Ακόμα ένα εξαιρετικό ψυχογράφημα από τον Λούκα Γκουαντανίνο

Η νέα ταινία «Αντίπαλοι» του Ιταλού σκηνοθέτη τού «Να με φωνάζεις με τ’ όνομά σου» χαρίζει στη Ζεντάγια ίσως την καλύτερη ερμηνεία τής έως τώρα καριέρας της

Οι αντίπαλοι
(Challengers, ΗΠΑ, 2024, 131’)

● Σκηνοθεσία: Λούκα Γκουαντανίνο
● Ηθοποιοί: Ζεντάγια, Μάικ Φάιστ και Τζος Ο’ Κόνορ

O Ιταλός σκηνοθέτης Λούκα Γκουαντανίνο (υποψήφιος για Οσκαρ Καλύτερης ταινίας το 2018 με το εξαιρετικό «Να με φωνάζεις με τ’ όνομά σου»), σκηνοθετεί ένα δράμα με πρωταγωνίστρια τη Ζεντάγια που υποδύεται την Τάσι Ντάνκαν, μια δυναμική, πρώην κορυφαία τενίστρια και νυν προπονήτρια που δεν απολογείται για τις μεθόδους της εντός και εκτός γηπέδου. Είναι παντρεμένη με έναν πρωταθλητή, ο οποίος δέχεται απανωτές ήττες (Μάικ Φάιστ). Η στρατηγική της για την ανάκαμψη του συζύγου της παίρνει αναπάντεχη στροφή όταν εκείνος έρχεται αντιμέτωπος με τον ξοφλημένο Πάτρικ (Τζος Ο’ Κόνορ), τον παλιό σύντροφο της Τάσι.

Το πολύ καλό σενάριο του Τζάστιν Κουρίτσκες χρησιμοποιεί με έξυπνο τρόπο το άθλημα του τένις για να σκιαγραφήσει ένα ερωτικό τρίγωνο, προσδίδοντας βάθος στους χαρακτήρες και ταυτόχρονα πετυχαίνοντας να κρατήσει τον θεατή σε εγρήγορση, με ανατροπές και ωραίο χιούμορ - το ίδιο σενάριο στα χέρια ενός άλλου σκηνοθέτη μπορεί να κατέληγε σε μια ταινία γεμάτη κλισέ ή στην απεικόνιση του ερωτικού τριγώνου με έναν συμβατικό τρόπο. Ο Γκουαντανίνο όμως εκμεταλλεύεται πλήρως τις αρετές του σεναρίου και στήνει ένα ψυχολογικό δράμα που καταδύεται στον εσωτερικό κόσμο των ηρώων του κι αναζητεί τις επιθυμίες, τα κίνητρά τους. Μέσα από μια σειρά flashbacks ξετυλίγει το παρελθόν μιας αποτυχημένης σχέσης και τα σημάδια που έχει αφήσει, ενώ με τη βοήθεια του εξαιρετικού μοντάζ του Μάρκο Κόστα «παντρεύει» τις σκηνές των αγώνων τένις με σκηνές διαλόγων δίνοντας κάποιες φορές ιλιγγιώδη ρυθμό. Ετσι η επικοινωνία των χαρακτήρων εκτός γηπέδου μοιάζει πολλές φορές σαν μια φυσική συνέχεια των όσων συνέβησαν μέσα στο γήπεδο.

Χωρίς να θέλει να δώσει εξηγήσεις ή να δικαιολογήσει τους πρωταγωνιστές, ο σκηνοθέτης δεν ωραιοποιεί τίποτα, αντίθετα «χτίζει» χαρακτήρες που οι πράξεις τους πολλές φορές προκαλούν δυσφορία. Κι αυτή η ρεαλιστική διάσταση είναι που δίνει και την απαραίτητη υπόσταση για να μην οδηγηθεί η ταινία γρήγορα σε μια συμβατική αφήγηση μιας ερωτικής ιστορίας. Η καθαρή, γεμάτη παλ χρώματα φωτογραφία του Sayombhu Mukdeeprom δημιουργεί το απαραίτητο φανταχτερό περιτύλιγμα που χρειάζεται η ταινία ώστε μέσα σε αυτό να κρύψει την πραγματικότητα και τον εσωτερικό κόσμο των πρωταγωνιστών που μοιάζει αρκετές φορές γκρίζος. Ο Γκουαντανίνο παραδίδει ένα εξαιρετικό ψυχογράφημα τριών ανθρώπων με άψογο αφηγηματικό ρυθμό και μας χαρίζει ίσως την καλύτερη ερμηνεία της Ζεντάγια που ενσαρκώνει τόσο όμορφα και πειστικά τον ρόλο της.

