Ο έρωτας μέσα από τα μάτια ενός λιποτάκτη από τον στρατό του Μουσολίνι

Η ταινία της Μάουρα Ντελπέρο «Βερμίλιο: Η νύφη του βουνού» είναι ταυτόχρονα η ιστορία μιας οικογένειας και ένα κοινωνικό χρονικό μιας μικρής, απομονωμένης κοινότητας. Μέσα από αυτή τη διπλή εστίαση ξετυλίγεται με δεξιοτεχνία ένα πολυεπίπεδο δράμα | Ακόμα στους κινηματογράφους: «Μαθήματα από έναν πιγκουίνο» του Πίτερ Κατάνεο, ταινία βασισμένη στο ομώνυμο, επιτυχημένο μυθιστόρημα του Τομ Μισέλ | «Karate Kid: Θρύλοι» σε σκηνοθεσία Τζόναθαν Εντουιστλ. Ακόμα μία προσθήκη στο γνωστό franchise Karate Kid | «8 1/2» το μεγάλο αυτοβιογραφικό αριστούργημα του Φεντερίκο Φελίνι για πρώτη φορά σε ψηφιακή κόπια | «Βιριδιάνα» το αριστούργημα του Λουίς Μπουνιουέλ | «Και μετά δεν έμεινε κανένας» σε σκηνοθεσία Ρενέ Κλερ, ταινία βασισμένη στο πιο πολυδιαβασμένο και επιτυχημένο αστυνομικό μυθιστόρημα της Αγκαθα Κρίστι.

Βερμίλιο: Η νύφη του βουνού
(Vermiglio, Ιταλία, 2024, 119’)
★★★½☆

● Σκηνοθεσία: Μάουρα Ντελπέρο
● Ηθοποιοί: Τομάζο Ράνιο, Τζουζέπε ντε Ντομένικο, Ρομπέρτα Ροβέλι, Μαρτίνα Σκριντζί

Η Μάουρα Ντελπέρο σκηνοθετεί την τέταρτη μεγάλου μήκους ταινία της, ένα έργο που απέσπασε τον Αργυρό Λέοντα στο Φεστιβάλ Βενετίας, αποτέλεσε την επίσημη πρόταση της Ιταλίας για τα 97α Οσκαρ στην κατηγορία Καλύτερης Διεθνούς Ταινίας και τιμήθηκε με εφτά βραβεία David di Donatello. Ανάμεσά τους και εκείνο της Καλύτερης Σκηνοθεσίας –για πρώτη φορά στην ιστορία του θεσμού απονεμήθηκε σε γυναίκα δημιουργό. Τοποθετημένη το 1944 στις Ιταλικές Αλπεις, όπου ο πόλεμος λειτουργεί ως απομακρυσμένη αλλά διαρκής απειλή, η ταινία αφηγείται την ιστορία μιας οικογένειας που βλέπει την καθημερινότητά της να ανατρέπεται όταν ο Πιέτρο, λιποτάκτης του ιταλικού στρατού, βρίσκει καταφύγιο στο χωριό. Κατά τη διάρκεια τεσσάρων εποχών η σχέση του με τη μεγαλύτερη κόρη της οικογένειας εξελίσσεται σε έναν απρόβλεπτο δεσμό, οδηγώντας και τους δύο -αλλά και την κοινότητά τους- σε ένα αναπόφευκτο πεπρωμένο.

Η ταινία της Ντελπέρο είναι ταυτόχρονα η ιστορία μιας οικογένειας και ένα κοινωνικό χρονικό μιας μικρής, απομονωμένης κοινότητας. Μέσα από αυτή τη διπλή εστίαση ξετυλίγεται με δεξιοτεχνία ένα πολυεπίπεδο δράμα, το οποίο συνδυάζει αφηγηματική πυκνότητα με μια αξιοθαύμαστη λιτότητα καθιστώντας το έργο βαθιά βιωματικό για τον θεατή. Το «Βερμίλιο» μοιάζει με μια ανθρωπολογική μελέτη του παρελθόντος χωρίς να επιδιώκει τον εξωραϊσμό και μόνο λίγες φορές ολισθαίνει σε αυτό το ατόπημα, κινδυνεύοντας να χαρακτηριστεί νοσταλγικό.

