Η Ιρανή Σάιντα διεκδικεί την ελευθερία της

Χωρίς μελοδραματισμούς, η ταινία της Νούρα Νιασάρι Shayda κέρδισε δίκαια το Βραβείο Κοινού στο Φεστιβάλ Sundance 2023. Με δυο πρωταγωνίστριες (Ζαρ Αμίρ Εμπραχίμι, Σελίνα Ζαχέντια) που κερδίζουν τον θεατή από την πρώτη στιγμή, η Νιασάρι αφηγείται την ιστορία της με μια αισιοδοξία, αλλά και με έναν πολιτικό σχολιασμό για τη θέση της γυναίκας όχι μόνο στο Ιράν, αλλά σε όλο τον κόσμο | «Περασμένες ζωές» της Σελίν Σονγκ, που κάνει το ντεμπούτο της με μια ταινία βαθιά ανθρώπινη χωρίς υπερβολές | «Anselm», το πορτρέτο του πρωτοποριακού ζωγράφου και γλύπτη Ανσελμ Κίφερ σε σκηνοθεσία Βιμ Βέντερς | «Ξερά χόρτα» του Νούρι Μπιλγκέ Τσεϊλάν, που προσπαθεί να σχολιάσει την πολιτική της χώρας του, αλλά πλατειάζει τόσο πολύ που το αποτέλεσμα είναι μια άνιση ταινία | «Η φανταστική μου χώρα», σε σκηνοθεσία Πατρίσιο Γκουζμάν, ένα ντοκιμαντέρ με κλασική δομή: αρχειακό υλικό και συνεντεύξεις | «Dogman», η νέα ταινία του Λικ Μπεσόν | «Ο Εξορκιστής: Πιστός» του Ντέιβιντ Γκόρντον Γκριν | «Το μεγάλο ταξίδι του μικρού Γκρίζλι» των Νατάλια Νίλοβα και Βασίλι Ροβένσκι | «Πολίτης Κέιν», το αριστούργημα του Ορσον Γουέλς σε ψηφιακή αποκατεστημένη κόπια.

▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬

Shayda (Αυστραλία, 2023, 117’)
★★★★☆

● Σκηνοθεσία: Νούρα Νιασάρι
● Ηθοποιοί: Ζαρ Αμίρ Εμπραχίμι, Οσαμάχ Σάμι, Λία Πάρσελ, Μοτζίαν Αρια, Σελίνα Ζαχέντια

Μια νεαρή Ιρανή μητέρα και η εξάχρονη κόρη της βρίσκουν καταφύγιο στην Αυστραλία στη διάρκεια των δύο εβδομάδων της Ιρανικής Πρωτοχρονιάς. Μητέρα και κόρη βρίσκουν παρηγοριά στις τελετουργίες του Νορούζ, αλλά η επανεμφάνιση του εν διαστάσει συζύγου της Σάιντα θέτει σε κίνδυνο την ελευθερία της.

Ταινία συγκινητική, χωρίς μελοδραματισμούς, με εξαιρετική φωτογραφία και έναν άψογο αφηγηματικό ρυθμό. Η Νιασάρι ισορροπεί τέλεια ανάμεσα στο σκληρό θέμα με το οποίο καταπιάνεται και τις χαρούμενες στιγμές που προσπαθούν να χτίσουν μάνα και κόρη.

Με δυο πρωταγωνίστριες (Ζαρ Αμίρ Εμπραχίμι, Σελίνα Ζαχέντια) που κερδίζουν τον θεατή από την πρώτη στιγμή με την απίστευτη μεταξύ τους χημεία και το πηγαίο ταλέντο τους, η σκηνοθέτις δεν επιδιώκει να καταθλίψει το κοινό της. Αφηγείται την ιστορία της με μια αισιοδοξία, αλλά και με έναν πολιτικό σχολιασμό για τη θέση της γυναίκας όχι μόνο στο Ιράν, αλλά σε όλο τον κόσμο. Πάνω από όλα όμως είναι μια ταινία για τον δυνατό δεσμό που υπάρχει ανάμεσα σε μάνα και κόρη και το δικαίωμα της Σάιντα να ανακαλύψει την ταυτότητά ως ελεύθερη Ιρανή γυναίκα. Δεν κέρδισε άδικα το Βραβείο Κοινού στο Φεστιβάλ Sundance 2023.

▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬

Περασμένες ζωές (Past Lives, ΗΠΑ, 2023, 105’)
★★★★☆

● Σκηνοθεσία: Σελίν Σονγκ
● Ηθοποιοί: Γκρέτα Λι, Τέο Γιου, Τζον Μαγκάρο

Η Νόρα και ο Χε-Σαν, δύο βαθιά συνδεδεμένοι παιδικοί φίλοι, χωρίζονται όταν η οικογένεια της Νόρα μεταναστεύει από τη Νότια Κορέα. Δύο δεκαετίες μετά, επανασυνδέονται στη Νέα Υόρκη και περνάνε μία μοιραία εβδομάδα καθώς βρίσκονται αντιμέτωποι με το πεπρωμένο, την αγάπη και τις επιλογές που καθορίζουν μια ζωή.

Η Σονγκ σκηνοθετεί με ευαισθησία και απλότητα την ιστορία της, καταφέρνοντας να συγκινήσει τον θεατή. Εξοχη φωτογραφία, εξαιρετικοί πρωταγωνιστές, σε μια ταινία βαθιά ανθρώπινη χωρίς υπερβολές. Το ντεμπούτο της Σελίν Σονγκ δεν θα μπορούσε να είναι καλύτερο.

▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬

Anselm (Γερμανία, 2023, 93’)
★★★☆☆

● Σκηνοθεσία: Βιμ Βέντερς

Πορτρέτο του πρωτοποριακού ζωγράφου και γλύπτη Ανσελμ Κίφερ. Ο Βέντερς στο καινούργιο ντοκιμαντέρ του επιλέγει να εστιάσει στο έργο του Κίφερ, δίνοντας λιγότερη σημασία στα βιογραφικά στοιχεία, τα οποία όταν παρουσιάζονται είναι μέσα από voice over του ίδιου του καλλιτέχνη ή από αρχειακό υλικό. Εντυπωσιάζει τον θεατή κινηματογραφώντας τα τεράστια σε μεγέθη έργα και τους βιομηχανικούς χώρους όπου στεγάζει κατά καιρούς ο καλλιτέχνης τα ατελιέ του, καταγράφοντας τις ανορθόδοξες μεθόδους του Κίφερ που χρησιμοποιεί όταν δημιουργεί τα έργα του (φλογοβόλο, μπουλντόζες). Ο εντυπωσιασμός μένει αλλά όχι η ουσία, καθώς δεν αποκτούμε μια σφαιρική άποψη και για τον ίδιο τον καλλιτέχνη ως άνθρωπο (όπως π.χ. από «Tο αλάτι της Γης»). Η τεχνολογία του 3D δίνει σε κάποιες σκηνές το απαραίτητο βάθος για την κατανόηση του έργου του Κίφερ αλλά στο μεγαλύτερο μέρος του ντοκιμαντέρ φαίνεται περιττή.

▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬

Ξερά χόρτα (About Dry Grasses, Τουρκία, Γαλλία, Γερμανία, 2023, 197’)
★★½☆☆

● Σκηνοθεσία: Νούρι Μπιλγκέ Τσεϊλάν
● Ηθοποιοί: Ντενίζ Τσελίλογλου, Μερβέ Ντιζντάρ, Μουσάμπ Εκιτσί

Ο Σαμέτ, ένας δάσκαλος καλλιτεχνικών, διανύει τον τέταρτο χρόνο της υποχρεωτικής θητείας του σε έναν απομακρυσμένο οικισμό της Ανατολίας. Οσο ονειρεύεται μια μετάθεση στην Κωνσταντινούπολη, αναπτύσσει μια αμφιλεγόμενη εμμονή με μία από τις μαθήτριές του. Οταν στην τσάντα του 14χρονου κοριτσιού βρεθεί ένα ερωτικό σημείωμα, ο Σαμέτ καταλήγει άδικα κατηγορούμενος και αγωνίζεται να αποδείξει την αθωότητά του.

Ο Τσεϊλάν προσπαθεί να σχολιάσει την πολιτική της χώρας του θίγοντας θέματα όπως η πρόοδος, τα ατομικά δικαιώματα, η θέση της γυναίκας, αλλά πλατειάζει τόσο πολύ που το αποτέλεσμα είναι μια άνιση ταινία με μια κάπως παλιομοδίτικη σκηνοθετική ματιά. Προσπαθώντας να αποτυπώσει με ρεαλισμό την κοινωνία του χωριού (γενικά με μεγάλη χρονική διάρκεια, όπου οι χαρακτήρες μιλάνε επί παντός επιστητού), κουράζει τον θεατή φλυαρώντας και χάνει εν τέλει την ουσία. Εξαιρετική η ερμηνεία της Μερβέ Ντιζντάρ, που κέρδισε στο Φεστιβάλ Κανών το βραβείο καλύτερης γυναικείας ερμηνείας.

▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬

Η φανταστική μου χώρα (Mi Paίs Imaginario, Χιλή, Γαλλία, 2022, 83’)
★★½☆☆

● Σκηνοθεσία: Πατρίσιο Γκουζμάν

Ο βετεράνος Πατρίσιο Γκουζμάν στρέφει το βλέμμα του στο κοινωνικό ξέσπασμα που συνέβη στη Χιλή το 2019 με κύριο αίτημα την αλλαγή του Συντάγματος το οποίο χρονολογείται από την εποχή του Πινοτσέτ.

Ντοκιμαντέρ με κλασική δομή: αρχειακό υλικό και συνεντεύξεις. Αν και οι εικόνες από τις διαδηλώσεις και την αυθαίρετη αστυνομική/στρατιωτική βία σού αποτυπώνονται στο μυαλό, ο Γκουζμάν μένει σε αυτό το κομμάτι χωρίς να καταφέρει μέσω των συνεντεύξεων να εμβαθύνει στο θέμα του.

▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬

Dogman (Γαλλία, 2023, 114’)

● Σκηνοθεσία: Λικ Μπεσόν
● Ηθοποιοί: Κέιλεμπ Λάντρι Τζόουνς, Τζόζο Τ. Γκιμπς, Κρίστοφερ Ντέναμ

Εχοντας μόλις συλληφθεί, ο Ντάγκλας αφηγείται τη συγκινητική ιστορία της ζωής του. Εχοντας επιζήσει από μια τραυματική παιδική εμπειρία και ζώντας με έναν κακοποιητικό πατέρα, αναπτύσσει έναν πολύ μεγάλο δεσμό με τα σκυλιά. Ανακαλύπτει την αγάπη, το θέατρο και τα καμπαρέ, αλλά και την αδικία και την απογοήτευση του ανθρώπινου κόσμου. Η νέα ταινία του Λικ Μπεσόν («Léon», «Το πέμπτο στοιχείο»).

▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬

Ο Εξορκιστής: Πιστός
(The Exorcist: The Believer, ΗΠΑ, 2023, 121’)

● Σκηνοθεσία: Ντέιβιντ Γκόρντον Γκριν
● Ηθοποιοί: Λέσλι Οντομ Τζούνιορ, Αν Ντάουντ, Τζένιφερ Νετλς, Νόρμπερτ Λίο Μπατζ, Λίντια Τζουέτ, Ολίβια Μάρκαμ, Ελεν Μπέρστιν

Ο Βίκτορ Φίλντινγκ μεγαλώνει μόνος του την κόρη του. Οταν η Αντζελα και η φίλη της Κάθριν εξαφανίζονται στο δάσος και επιστρέφουν τρεις μέρες μετά χωρίς καμία ανάμνηση, ξεκινάει μια σειρά από γεγονότα που θα αναγκάσουν τον Βίκτορ να αντιμετωπίσει το απόλυτο κακό και να αναζητήσει το μοναδικό άτομο που έχει βιώσει κάτι αντίστοιχο: την Κρις ΜακΝιλ. Για πρώτη φορά μετά την ταινία του 1973, η Ελεν Μπέρστιν επιστρέφει στον θρυλικό ρόλο της Κρις ΜακΝιλ.

▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬

Το μεγάλο ταξίδι του μικρού Γκρίζλι
(Big Trip: Special Delivery, Ρωσία, Ουγγαρία, 2022, 90’)

● Σκηνοθεσία: Νατάλια Νίλοβα, Βασίλι Ροβένσκι
● Με τις φωνές των: Κώστα Τερζάκη, Τάσου Νταπαντά, Κωνσταντίνου Τσουμπάρη, Βαγγέλη Χαλκιαδάκη, Κώστα Αποστολίδη, Χρήστου Λαγκούση, Μυρτώς Ναούμ, Τάκη Σακελλαρίου

Ο Μικ Μικ και ο πανέξυπνος λαγός Οσκαρ περνούν τις μέρες τους χαλαρώνοντας, όταν το κλάμα ενός νεογέννητου αρκουδομωρού, που παραδόθηκε κατά λάθος σε αυτούς, τους βάζει σε περιπέτειες. Ταινία κινουμένων σχεδίων για όλη την οικογένεια με ελληνική μεταγλώττιση.

▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬

Επανεκδόσεις

Πολίτης Κέιν (Citizen Kane, ΗΠΑ, 1941, 119’)

● Σκηνοθεσία: Ορσον Γουέλς
● Ηθοποιοί: Ορσον Γουέλς, Τζόζεφ Κότεν, Αγκνες Μούρχεντ, Ντόροθι Κόμινγκορ, Εβερετ Στόουν

Το αριστούργημα του Ορσον Γουέλς προβάλλεται στους κινηματογράφους σε ψηφιακή αποκατεστημένη κόπια.