Η Ιπέρ ανέμελη «Ταξιδιώτισσα» στο στοχαστικό σινεμά του Χονγκ Σανγκ-σου

Η σπουδαία Γαλλίδα ηθοποιός Ιζαμπέλ Ιπέρ ενσαρκώνει μοναδικά την κεντρική ηρωίδα στη νέα, 31η μεγάλου μήκους ταινία του Κορεάτη δημιουργού Χονγκ Σανγκ-σου «Η ταξιδιώτισσα», σπάνιο κομμάτι ενός άμεσου σινεμά, που από μέσα του πηγάζει ένας βαθύτερος στοχασμός για τη ζωή |  «Θρίαμβος» η ελληνοβουλγαρικής παραγωγής ταινία των Κριστίνα Γκρόζεβα & Πέταρ Βαλτσάνοφ με τον οποίο κλείνει η τριλογία τους που κινείται μεταξύ πολιτικής σάτιρας και κοινωνικής κριτικής | «Ραγισμένες καρδιές του Ζιλ Λελούς | «Επτά πέπλα» σε σκηνοθεσία Ατόμ Εγκογιάν | «Οντότητα» του Ντέμιαν ΜακΚάρθι | «Η ορχήστρα του αδερφού μου» του Εμανουέλ Κουρκόλ | «Ενας απλός άνθρωπος» σε σκηνοθεσία Ντέιβιντ Αγερ | «Εχω κάτι να πω» του Στράτου Τζίτζη | «Λατρεία - Οι καλτ ελληνικές ταινίες (μου) σε σκηνοθεσία Μελέτη Μοίρα | «Yu-Gi-Oh! Η σκοτεινή πλευρά των διαστάσεων »του Σατόσι Κουγουαμπάρα

▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬

Η ταξιδιώτισσα
(A Traveler’s Needs, Νότια Κορέα, 2024, 90’)
★★★☆☆

● Σκηνοθεσία: Χονγκ Σανγκ-σου
● Ηθοποιοί: Ιζαμπέλ Ιπέρ, Λι Χιε-γιονγκ, Κουόν Χε-χιο

Ο Χονγκ Σανγκ-σου επιστρέφει με την 31η μεγάλου μήκους ταινία του, η οποία του χάρισε το Μεγάλο Βραβείο της Επιτροπής στο 74ο Κινηματογραφικό Φεστιβάλ του Βερολίνου. Πιστός στη μινιμαλιστική του αισθητική και στους αργούς ρυθμούς, ο Κορεάτης δημιουργός συνθέτει μια ήρεμη, σχεδόν φιλοσοφική εξερεύνηση της καθημερινότητας της πρωταγωνίστριάς του και των σχέσεων που διαμορφώνει με τους ανθρώπους γύρω της.

Η Ιρις, μια εκπληκτική όπως πάντα Ιζαμπέλ Ιπέρ, ζει στη Νότια Κορέα διδάσκοντας γαλλικά με μια ανορθόδοξη μέθοδο. Συνομιλεί με τους σπουδαστές της στα αγγλικά και μεταφράζει τις σκέψεις τους στα γαλλικά. Μέσα από αυτή τη διαδικασία, η Ιρις δεν περιορίζεται στον ρόλο της καθηγήτριας, αλλά λειτουργεί περισσότερο σαν ψυχολόγος που «χαρτογραφεί» τους συνομιλητές της. Παράλληλα, περνά τις μέρες της περιπλανώμενη σε διάφορα μέρη, με τον σκηνοθέτη να καταγράφει με χαρακτηριστική επανάληψη την καθημερινότητά της.

Αυτή η καταγραφή αποτελεί τον πυρήνα του έργου, όπως συμβαίνει σχεδόν με όλες τις ταινίες του Σανγκ-σου, ο οποίος εξερευνά την υπαρξιακή αναζήτηση όχι τόσο της πρωταγωνίστριας όσο των ανθρώπων με τους οποίους συνομιλεί. Η Ιρις λειτουργεί σαν μηχανισμός αποκάλυψης των βαθύτερων αναγκών των άλλων, ενώ η ίδια φαίνεται να έχει λιγότερο ενδιαφέρον. Παρά το γεγονός ότι βρίσκεται στο επίκεντρο του φακού τού Σανγκ-σου, τελικά είναι απλώς η αφορμή για την αποκάλυψη των γύρω της. Είναι μια ταξιδιώτισσα (μια flâneuse) που περιπλανιέται και διαπερνά τις ζωές διάφορων ανθρώπων, με απώτερο σκοπό (;) να δημιουργήσει, μέσω της «αλλόκοτης» συμπεριφοράς της, ένα μονοπάτι ψυχικής απελευθέρωσης για τους συνανθρώπους της. Τα κίνητρά της, όμως, κινούνται σε μια γκρίζα ζώνη, καθώς τη βλέπουμε να ζει ανέμελα, παρά τις οικονομικές δυσκολίες της, περιφερόμενη από δω και από κει, πίνοντας makgeolli (παραδοσιακό κρασί της Κορέας). Ο θεατής μένει ανήμπορος να αντιληφθεί τις προθέσεις της, τις φιλοδοξίες της και αν ο σκοπός της είναι πράγματι να διδάξει ή να βοηθήσει τους σπουδαστές, ή αν απλώς προσπαθεί να βγάλει χρήματα για να ζήσει.