—

Ζωντανό πνεύμα
(Alma Viva, Πορτογαλία, Γαλλία, Βέλγιο, 2022, 88’)

● Σκηνοθεσία: Κριστέλ Αλβες Μέιρα
● Ηθοποιοί: Λούα Μισέλ, Αννα Παντράο, Ζακλίν Κοράντο, Εστέρ, Καταλάο, Ντουάρτε Πίνα

Η πρώτη μεγάλου μήκους ταινία της Κριστέλ Αλβες Μέιρα, που ήταν και η επίσημη πρόταση της Πορτογαλίας για Οσκαρ, είναι μια ευαίσθητη ιστορία που έχει όλα τα χαρακτηριστικά μιας ταινίας ενηλικίωσης αλλά προσεγγίζει με πρωτότυπο και προσωπικό τρόπο το θέμα της, αναπτύσσοντας μέσα από την κινηματογραφική γλώσσα έναν φεμινιστικό λόγο που εμπεριέχει κοινωνικούς σχολιασμούς.

Πρωταγωνίστρια της ταινίας είναι η Σαλομέ -την υποδύεται καταπληκτικά η εννιάχρονη κόρη της σκηνοθέτριας, Λούα Μισέλ- που επιστρέφει για διακοπές στο χωριό της οικογένειάς της, το οποίο βρίσκεται στα πορτογαλικά βουνά. Αν και οι διακοπές ξεκινούν σε ανέμελη ατμόσφαιρα, η γιαγιά της ξαφνικά πεθαίνει. Ενώ οι ενήλικες κατασπαράζουν ο ένας τον άλλον στην κηδεία, η Σαλομέ στοιχειώνεται από το πνεύμα εκείνης που θεωρούνταν μάγισσα. Με ένα σενάριο που αγγίζει τον μαγικό ρεαλισμό, η Μέιρα τοποθετεί τη δράση της στην επαρχία, μέσα σε μια κοινωνία που έχει αργήσει να αναπτυχθεί, να δει μπροστά, εμμένοντας σε δοξασίες και παραδόσεις ενός παρωχημένου παρελθόντος. Η έλευση της Σαλομέ, ενός παιδιού που μοιάζει να μεταφέρθηκε από ένα μακρινό μέλλον, προκαλεί αναπόφευκτα σύγκρουση μεταξύ του παλιού και του νέου κόσμου. Εμπλουτίζοντας την ταινία της με λαϊκές δοξασίες, δεισιδαιμονίες και πνεύματα, η σκηνοθέτρια «χτίζει» έναν κόσμο που ασκεί έλξη στην εννιάχρονη Σαλομέ αλλά ταυτόχρονα κάτω από την επιφάνεια καυτηριάζει τα κακώς κείμενα. Η πατριαρχία, ο αυστηρός ρόλος της γυναίκας μέσα στην τοπική κοινωνία, ο πουριτανισμός καθώς και η φτώχεια, η φιλαργυρία και η ανθρωποφαγία είναι κάποια στοιχεία που σχολιάζει η Μέιρα. Πολλά από αυτά είναι κατάλοιπα και της 36χρονης δικτατορίας του Ολιβέιρα Σαλαζάρ.

Η σκηνοθέτρια αναπαριστά τη ζωή στο χωριό με ρεαλιστικότητα, μεταφέροντας στην οθόνη γνώριμες εικόνες της επαρχίας, ενώ ο διευθυντής φωτογραφίας Ρούι Ποσάς «αιχμαλωτίζει» το φυσικό φως του καυτού ήλιου που βοηθάει να νιώσουμε την ατμόσφαιρα της εξοχής και αρκετές φορές επιλέγει point of view (POV) λήψεις έτσι ώστε να έχουμε την εντύπωση ότι γινόμαστε μάρτυρες των γεγονότων μέσα από τα μάτια της μικρής Σαλομέ. Η Μέιρα παντρεύει πολύ καλά τον σουρεαλισμό με τον νατουραλισμό και το κοινωνικό σχόλιο, όμως αναπόφευκτα χάνει τον αφηγηματικό της ρυθμό καθώς προσπαθεί να στριμώξει πολλές θεματικές μαζί, με αποτέλεσμα να αφήνει κάποια κομμάτια ανεξερεύνητα και η ιστορία ενηλικίωσης να μοιάζει τελικά κάπως ατελής.

—

Ο τελευταίος ήρωας
(Shooting Blanks, Σλοβενία, Ελλάδα, Κροατία, 2023, 83’)

● Σκηνοθεσία: Ζίγκα Βιρτς
● Ηθοποιοί: Πριμόζ Πιρνάτ, Eύα Τζεσένοβετς, Aγγελική Παπούλια, Μπίνε Μάτο, Τζουρίλ Ντρέβενσεκ, Σπέλα Ρόζιν

Ενας αθεράπευτος νοσταλγός του παρελθόντος προσπαθεί να αποτρέψει μια γερμανική πολυεθνική από το να ανοίξει σουπερμάρκετ στο σημείο όπου βρίσκεται το άγαλμα του πατέρα του, παρασημοφορημένου ήρωα του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου. Θέλοντας να διατηρήσει τη μνήμη του αντιστασιακού κινήματος, άθελά του καταστρέφει τη ζωή της κόρης του.

