Αρχή με μεγαλύτερο ενδιαφέρον εκτός... κινηματογραφικής οθόνης

Κάποιες φορές στην πορεία του το Φεστιβάλ Κανών μοιάζει να θέλει, ανάλαφρα και χαριτωμένα, να δείξει τη δύναμη και το εκτόπισμά του στον κόσμο των τεχνών. Μια τέτοια περίπτωση είναι και η φετινή, 78η διοργάνωση, η οποία ξεκίνησε με την παρουσία σταρ μεγατόνων.

Πρόεδρος της Κριτικής Επιτροπής του Επίσημου Διαγωνιστικού, η Ζιλιέτ Μπινός εμφανίστηκε τη βραδιά της τελετής έναρξης, κάνοντας ενδυματολογικό και προφορικό statement. Θέμα συζήτησης της ημέρας η ανοιχτή επιστολή που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Libération, την οποία υπογράφουν 350 μέλη της διεθνούς κινηματογραφίας, ανάμεσά τους ο Γιώργος Λάνθιμος, ο Ρίτσαρντ Γκιρ, ο Χαβιέρ Μπαρδέμ, η Σούζαν Σαράντον, ο Ντέιβιντ Κρόνενμπεργκ, ο Βίγκο Μόρτενσεν. Η επιστολή τιτλοφορείται «Για τη Φατέμ» κι αναφέρεται στην 25χρονη καλλιτέχνιδα και φωτορεπόρτερ Φατιμά Χασούνα, που δολοφονήθηκε από ισραηλινά πυρά τον Απρίλιο, μία μέρα μετά την ανακοίνωση ότι θα προβαλλόταν στις Κάνες το ντοκιμαντέρ «Put Your Soul On Your Hand And Walk», της Σεπιντέ Φαρσί, για τη ζωή της - η επιστολή καλεί το Φεστιβάλ Κανών να μη συγκαλύπτει τη γενοκτονία στη Γάζα.

Η Μπινός απέφυγε, μεν, να μιλήσει για το Παλαιστινιακό, όταν ρωτήθηκε σχετικά στη συνέντευξη Τύπου της Κριτικής Επιτροπής, απάντησε όμως και με το παραπάνω το βράδυ. Ντυμένη με Dior Haute Couture με λευκή μαντίλα, η Μπινός μίλησε επιμελημένα και θαρραλέα για την τραγωδία στη Γάζα, για τη Φατιμά Χασούνα, για τις διαμαρτυρίες σε κάθε πλευρά της Γης και για το πώς η τέχνη μπορεί να μετατρέπεται σε όπλο ή σε μητέρα του φωτός.

Ντι Κάπριο και Ντε Νίρο

Στην ίδια τελετή, ο Λεονάρντο Ντι Κάπριο, κομψότατος στα 50 του, πλέον, χρόνια, απένειμε τον Τιμητικό Χρυσό Φοίνικα στον Ρόμπερτ Ντε Νίρο, με λόγια που έκαναν και τους δυο να συγκινηθούν και να αγκαλιαστούν δύο φορές. Μπορεί ο Ντε Νίρο να είναι παροιμιωδώς εσωστρεφής και λιγομίλητος, όμως στον ευχαριστήριο λόγο του μίλησε βροντόφωνα εναντίον του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ: 

«Στη χώρα μου», είπε, «πολεμάμε σαν τρελοί για τη δημοκρατία που κάποτε θεωρούσαμε δεδομένη. Αυτό επηρεάζει όλα τα άτομα που βρισκόμαστε εδώ, γιατί η τέχνη είναι ένα χωνευτήρι που φέρνει τους ανθρώπους κοντά, όπως απόψε. Η τέχνη αναζητά την αλήθεια. Η τέχνη αγκαλιάζει τη διαφορετικότητα. Γι’ αυτό η τέχνη είναι απειλή. Γι’ αυτό αποτελούμε απειλή για τους τυράννους και τους φασίστες. Ο Φιλισταίος πρόεδρος της Αμερικής έθεσε τον εαυτό του επικεφαλής ενός από τα πιο σπουδαία πολιτιστικά ιδρύματά μας (το Kennedy Center). Εκοψε τη χρηματοδότηση και τη στήριξη των τεχνών, των ανθρωπιστικών σπουδών, της εκπαίδευσης. 

»Και τώρα ανακοίνωσε δασμούς 100% για ταινίες που γίνονται εκτός Αμερικής. Συνειδητοποιήστε το αυτό. Δεν μπορείς να βάλεις μια τιμή στη δημιουργία, αλλά φαίνεται πως μπορείς να της βάλεις δασμούς. Φυσικά, αυτό είναι ανεπίτρεπτο. Ολες αυτές οι επιθέσεις είναι ανεπίτρεπτες. Κι αυτό το πρόβλημα δεν αφορά μόνο την Αμερική, αλλά ολόκληρο τον κόσμο. Δεν μπορούμε να καθίσουμε και να κοιτάμε, σαν να βλέπουμε ταινία. Πρέπει να δράσουμε και πρέπει να δράσουμε τώρα. Είναι η ώρα όσοι άνθρωποι νοιάζονται για την ελευθερία να οργανωθούν, να διαμαρτυρηθούν κι όταν γίνονται εκλογές, να ψηφίζουν. Απόψε και για τις επόμενες 11 ημέρες δείχνουμε τη δύναμή μας και τη δέσμευσή μας, τιμώντας αυτό το μεγαλειώδες Φεστιβάλ. Liberté, Égalité, Fraternité».