Ο Χονγκ, με το γνωστό του στιλ, στήνει γεωμετρικά κάδρα, αφήνει την κάμερα να καταγράφει, δεν την κινεί παρά μόνο όταν χρειάζεται για να ζουμάρει πάνω σε ένα θέμα, που αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας. Το μοτίβο της επανάληψης δημιουργεί μια αίσθηση οικειότητας, η καθημερινότητα σπάνια αποτυπώνεται τόσο ειλικρινά στις ταινίες, η καθημερινότητα που βιώνουμε και μοιάζει ανιαρή, μέσα από τον κινηματογραφικό φακό του Χονγκ ανάγεται σε κάτι πιο καίριο και σημαντικό.

Η «Ταξιδιώτισσα» μπορεί να χάνει τη δυναμική της καθώς η επανάληψη σκηνών δεν έχει την ίδια βαρύτητα με τις προηγούμενες ταινίες του σκηνοθέτη και ίσως ο χαρακτήρας της Ιρις να είναι αρκετά πιο σχηματικός από ό,τι θα έπρεπε για έναν πρωταγωνιστικό ρόλο, αλλά η ταινία είναι το σπάνιο κομμάτι ενός άμεσου σινεμά, που από μέσα του πηγάζει ένας βαθύτερος στοχασμός για τη ζωή.

▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬

Θρίαμβος
(Triumf, Βουλγαρία, Ελλάδα, 2024, 97’)
★★★½☆

● Σκηνοθεσία: Κριστίνα Γκρόζεβα & Πέταρ Βαλτσάνοφ
● Ηθοποιοί: Μαρία Μπακάλοβα, Μαργκίτα Γκόσεβα, Τζούλιαν Βέργκοφ

Η τριλογία των Κριστίνα Γκρόζεβα και Πέταρ Βαλτσάνοβ, που ξεκίνησε με τις ταινίες «Μάθημα» (2014, 111’) και «Δόξα» (2016, 101’), κλείνει με την τρίτη ταινία τους, «Θρίαμβο», που αντλεί έμπνευση από ένα πραγματικό γεγονός.

Στη Βουλγαρία του 1990, έναν χρόνο μετά την πτώση του κομμουνισμού, η χώρα αλλάζει συνεχώς κυβερνήσεις και προσπαθεί να βρει τη νέα της ταυτότητα. Τριάντα χιλιόμετρα μακριά από την πρωτεύουσα μια μυστική ομάδα υψηλόβαθμων στρατιωτικών, σε συνεργασία με ένα μέντιουμ, αναζητά μια εξωγήινη ηγετική δύναμη η οποία –σύμφωνα με τις θεωρίες τους– θα επαναφέρει τη χαμένη δόξα της Βουλγαρίας και θα οδηγήσει τη χώρα στον απόλυτο θρίαμβο.

Το παραπάνω φαντάζει μια ιστορία βγαλμένη από τις σελίδες ενός κόμικς ή ενός βιβλίου επιστημονικής φαντασίας, αλλά είναι ένα γεγονός αληθινό. Πάνω στον παραλογισμό και την παραδοξότητα του συγκεκριμένου γεγονότος, το σκηνοθετικό δίδυμο δημιουργεί ένα μείγμα πολιτικής σάτιρας, κοινωνικής κριτικής και αναζητά μέσα από μια ιδιαίτερη σκηνοθετική ματιά τις επιπτώσεις του κουμμουνιστικού καθεστώτος αλλά και το τι μέλλει γενέσθαι για τη χώρα τους. Ο παραλογισμός που αντιτίθεται στη λογική, η ψευδοεπιστήμη, η σύγκρουση του παλιού με το νέο και οι χαρακτήρες που περιφέρονται, σε ένα κινηματογραφικό σουρεαλιστικό σύμπαν, με αρκετές δόσεις ρεαλισμού συνθέτουν ένα φιλμ που, χάρη στις δυνατές ερμηνείες του, καταφέρνει να ψυχογραφήσει ολόκληρη τη χώρα και τη νέα γενιά που αναζητά την ταυτότητά της, ενώ παράλληλα αποκρυπτογραφεί τους μηχανισμούς του συστήματος που επιδιώκει την πλήρη εκμετάλλευση ανθρώπων και γεγονότων προκειμένου να επιβιώσει.

