Το μαγευτικό σύμπαν του Νίκου Πάστρα

Μπάσταρδα (Ελλάδα, 2023, 94’)
★★½☆☆

σκηνοθεσία: Νίκος Πάστρας
ηθοποιοί: Ναταλία Σουίφτ, Ζαχαρίας Γουέλα, Αφροδίτη Καποκάκη, Εριφύλη Κιτζόγλου, Χριστίνα Κυπραίου, Μάριο Μπανούσι

Πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του Νίκου Πάστρα (Αργυρός Αλέξανδρος στο τμήμα Film Forward του Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, δύο υποψηφιότητες Ιρις της Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου – Πρωτοεμφανιζόμενου Σκηνοθέτη και Μουσικής). Από τη μια πλευρά, η ταινία κυλά σ’ ένα σενάριο, γραμμένο μαζί με τους ηθοποιούς του, εμπνευσμένο από τον δίσκο «Μπάσταρδο» του Mazoha, του οποίου κι άλλα πολλά τραγούδια ακούγονται, τόσο φανατικά «αντισυστημικό», τόσο πηγαία και ορμητικά νεανικό, ενδεχομένως πολιτικά αφελές, που εύκολα μπορεί τον θεατή να τον βρει αντιμέτωπο και όχι συνοδοιπόρο, διστακτικό στο ν’ αγκαλιάσει τα μπάσταρδα και να τα κάνει φίλους κι εξομολογητές του. Από την άλλη, ευφάνταστος, δημιουργός σκηνοθέτης, με αγάπη για το σινεμά και τη φόρμα του και με τη συμβολή του διευθυντή φωτογραφίας Πέτρου Νούσια, ο Πάστρας φτιάχνει ένα μαγευτικό σύμπαν, με τη δική του ταυτότητα και τους δικούς του κανόνες, πολύ πιο λαμπερό και καλλιτεχνικά δυνατό από τα μέσα με τα οποία έγινε και μ’ ένα ζηλευτό πείσμα στην ομορφιά και τον αισθησιασμό. Οχι για όλους, αλλά ξεκάθαρα δικό του.

Στα άκρα (En los márgenes, Ισπανία, 2022, 105’)
★★½☆☆

σκηνοθεσία: Χουάν Ντιέγκο Μπότο
ηθοποιοί: Πενέλοπε Κρουζ, Λουίς Τοσάρ, Κριστιάν Τσέκα

Σήμερα, στο περιθώριο της Μαδρίτης, στο περιθώριο της κοινωνίας, ξεδιπλώνονται τρεις δραματικές ιστορίες ανθρώπων εγκλωβισμένων από τον νόμο. Η Αζουένια που αγωνίζεται να κρατήσει το σπίτι της, ενώ έχει ήδη ημερομηνία έξωσης, ο Γκερμάν που δουλεύει εργάτης και δεν σηκώνει το τηλέφωνο στη μητέρα του γιατί ντρέπεται να την αντιμετωπίσει, μια εξαφανισμένη μετανάστρια που κινδυνεύει να της πάρει η πρόνοια τη μικρή της κόρη. Τρεις ιστορίες αγωνίας για επιβίωση, με συνδετικό κρίκο έναν ανθρωπιστή δικηγόρο που κάνει ό,τι μπορεί για να βοηθήσει, παραμελώντας τη δική του οικογένεια.

Με κλειδί τον νόμο περί εξώσεων στην Ισπανία, που άφησε πάνω από 400.000 άτομα χωρίς στέγη, ο Μπότο κάνει ένα ψηφιδωτό-μελόδραμα, με ηχηρή, μεν, πολιτική φωνή, αλλά τόσο προβλέψιμο και απλοϊκό σενάριο που ντύνει τη δυνατή ιδέα του με μπαναλιτέ.

Η μικρή γοργόνα (The little mermaid, ΗΠΑ, 2023, 135’)

σκηνοθεσία: Ρομπ Μάρσαλ
ηθοποιοί: Χάλι Μπέιλι, Τζόνα Χάουερ-Κινγκ, Νταβίντ Ντιγκς, Οκουαφίνα, Μελίσα ΜακΚάρθι, Χαβιέρ Μπαρδέμ

Η νεαρή γοργόνα Αριελ ερωτεύεται έναν πρίγκιπα και, προκειμένου να βγει και να τον συναντήσει στη στεριά, συμφωνεί με μια μάγισσα να θυσιάσει τη φωνή της για ν’ αποκτήσει ανθρώπινα πόδια. Το (απίθανα σκοτεινό) παραμύθι του Χανς Κρίστιαν Αντερσαν, η υπεραγαπημένη ταινία animation της Disney αποκτούν τώρα και live action κινηματογραφική μεταφορά, με τον Λιν Μανουέλ Μιράντα στην παραγωγή, τον Ρομπ Μάρσαλ («Chicago», «Into the Woods», «Mary Poppins Returns»), έμπειρο στα μιούζικαλ, στη σκηνοθεσία και, στην ελληνική βερσιόν του φιλμ, τη Μαρίνα Σάττι να δίνει φωνή στα τραγούδια της Αριελ.