Σε ρυθμούς... Τομ Κρουζ

Από την επόμενη μέρα, το Φεστιβάλ κύλησε σε ρυθμούς Τομ Κρουζ, μια και ο ηθοποιός βρίσκεται εδώ για την πρεμιέρα του «Επικίνδυνη Αποστολή: Η Εσχατη Τιμωρία», όγδοη και τελευταία ταινία του franchise «Mission: Impossible». Η ταινία προσφέρει δύο μνημειώδεις σκηνές δράσης, μία κατάδυση του Τομ με υποβρύχιο, στολή δύτη και τελικά… μαύρου εσωρούχου και μία καταδίωξη με δύο διπλάνα, απ’ όπου ο ηθοποιός, που γυρίζει χωρίς stuntman τις δύσκολες σκηνές του, κρεμιέται με το ένα χέρι ή και με τα πόδια από κάθε πιθανό άξονα του οχήματος στον αέρα. Ο Κρουζ «επισκέφθηκε» το μάστερκλας που έδωσε ο σκηνοθέτης του, Κρίστοφερ ΜακΚουάρι, και μίλησε για την αγάπη του για τον κίνδυνο (ή επαγγελματική φιλοτιμία, όπως το θέσει κανείς): «Φοβάμαι. Αλλά τι είναι ο φόβος; Ακόμα ένα συναίσθημα. Μου αρέσει να έρχομαι αντιμέτωπος με την πρόκληση. Δεν με ενδιαφέρει να μένω στη ζώνη ασφαλείας μου - ούτε στη δουλειά, ούτε στη ζωή μου. Στέκομαι με περιέργεια και ενθουσιασμό απέναντι στο άγνωστο. Και αυτό είναι μια επικίνδυνη σκηνή. Η επαφή με κάτι άγνωστο. Οπότε πώς δεν αισθάνομαι φοβισμένος. Αλλά αισθάνομαι και ζωντανός. Εχω έναν στόχο. Τον έχω μελετήσει. Θα τον εκτελέσω με σχολαστικότητα και προσοχή. Αλλά θα το κάνω».

Παρατράγουδα

Τα προβλήματα και οι απαγορεύσεις δεν έλειψαν από τις πρώτες μέρες του Φεστιβάλ. Ξεκίνησαν μάλιστα με ένα σχόλιο της Χάλι Μπέρι, μέλους φέτος της Κριτικής Επιτροπής, για τους αυστηρούς ενδυματολογικούς κανόνες που επιβάλλει το Φεστιβάλ στο κόκκινο χαλί. Ενώ πριν από λίγα χρόνια, μετά από φεμινιστική κινητοποίηση, επιτράπηκαν τα ίσια παπούτσια στις γυναίκες, εξακολουθούν να απαγορεύονται οι μεγάλες ουρές στα φορέματα και το γυμνό. «Είχα ένα φανταστικό φόρεμα να βάλω στην τελετή έναρξης, αλλά θα υπακούσω στους κανόνες και θα βάλω κάτι άλλο» είπε η Μπέρι. Η οποία, ωστόσο, έβαλε το φόρεμα, με ανοιχτό ντεκολτέ και, πράγματι, τεράστια ουρά, την επόμενη μέρα!

Πριν από την έναρξη της βραδινής, επίσημης πρεμιέρας, δίπλα στο κόκκινο χαλί συγκεντρώθηκαν (σε συνέχιση της περσινής διαμαρτυρίας τους) εργαζόμενοι του Φεστιβάλ, που διαμαρτύρονται για τις συλλογικές συμβάσεις. Παράλληλα κατέβασαν ένα πανό από την ταράτσα του Palais des Festivals, αλλά και έστησαν ένα πανό δίπλα στο οποίο πολλές και πολλοί ηθοποιοί της Γαλλίας φωτογραφήθηκαν σε συμπαράσταση. Οταν το αμερικανικό site Deadline άρχισε να μαγνητοσκοπεί τη διαμαρτυρία, η ασφάλεια του Palais τους εμπόδισε, με την αμφίβολη εξήγηση «κάποιες φορές μπορείτε να τραβάτε υλικό, άλλες όχι».

Επιπλέον, την Πέμπτη, και για πρώτη φορά στην πρόσφατη ιστορία του Φεστιβάλ, αποκλείστηκε ένας ηθοποιός από το κόκκινο χαλί. Πρόκειται για τον Γάλλο ηθοποιό Τεό Ναβαρό-Μισί, μέλος της ομάδας της διαγωνιζόμενης ταινίας του Ντομινίκ Μολ «Υπόθεση 137», ο οποίος κατηγορείται για βιασμό, παρότι η υπόθεσή του δεν έχει ακόμα εκδικαστεί.

Κινηματογραφικά «χλιαρές» οι πρώτες ημέρες

Ως προς τις ταινίες, αδύναμες οι πρώτες μέρες. Η ταινία έναρξης, «Partir un jour», της πρωτοεμφανιζόμενης Γαλλίδας Αμελί Μπονέν, ήταν μια κομεντί που παρακινεί για την επιστροφή στις ρίζες, ταυτόχρονα αδέξιο μιούζικαλ, που συννέφιασε μια λαμπερή βραδιά. Φαβορί προς το παρόν θεωρείται το «Sound of Falling» της Γερμανίδας Μάσα Σιλίνσκι, ένα μπαρόκ δράμα που παρακολουθεί τέσσερις γενιές γυναικών, στην πάροδο του χρόνου, στο ίδιο σπίτι. Ο Ουκρανός δημιουργός Σεργκέι Λόζνιτσα, από την άλλη πλευρά, με τη νέα του ταινία, «Δύο Εισαγγελείς», φορμαλιστική και ανελέητα σκοτεινή, παραλληλίζει με θάρρος την περίοδο του σταλινικού τρόμου με τη σύγχρονη Ρωσία του Πούτιν. Είναι, όμως, νωρίς για το πρόγραμμα και για προβλέψεις.