Βραβεία στη σκιά μιας σοβαρής διαμαρτυρίας

«Με μια μεγάλη ενθουσιώδη γιορτή ολοκληρώθηκε την Κυριακή 1η Σεπτεμβρίου το 9ο Beyond Borders Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Καστελόριζου, ένα φεστιβάλ με 36 ελληνικές, διεθνείς και παγκόσμιες πρεμιέρες στα διαγωνιστικά του τμήματα και ακόμα 8 πρεμιέρες στο Πανόραμα», ήταν η ανακοίνωση των διοργανωτών. Το φεστιβάλ έκλεισε με την απονομή των βραβείων.

Στο Κυρίως Διαγωνιστικό Τμήμα, με 18 ταινίες τεκμηρίωσης μεσαίου και μεγάλου μήκους, η Κριτική Επιτροπή απαρτίστηκε από τους: Mitzi Goldman (πρόεδρος, παραγωγός, CEO Documentary Australia), Valerie Kontakos (σκηνοθέτις, παραγωγός), Alan Gilsenan (σκηνοθέτης, παραγωγός), Bruce Clark (συγγραφέας, δημοσιογράφος), Shuibo Wang (σκηνοθέτης). Το πρώτο βραβείο «Χρυσό Στεφάνι της Μεγίστης - GRAND PRIX» απονεμήθηκε στην ταινία «Koka» του Aliaksandr Tsymbaliuk (Πολωνία, 2024): πρόκειται για ένα όμορφο, ευαίσθητο πορτρέτο ενός αγοριού και του πατέρα του σε ένα απομακρυσμένο ψαροχώρι στον Βερίγγειο πορθμό, ανάμεσα στη Ρωσία και την Αλάσκα. Το «Αργυρό Στεφάνι της Μεγίστης» έλαβαν από κοινού οι ταινίες «My Place Ozerna» της Karina Będkowska και «Kix» των Dávid Mikulán και Bálint Révész. Η πρώτη ήταν μια συγκινητική ιστορία για την αγάπη, τη γήρανση και την ταυτότητα και η δεύτερη ένα ιδιαίτερο ντοκιμαντέρ, για το οποίο ο σκηνοθέτης κινηματογραφούσε ένα αγόρι για δέκα χρόνια, ενώ αυτό μεγάλωνε στη Βουδαπέστη. Το «Χάλκινο Στεφάνι της Μεγίστης» έλαβε η ταινία «I Shall Not Hate» της Tal Barda (Καναδάς, 2024), μια ταινία, η ιστορία της οποίας βρίσκεται στο επίκεντρο των δύο πλευρών της ισραηλοπαλαιστινιακής σύγκρουσης.

Το βραβείο για την καλύτερη ελληνική ταινία απονεμήθηκε στην ταινία «Λώξη» των Δημήτρη Ζάχου και Θανάση Καφετζή (Ελλάδα, 2024). Και το βραβείο FIPRESCI δόθηκε στην ταινία «Bangarang» σε σκηνοθεσία Giulio Mastromauro (Ιταλία, 2023), για τη δημιουργία ενός εξαίρετου οπτικού δοκιμίου αθωότητας και ξεγνοιασιάς εν μέσω μιας εξελισσόμενης οικολογικής καταστροφής.

