Σωτηροπούλου, Συγγραφέας,
- Φίλιππος Τσαλαχούρης, Συνθέτης, διευθυντής των Μουσικών Σχολών του Ωδείου Αθηνών
Συντονίζει ο Διονύσης Καψάλης
• «Η ελευθερία των τεχνών» στις 11/ 5 (Πειραιώς 260, 20.30) στην οποία συζητούν οι καλλιτέχνες του Open Plan Σοφία Γεωργοβασίλη, Χρυσάνθη Μπαδέκα, Μυρτώ Ξανθοπούλου, Θοδωρής Αμπαζής. Συντονίζουν η Παρασκευή Τεκτονίδου και ο Σταύρος Γασπαράτος.
Η φετινή πλατφόρμα Open Plan 2023 του Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου εμπνέεται από το μνημειώδες ποίημα για να παρουσιάσει το καλλιτεχνικό εγχείρημα Freequencies / Ελεύθερες συχνότητες, στο οποίο εντάσσονται και τέσσερα αυτόνομα ψηφιακά έργα, που επιχειρούν να φέρουν τη συνομιλία του Εθνικού ποιητή στο σήμερα φωτίζοντας τις σύγχρονες αγωνίες για το τι μπορεί να συνιστά την ελευθερία στον σύγχρονο κόσμο και στη σύγχρονη καλλιτεχνική έκφραση. Πρόκειται για αναθέσεις της καλλιτεχνικής διεύθυνσης σε νέους καλλιτέχνες οι δημιουργίες των οποίων θα προβληθούν από την ιστοσελίδα (aefestival.gr), το Youtube channel και τα υπόλοιπα social media του Φεστιβάλ, τις οποίες αποτελούν τα έργα:
• «Η πατρίδα μου: working title». Στο μικρού μήκους κινηματογραφικό και εικαστικό της έργο η Σοφία Γεωργοβασίλη βάζει το ποίημα του Σολωμού να συνδιαλέγεται με μια σύνθεση από τους δύο γνωστότερους πίνακες του Ευγένιου Ντελακρουά, την «Ελλάδα στα ερείπια του Μεσολογγίου» και τη «Σφαγή της Χίου» διερωτώμενη για το πως μπορεί να αποτυπωθεί η έννοια του έθνους μέσα από την κινηματογραφική τέχνη, ζωντανεύοντας την εποχή που γράφτηκε ο Ύμνος μέσα από ένα κινηματογραφικό tableau vivant. Το έργο είναι ήδη προσβάσιμο στο aefestival.gr.
• «Springtide/ Μεγάλη παλίρροια». Το έργο videodance της Χρυσάνθης Μπαδέκα, επίσης διαθέσιμο στο aefestival.gr, συνδυάζει τη γλώσσα του χορού με τον κινηματογράφο για να αφηγηθεί μέσα από σωματικά επεισόδια, μεταξύ πραγματικού και φαντασιακού, τη σύγκρουση του υπερβατικού με τη βία, σχολιάζοντας την απόσταση της ελευθερίας με την ανελευθερία με φόντο ένα πάρτι και την επιχείρηση αναγραφής ενός συνθήματος σε έναν τοίχο.
• «εδώ μέσα εκατοικούσε». Το έργο videoart / μουσικής είναι αποτέλεσμα της συνεργασίας της εικαστικού Μυρτώς Ξανθοπούλου και του συνθέτη Πάνου Ηλιόπουλου και αποτελεί μια παράφραση του στίχου «εκεί μέσα εκατοικούσες» από τον «Ύμνο εις την Ελευθερίαν», όπου με εργαλεία το βίντεο, τον λόγο και τον ήχο, δημιουργούν 7 «βινιέτες»/βίντεο μικρής διάρκειας, από μικρές χειρονομίες, εφήμερες εγκαταστάσεις, εικόνες και πλάνα της καθημερινότητας, λέξεις και φράσεις, για να συνθέσουν ένα υβριδικό DIY καλλιτεχνικό φιλμ που επιχειρεί να ισορροπήσει ανάμεσα στο κοινότοπο και το υψηλό, για να θέσει ερωτήματα γύρω από τη ρευστότητα της έννοιας της ελευθερίας, την αυθαιρεσία της γλώσσας, την ταυτότητα, το μνημείο κ.α. Το έργο θα παρουσιαστεί αρχικά στις 8-14 Μαΐου ως σειρά από instagram stories στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης του Φεστιβάλ, και σε δεύτερο χρόνο ως βιντεοεγκατάσταση.
• «Με μια κάποια ελευθερία». Στίχοι από τον «Ύμνο εις την Ελευθερίαν» και έξι βιντεοσκοπημένες μουσικοθεατρικές συναντήσεις αυτοσχεδιασμού στις οποίες ερευνώνται τα όρια της ατομικής ελευθερίας σε ένα στενά καθορισμένο πλαίσιο, συνθέτουν αυτό το μουσικό βίντεο, ένα έργο σε σύλληψη και σκηνοθεσία Θοδωρή Αμπαζή. Από 18 Μαΐου στα aefestival.gr & youtube.