Η σκηνοθέτρια ενορχηστρώνει μια αφήγηση χαμηλών τόνων, δομημένη πάνω σε βλέμματα, σιωπές και ανεπαίσθητες μεταβολές. Τα πλάνα της με την πολύτιμη συμβολή του εξαίρετου διευθυντή φωτογραφίας Μιχαήλ Κρίτσμαν -γνωστού για τη συνεργασία του με τον Αντρέι Ζβιάγκιντσεφ σε ταινίες όπως ο «Λεβιάθαν» (2014)- είναι φιλτραρισμένα μέσα από ένα ψυχρό, γαλαζοπράσινο χειμωνιάτικο φως. Στη φύση οι ανθρώπινες φιγούρες τοποθετούνται συνειδητά ως μικρές, σχεδόν ανεπαίσθητες παρουσίες μέσα στον όγκο του τοπίου. Η φύση δεν λειτουργεί ως φόντο, αλλά ως κυρίαρχο στοιχείο που υπαγορεύει τον δικό της ρυθμό, μια υπενθύμιση της ασημαντότητας της ανθρώπινης ύπαρξης απέναντι στο αργό και αμετάβλητο φυσικό τοπίο. Η φωτογραφία του Κρίτσμαν προσδίδει στην ταινία έναν οπτικό ρεαλισμό που συνάδει τέλεια με τη σκηνοθετική λιτότητα της ταινίας.

Η ταινία ισορροπεί με ακρίβεια ανάμεσα στη γραμμική και την ελλειπτική αφήγηση. Συχνά σημαντικές εξελίξεις λαμβάνουν χώρα εκτός κάδρου χωρίς εξηγήσεις –ένα σκόπιμο αφηγηματικό τέχνασμα που ενισχύει τον ρεαλισμό της ταινίας και αντανακλά τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε την πραγματικότητα: το βλέμμα στρέφεται αλλού και όταν επιστρέφει, οι άνθρωποι έχουν ήδη αλλάξει. Οι πολλαπλές ιστορίες των χαρακτήρων διακλαδώνονται μεταξύ τους τόσο καλά που δεν υπάρχει ίχνος φλυαρίας όταν η Ντελπέρο αφηγείται τις ιστορίες τους δίνοντάς τους ανθρώπινη υπόσταση. Παρότι η επιλογή μιας αποστασιοποιημένης καταγραφής μπορεί κατά τόπους να αδυνατίζει τη δραματουργική ένταση, εντούτοις επιτρέπει στην ταινία να λειτουργήσει ως παρατήρηση και μέσω αυτής να αποκτήσει και μια πολιτική διάσταση. Η Ντελπέρο αναδεικνύει με ακρίβεια τις συνθήκες που διαμορφώνουν τη γυναικεία ύπαρξη σε μια πατριαρχική, θρησκόληπτη και απομονωμένη κοινότητα. Η ενοχή, οι έμφυλοι περιορισμοί, οι σχέσεις εξουσίας, τα δεινά του πολέμου, η επιθυμία για ελευθερία και η αδυναμία φυγής σκιαγραφούνται μέσα από τους χαρακτήρες και την καταγραφή της καθημερινότητάς τους. Το «Βερμίλιο» αναδεικνύει πώς η Ιστορία γράφεται μέσα από τη σιωπηλή ζωή των «ανώνυμων» ανθρώπων. Μια στοχαστική μελέτη πάνω στον χρόνο, την κοινότητα και τις ανεπαίσθητες μεταβολές της ανθρώπινης ύπαρξης μέσα σε ένα αυστηρό φυσικό και κοινωνικό περιβάλλον.

▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬

Μαθήματα από έναν πιγκουίνο
(The Penguin Lessons, Ηνωμένο Βασίλειο, 2024, 111’)

● Σκηνοθεσία: Πίτερ Κατάνεο
● Ηθοποιοί: Στιβ Κούγκαν, Βίβιαν Ελ Τζάμπερ, Αλφονσίνα Καρότσιο

Βασισμένη στο ομώνυμο, επιτυχημένο μυθιστόρημα του Τομ Μισέλ, η ταινία ακολουθεί την ιστορία ενός Αγγλου που ταξιδεύει μέχρι την Αργεντινή τη δεκαετία του 1970 για να δουλέψει σε ένα σχολείο και η ζωή του οποίου αλλάζει ριζικά όταν γίνεται φίλος με έναν μικρό πιγκουίνο, που θα του διδάξει τα σημαντικότερα μαθήματα της ζωής.

▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬

Karate Kid: Θρύλοι
(Karate Kid: Legends, ΗΠΑ, 2025, 94’)

● Σκηνοθεσία: Τζόναθαν Εντουιστλ
● Ηθοποιοί: Μπεν Γουάνγκ, Τζάκι Τσαν, Ραλφ Μάτσιο, Τζόσουα Τζάκσον

Ο Λι Φονγκ, ένα παιδί-θαύμα από το Πεκίνο, μετακομίζει στη Νέα Υόρκη έπειτα από μια οικογενειακή τραγωδία. Παλεύοντας να προσαρμοστεί στη νέα του ζωή, μπλέκεται σε έναν διαγωνισμό καράτε για να βοηθήσει έναν φίλο. Παρά τις ικανότητές του χρειάζεται καθοδήγηση. Ο δάσκαλός του κ. Χαν ζητά τη βοήθεια του Ντάνιελ ΛαΡούσο (Ralph Macchio), του «αυθεντικού» Karate Kid. Μαζί διδάσκουν στον Λι πώς να συνδυάσει κουνγκ φου και καράτε σε μια επική αναμέτρηση. Ακόμα μία προσθήκη στο γνωστό franchise Karate Kid.

ΕΠΑΝΕΚΔΟΣΕΙΣ

8 1/2
(Ιταλία, Γαλλία, 1963, 138’)
★★★★★

● Σκηνοθεσία: Φεντερίκο Φελίνι
● Ηθοποιοί: Μαρτσέλο Μαστρογιάνι, Κλαούντια Καρντινάλε, Ανούκ Εμέ

Ο σκηνοθέτης Γκουίντο Ανσέλμι (Μαρτσέλο Μαστρογιάνι) βρίσκεται σε δημιουργικό αδιέξοδο ενώ προσπαθεί να ολοκληρώσει την επόμενη ταινία του. Κατακλύζεται από αναμνήσεις, όνειρα, φαντασιώσεις και τις απαιτήσεις των συνεργατών του, ενώ παράλληλα παλεύει με προσωπικές κρίσεις του, κυρίως στον γάμο του και στις σχέσεις του με τις γυναίκες. Το μεγάλο αυτοβιογραφικό αριστούργημα του Φεντερίκο Φελίνι για πρώτη φορά σε ψηφιακή κόπια.

▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬

Βιριδιάνα
(Viridiana, Ισπανία, Μεξικό, 1961, 90’)
★★★★★

● Σκηνοθεσία: Λουίς Μπουνιουέλ
● Ηθοποιοί: Σίλβια Πινάλ, Φρανσίσκο Ραμπάλ, Φερνάντο Ρέι, Χοσέ Κάλβο

Η Βιριδιάνα είναι μια νεαρή δόκιμη μοναχή που επισκέπτεται τον θείο της Δον Χάιμε λίγο πριν δώσει τους όρκους της. Εκείνος προσπαθεί να την αποπλανήσει χωρίς επιτυχία και μετά αυτοκτονεί. Η Βιριδιάνα, νιώθοντας ενοχές, μετατρέπει την έπαυλη του σε καταφύγιο για φτωχούς. Ομως η προσπάθειά της καταλήγει σε ένα χάος αποκαλύπτοντας τη ματαιότητα του ιδεαλισμού της. Το αριστούργημα του Μπουνιουέλ είναι μια αιχμηρή κριτική στον καθολικισμό, την υποκρισία της φιλανθρωπίας και τις κοινωνικές αυταπάτες, με έντονα σουρεαλιστικά και συμβολικά στοιχεία.

▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬

Και μετά δεν έμεινε κανένας
(And Then There Were None, ΗΠΑ, 1945, 97’)
★★★★☆

● Σκηνοθεσία: Ρενέ Κλερ
● Ηθοποιοί: Μπάρι Φιτζέραλντ, Γουόλτερ Χιούστον, Λούις Χέιγουορντ

Σε μια απομονωμένη βίλα σ’ ένα νησί οι άγνωστοι μεταξύ τους καλεσμένοι, που ο καθένας τους κρύβει ένα σκοτεινό μυστικό, αρχίζουν να πεθαίνουν ο ένας μετά τον άλλον. Βασισμένο στο πιο πολυδιαβασμένο και επιτυχημένο αστυνομικό μυθιστόρημα της Αγκαθα Κρίστι και με αφορμή τη συμπλήρωση 80 χρόνων από την αρχική του κυκλοφορία, το εμβληματικό θρίλερ του Ρενέ Κλερ επιστρέφει στις θερινές κινηματογραφικές οθόνες με ψηφιακά αποκατεστημένες κόπιες από τη Summer Classics.