Επιστολή

Ηταν αρκετά και τα υπόλοιπα βραβεία που δόθηκαν (αναλυτικά στην www.efsyn.gr). Ωστόσο θα δώσουμε περισσότερη έμφαση στο τι συνέβη με αφορμή την ίδια τη θεματική του φεστιβάλ. Δυστυχώς, ούτε φέτος το συγκεκριμένο φεστιβάλ κατάφερε να μείνει «αμέτοχο» προς τις διεθνείς εξελίξεις (σ.σ. θυμίζουμε όσα είχαν συμβεί πέρυσι και τη θέση που πήρε το φεστιβάλ όταν δεκάδες πρόσφυγες με μικρά παιδιά έφτασαν στο νησί: Είχε γίνει καταγγελία από την Εύα Στεφανή για τα όσα έζησε εκεί και είχαμε παρουσιάσει εκτενές ρεπορτάζ). Φέτος, λοιπόν, αντιδράσεις υπήρξαν από τους «Κινηματογραφιστές για την Παλαιστίνη», μια διεθνή οργάνωση που στέκεται κατά της γενοκτονίας του παλαιστινιακού λαού και παίρνει θέση (είχε διαβαστεί σχετικό κείμενο και στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης). Τώρα οι Filmmakers for Palestine Greece κατήγγειλαν τα εξής (σ.σ. αναλυτικά η επιστολή τους στην www.efsyn.gr): «Το Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Καστελόριζου αναδεικνύει ως θεματική του φετινού προγράμματος “τις πληγές του ξεριζωμού, τον υποχρεωτικό εκπατρισμό και το πικρό συναίσθημα του να είσαι δύο φορές ξένος”, όπως τονίζει η διευθύντρια του φεστιβάλ. Ως μέλη της κινηματογραφικής κοινότητας, ωστόσο, εντός και εκτός ελληνικών συνόρων νιώθουμε την ανάγκη να δηλώσουμε την έντονη ανησυχία μας για τη συνενοχή του φεστιβάλ στη γενοκτονία των Παλαιστινίων και τον εκτοπισμό 1,9 εκατομμυρίου ανθρώπων από τον Οκτώβριο 2023 ώς σήμερα. Στην πραγματικότητα, λόγω των επίμονων κυμάτων εθνοκάθαρσης του Ισραήλ, τα δύο τρίτα του παλαιστινιακού λαού εκτοπίζονται βίαια, είτε στην εξορία είτε εσωτερικά στην Παλαιστίνη. Επειτα από περισσότερους από 10 μήνες γενοκτονίας του Ισραήλ κατά 2,3 εκατομμυρίων Παλαιστινίων στη Γάζα, για να μην αναφέρουμε το 76χρονο καθεστώς απαρτχάιντ και της αποικιοκρατίας των εποίκων, είναι ασυνείδητο ότι το 9ο Beyond Borders υποδέχεται την ισραηλινή πρεσβεία και το Πανεπιστήμιο Τελ Αβίβ, θεσμούς βαθιά συνένοχους στα εγκλήματα του Ισραήλ κατά των Παλαιστινίων, και διοργανώνει με την υποστήριξη της ισραηλινής πρεσβείας την προβολή της ταινίας «Anna and the Egyptian doctor» από τη σκηνοθέτρια Taliya Finkel, που έχει κάνει δημόσια ρατσιστικές αντιπαλαιστινιακές/ισλαμοφοβικές δηλώσεις.

Γενοκτονία

Την ίδια στιγμή φιλοξενώντας το εργαστήριο «Beyond Storytelling» σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο του Τελ Αβίβ, ουσιαστικά συμμετέχει στο ξέπλυμα του Ισραήλ μέσω της τέχνης και εξομαλύνει τα εγκλήματα του πολέμου, που αναγνωρίστηκαν πριν από μήνες από το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. Για άλλη μία φορά η συνενοχή των ευρωπαϊκών πολιτιστικών ιδρυμάτων στη γενοκτονία του παλαιστινιακού λαού είναι κραυγαλέα».

Η Ειρήνη Σαρίογλου, καλλιτεχνική διευθύντρια του φεστιβάλ, αναφέρθηκε κατά τη λήξη του, ως απάντηση στα παραπάνω, στην ταινία «I shall not hate» που βραβεύτηκε στο φεστιβάλ και παρουσιάζει τον αγώνα του Παλαιστίνιου γιατρού Ιζελντί Αμπιουλέις, ο οποίος ξεγεννούσε μωρά στο νοσοκομείο του Τελ Αβίβ και έχασε τις δικές του κόρες από ισραηλινό βομβαρδισμό. «Η ταινία δεν μπόρεσε να προβληθεί στην Αμερική, στον Καναδά ή σε άλλα φεστιβάλ της Ελλάδας και του εξωτερικού, αλλά στο Beyond Borders προβλήθηκε και απέσπασε βραβείο. Και ναι, το φεστιβάλ συνεργάζεται τα τελευταία έξι χρόνια με το Πανεπιστήμιο του Τελ Αβίβ, ακριβώς γιατί έχει καθηγητές που, για παράδειγμα, μας πρότειναν να έρθει αυτή η ταινία εδώ. Εγώ η ίδια διδάσκω σε κρατικό Πανεπιστήμιο της Κωνσταντινούπολης. Τι σημαίνει αυτό;», είπε. «Το Beyond Borders», συνέχισε, «είναι ένα ανεξάρτητο φεστιβάλ που προσπαθεί, με πράξεις και όχι με θεωρίες, να προάγει την ειρήνη και τον διάλογο. Για να στήσεις ένα τέτοιο φεστιβάλ θέλει καθημερινή σκληρή δουλειά και χρωστάω πάρα πολύ μεγάλη ευγνωμοσύνη σε όλους τους χορηγούς και υποστηρικτές, αλλά κυρίως στα πολύ νέα παιδιά που πιστεύουν στο όραμα του Beyond Borders. Δεν θεωρώ ότι υπάρχει ανθρωπότητα χωρίς όνειρα. Χρειαζόμαστε όνειρα για να γίνουν τα πράγματα καλύτερα», κατέληξε η κ. Σαρίογλου.

[email protected]

Ο σκηνοθέτης Aliaksandr Tsymbaliuk πήρε το μεγάλο βραβείο

«Λώξη»

Εκτύπωση