—

Μην ανοίγεις την πόρτα
(Ελλάδα, 2024, 87’)

● Σκηνοθεσία: Σάκης & Αλέξανδρος Καρπάς
● Ηθοποιοί: Φωτεινή Λεβογιάννη, Σάκης Καρπάς

Μακριά από τον πολιτισμό, σε ένα παγωμένο δάσος στην αφιλόξενη πλαγιά ενός βουνού, μια ομάδα ερευνητών δέχεται επίθεση από μια απροσδιόριστη φιγούρα. Μοναδική διασωθείσα, μια νεαρή βιολόγος η οποία βρίσκει καταφύγιο στην απομονωμένη καλύβα ενός μυστήριου άντρα. Μαζί, θα ξεκινήσουν ένα αποκαλυπτικό ταξίδι στα βάθη της ανθρώπινης ψυχής. Τι βρίσκεται άραγε στη σκοτεινή καρδιά του δάσους;

—

Επαγγελματίας υπνοβάτης
(Ελλάδα, 2024, 79’)

● Σκηνοθεσία: Βασίλης Ραΐσης
● Ηθοποιοί: Μιχάλης Καλιότσος, Ελένη Γερασιμίδου, Μπέτυ Νικολέση, Μαρία Κεχαγιόγλου, Καλλιρρόη Μυριαγκού, Μανόλης Μαυροματάκης

Ενας αποτυχημένος ποιητής ανακαλύπτει ότι η μάνα του τον έχει πλασάρει ως τοπική «Πυθία», φέρνοντας πελάτες τη νύχτα για να ακούσουν το παραμιλητό του. Μετά τον αρχικό θυμό του, αποφασίζει να πάρει στα χέρια του την επιχείρηση, μια απόφαση που τον οδηγεί στον πλήρη εκτροχιασμό.

—

Χωρίς οξυγόνο
(Breathe, ΗΠΑ, 2024, 93’)

● Σκηνοθεσία: Στέφον Μπρίστολ
● Ηθοποιοί: Τζένιφερ Χάντσον, Μίλα Γιόβοβιτς, Κιουβενζανέ Γουόλις, Ραούλ Καστίγιο, Σαμ Γουόρθινγκτον, Common

Σε ένα δυστοπικό μέλλον, η Γη είναι σχεδόν μη κατοικήσιμη λόγω έλλειψης οξυγόνου. Μια μητέρα και η κόρη της αναγκάζονται να ζουν υπόγεια, με σύντομα ταξίδια στην επιφάνεια, τα οποία γίνονται δυνατά μόνο από μια πολυπόθητη στολή οξυγόνου τελευταίας τεχνολογίας την οποία είχε φτιάξει ο σύζυγος της Μάγια, Ντάριους, τον οποίο πλέον όμως θεωρεί νεκρό. Οταν ένα μυστηριώδες ζευγάρι φτάνει στο καταφύγιό τους και ισχυρίζεται ότι γνωρίζει τον Ντάριους και τη μοίρα του, η Μάγια συμφωνεί να μοιραστούν το καταφύγιο. Αλλά οι επισκέπτες δεν είναι αυτοί που ισχυρίζονται και αναγκάζουν μητέρα και κόρη να παλέψουν για την επιβίωση.

—

Σούπερ Μάγκι
(Combat Wombat: Double Trouble, Αυστραλία, 2023, 81’)

● Σκηνοθεσία: Ρικάρντ Κουσό, Τάνια Βίνσεντ
● Με τις φωνές των: Κατερίνας Γκίργκις, Κωνσταντίνου Ρεπάνη, Σοφίας Παναηλίδου, Αφροδίτης Αντωνάκη, Βαγγέλη Στρατηγάκου, Δημήτρη Παπαδάτου, Σταύρου Σιούλη, Βασίλη Μήλιου, Γιώργου Σκουφή, Γιάννη Υφαντή

Καθώς η εγκληματικότητα στην πόλη είναι σε ύφεση, η Σούπερ Μάγκι περνάει τον χρόνο της βοηθώντας στην απόφραξη αποχετεύσεων και στην υποβολή φορολογικών δηλώσεων αντί να σώζει τον κόσμο. Οταν μια μοχθηρή ιδιοφυΐα της τεχνολογίας απειλεί να παγιδεύσει ολόκληρη την πόλη σε μια «τέλεια» προσομοίωση metaverse, η Μάγκι και ο Σουίτι πρέπει να συνεργαστούν για να σώσουν την κατάσταση για άλλη μια φορά.

—

Ο μύλος και ο σταυρός
(The Mill and the Cross, Πολωνία, Σουηδία, 2010, 92’)

● Σκηνοθεσία: Λεχ Μαγιέφσκι
● Ηθοποιοί: Ρούτγκερ Χάουερ, Σαρλότ Ράμπλινγκ, Μάικλ Γιορκ

Φλάνδρα, 1564. Ο Φλαμανδός ζωγράφος Πίτερ Μπρίγκελ ο πρεσβύτερος ετοιμάζεται να δημιουργήσει τον νέο του πίνακα καθώς γύρω του μαίνεται ο πόλεμος των θρησκειών που σκορπίζει μαρτυρικό θάνατο και πυροδοτεί τη μισαλλοδοξία, την έχθρα και τα μίση ανάμεσα στους λαούς.