Σκοτεινό, με τις γήινες αποχρώσεις να συνθέτουν μια απόκοσμη και κλειστοφοβική ατμόσφαιρα, η ταινία διαδραματίζεται σχεδόν εξ ολοκλήρου στον χώρο της ανασκαφής. Σταδιακά, η αίσθηση της απομόνωσης, που «παντρεύεται» με τον παραλογισμό και τις ψευδαισθήσεις των χαρακτήρων, οι οποίοι σιγά σιγά βυθίζονται και οι ίδιοι σε μια σουρεαλιστική, σχεδόν εφιαλτική κατάσταση, δημιουργεί μια αίσθηση τρόμου και ανασφάλειας, εισάγοντας όμως μέσα σε αυτή τη συνθήκη και μια κωμική διάσταση που φέρνει στην επιφάνεια το τραγελαφικό της όλης υπόθεσης.

Υπάρχει μια επανάληψη και μια επιτήδευση σε συγκεκριμένες σκηνές, ενώ η ταινία παρά τη μικρή διάρκειά της (97’) δεν καταφέρνει να κρατήσει μια συνοχή ειδικά από το δεύτερο μέρος και έπειτα. Οσο η ταινία κυλάει, η αρχική ιδέα, που έχει από μόνη της σαν γεγονός μια ιδιαίτερη δυναμική, ξεφτίζει καθώς η σάτιρα σταδιακά γίνεται φάρσα και το πολιτικό σχόλιο «χάνεται». Στα επιπλέον «συν» της ταινίας το μοντάζ του Γιώργου Μαυροψαρίδη («Χαμένα κορμιά», 2023, 141’, σκην. Γ. Λάνθιμος) που ενορχηστρώνει υπέροχα τις σκηνές και αναδεικνύει το παράλογο.

▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬

ΠΑΙΖΟΝΤΑΙ ΕΠΙΣΗΣ

Ραγισμένες καρδιές
(Beating Hearts, Γαλλία, Βέλγιο, 2024, 161’)

● Σκηνοθεσία: Ζιλ Λελούς
● Ηθοποιοί: Αντέλ Εξαρχόπουλος, Φρανσουά Σιβίλ, Μαλορί Ουανέκ

Μεγαλώνοντας σε μια σκληρή γειτονιά, ο επαναστάτης έφηβος Clotaire ερωτεύεται τη δυναμική Jackie. Ομως, η βία των συμμοριών τον παρασύρει και, κατηγορούμενος άδικα, χάνει τα πάντα. Χρόνια αργότερα, οι ερωτευμένοι εραστές ανακαλύπτουν ότι κάθε μονοπάτι που πήραν τους οδηγεί ξανά κοντά, αλλά θα θριαμβεύσει η αγάπη έναντι της αναζήτησης του Clotaire για εκδίκηση;

▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬

Επτά πέπλα
(Seven Veils, Καναδάς, 2023, 107’)

● Σκηνοθεσία: Ατόμ Εγκογιάν
● Ηθοποιοί: Αμάντα Σέιφριντ, Ρεμπέκα Λίντιαρντ, Ντάγκλας Σμιθ

Η Ζανίν σκηνοθετεί τη «Σαλώμη», το έργο του πρώην μέντορα και εραστή της. Ενώ εργάζεται στην παραγωγή του έργου, πρέπει να επαναδιαπραγματευτεί αρκετές σχέσεις στη ζωή της. Καθώς η βραδιά της πρεμιέρας πλησιάζει, αυτές οι διαφορετικές επιθυμίες και φιλοδοξίες αρχίζουν να συγκρούονται και η ιστορία της Σαλώμης αποκτά νέο νόημα για τη Ζανίν.

▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬

Οντότητα
(Oddity, Ιρλανδία, 2024, 98’)

● Σκηνοθεσία: Ντέμιαν ΜακΚάρθι
● Ηθοποιοί: Γουίλιαμ Λι, Κάρολιν Μπράκεν, Τάιγκ Μέρφι, Κάρολιν Μέντον

Η Ντάνι δολοφονείται στο εξοχικό που ανακαινίζουν με τον σύζυγό της Τεντ. Ο ύποπτος για τη δολοφονία πεθαίνει και η υπόθεση κλείνει. Εναλ χρόνο μετά, η τυφλή δίδυμη αδελφή της, η Ντάρσι, μέντιουμ, επισκέπτεται τον Τεντ και τη νέα του σύντροφο, τη Γιάνα. Πιστεύοντας ότι κρύβονται μυστικά πίσω από τη δολοφονία της αδερφής της, φέρνει μαζί της μια γκροτέσκα κούκλα που φαίνεται να κινείται όταν δεν την κοιτάζουν.

▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬

Η ορχήστρα του αδερφού μου
(The Marching Band, Γαλλία, 2024, 103’)

● Σκηνοθεσία: Εμανουέλ Κουρκόλ
● Ηθοποιοί: Μπενζαμέν Λαβέρν, Πιερ Λοτέν, Σάρα Σουκό

Ο διάσημος μαέστρος Τιμπό όταν έρχεται αντιμέτωπος με ένα πρόβλημα υγείας ανακαλύπτει ότι είναι υιοθετημένος και έχει έναν μικρότερο αδερφό στην επαρχία, τον Τζίμι, έναν ταλαντούχο τρομπονίστα σε μια τοπική φιλαρμονική. Παρά τις διαφορές τους, η μουσική τούς ενώνει, οδηγώντας τον Τιμπό να αλλάξει τη μοίρα του αδερφού του.

▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬

Ενας απλός άνθρωπος
(A Working Man, ΗΠΑ, 2025, 116’)

● Σκηνοθεσία: Ντέιβιντ Αγερ
● Ηθοποιοί: Τζέισον Στέιθαμ, Μάικλ Πένια, Ντέιβιντ Χάρμπουρ

Ο Λέβον Κέιντ, πρώην πράκτορας, ζει ήσυχα ως εργάτης. Οταν η κόρη του αφεντικού του πέφτει θύμα εμπορίας ανθρώπων, ξεκινά μια αποστολή διάσωσης, αποκαλύπτοντας ένα δίκτυο διαφθοράς.

▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬

Εχω κάτι να πω
(Ελλάδα, 2024, 96’)

● Σκηνοθεσία: Στράτος Τζίτζης
● Ηθοποιοί: Αντίνοος Αλμπάνης, Ζέτα Δούκα, Γιάννης Ζουγανέλης, Ματίλντα Τζίτζη

Ο Σταύρος διδάσκει σε μια σχολή κινηματογράφου. Θέλει τα σενάριά του να έχουν κάποιο βαθύ νόημα. Ετσι, έχει ελάχιστους σπουδαστές στην τάξη του και χάνει τη δουλειά του. Αποφασίζει να γράψει τις σκέψεις του για το βαθύτερο νόημα σε ένα βιβλίο. Αυτό, όμως, δεν φαίνεται να ενδιαφέρει κανέναν. Τότε βρίσκει μια απρόσμενη αναγνώστρια…

▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬

Λατρεία - Οι καλτ ελληνικές ταινίες (μου)
(Ελλάδα, 2024, 104’)

● Σκηνοθεσία: Μελέτη Μοίρα

Πώς αντιλαμβανόμαστε το καλτ και ποιες ταινίες διαμόρφωσαν τον όρο στην Ελλάδα; Η «Λατρεία» εξερευνά το καλτ φαινόμενο κυρίως μέσα από τα «Τσίου» του Μάκη Παπαδημητράτου, «Σπιρτόκουτο» του Γιάννη Οικονομίδη, «Ας περιμένουν οι γυναίκες» του Σταύρου Τσιώλη και το επεισόδιο «Βιετνάμ» από το «Ολα είναι δρόμος» του Παντελή Βούλγαρη, συγκεντρώνοντας μαρτυρίες δημιουργών και συντελεστών, όπως και ανθρώπων του δημοσιογραφικού και καλλιτεχνικού χώρου.

▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬

Yu-Gi-Oh! Η σκοτεινή πλευρά των διαστάσεων
(Yu-Gi-Oh!: The Dark Side of Dimensions, Ιαπωνία, 2016, 131’)

● Σκηνοθεσία: Σατόσι Κουγουαμπάρα
● Με τις φωνές των: Σουνσούκε Καζάμα, Κεντζίρο Τσούντα, Χιρόκι Τακαχάσι

Η αντιπαλότητα ποτέ δεν ήταν μεγαλύτερη. Μια λανθασμένη κίνηση και το παιχνίδι τελειώνει. Μετά από δέκα χρόνια, το Yu-Gi-Oh!: The Dark Side of Dimensions παρουσιάζει νέα σχέδια και μια πρωτότυπη ιστορία από τον δημιουργό Καζούκι Τακαχάσι.