Η μέθοδος Kompromat (Kompromat, Γαλλία, 2022, 127’)
​​​​​​​★★½☆☆

σκηνοθεσία: Ζερόμ Σαλ
ηθοποιοί: Ζιλ Λελούς, Τζοάνα Κούλιγκ

Ο Ματιέ, Γάλλος διπλωμάτης, είναι ο υπεύθυνος της Alliance Française στο Ιρκούτσκ. Καθώς οι φιλελεύθερες επιλογές του τον έχουν κοντράρει με τις ντόπιες αρχές, ο Ματιέ βρίσκεται κατηγορούμενος για ένα φρικτό έγκλημα, σκόπιμα κατασκευασμένο, και δεν μπορεί να βρει βοήθεια παρά μόνο στον εαυτό του. Οπως μαθαίνουμε στην αρχή της ταινίας, «kompromat» (σύντμηση του compromising material, αλλά στα ρωσικά) είναι ο όρος που περιγράφει τα κατασκευασμένα ενοχοποιητικά στοιχεία που χρησιμοποιούνται εναντίον ενός δημόσιου προσώπου. Κι αυτό είναι το πιο ενδιαφέρον στοιχείο της νέας ταινίας, βασισμένης σε αληθινά γεγονότα, του ελληνικής καταγωγής σκηνοθέτη των «Largo Winch». Κατά τα άλλα, ο πάντα σέξι και με στιβαρές ερμηνείες Ζιλ Λελούς, μιλώντας και μπόλικα ρωσικά, επιδίδεται σε σθεναρό ξυλίκι (ή το υφίσταται) και η ανάγκη τον φέρνει στην αυτοδικία, σε μια αμήχανη κατασκοπική περιπέτεια που προσποιείται ότι είναι κάτι πιο πνευματώδες.

Απίστευτο κι όμως αληθινό (Incroyable mais vrai, Γαλλία, Βέλγιο, 2022, 74’)
​​​​​​​★★☆☆☆

σκηνοθεσία: Κεντέν Ντιπιέ
ηθοποιοί: Αλέν Σαμπά, Λεά Ντρικέρ, Μπενουά Μαζιμέλ, Αναΐς Ντεμουστιέ

Από τον Κεντέν Ντιπιέ, τον σκηνοθέτη που έχει χτίσει την καριέρα του πάνω στις πρωτότυπες ιδέες των ταινιών του, με κορυφαίο το «Rubber», με ηρωίδα μια… ρόδα, έρχεται μια νέα κωμωδία, όχι τρανταχτού γέλιου, αλλά πικρού χαμόγελου, με μια ακόμα «απίστευτη κι όμως αληθινή» έμπνευση. Ο Αλέν και η Μαρί έχουν μόλις εγκατασταθεί στο σπίτι των ονείρων τους στα προάστια. Γρήγορα, όμως, θ’ ανακαλύψουν ότι το υπόγειο του σπιτιού, αν κατέβεις και κλείσεις πίσω σου την πόρτα, λειτουργεί ως χρονομηχανή, ικανή να τους οδηγήσει σταδιακά στην πολυπόθητη νεότητα που κι οι δυο (και ο απρόβλεπτος διευθυντής του Αλέν), έχουν οριακά χάσει. Κατά στιγμές πραγματικά ξεκαρδιστική (τα εύσημα στο κωμικό timing και του Μπενουά Μαζιμέλ), κατά στιγμές υπαρξιακή με το αδιέξοδο του χρόνου που περνά ανεπιστρεπτί, η ταινία του Ντιπιέ, ωστόσο, κόβεται σαν από λάθος πριν εξελιχθεί, παραμένοντας με μια χαριτωμένη, δυνάμει σοφή, ιδέα που δεν προλαβαίνει ν’ αναπτυχθεί σε κάτι περισσότερο από ένα ανέκδοτο.