Berlinale ζωηρή και αιχμηρή

Φέτος στην Berlinale όλα είναι συγκρουσιακά, όλα είναι αιχμηρά – εκτός, ίσως, από το κρύο. Τόσο από τις επιλογές των προγραμματιστών σε πρόσωπα και ταινίες, όσο κι από τις ίδιες τις συγκυρίες. Αλλωστε, τίποτε τα τελευταία χρόνια δεν είναι φλατ, πώς θα μπορούσε να είναι το παραδοσιακά πολιτικοποιημένο βερολινέζικο φεστιβάλ.

Η τάση φάνηκε από την αρχή: σελέμπριτι αλλά... εναλλακτικό. Πρόεδρος της Κριτικής Επιτροπής του Φεστιβάλ η Κρίστεν Στιούαρτ, μια Αμερικανίδα σταρ που τόλμησε ν’ ακολουθήσει (και) τον δρόμο του καλλιτεχνικού ευρωπαϊκού σινεμά.

Κεντρικός σταρ προσκεκλημένος, ο Σον Πεν. Κι όχι μόνος. Σ’ ένα εικονικό χέρι-με-χέρι με τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι, μια και υπογράφει το ντοκιμαντέρ «Superpower», για τις «υπερδυνάμεις» του Ουκρανού προέδρου, ο οποίος και μίλησε σε απ’ ευθείας σύνδεση στο κατάμεστο Berlinale Palast στην πρεμιέρα της διοργάνωσης. Την ίδια ώρα που οι ακτιβιστές της περιβαλλοντικής οργάνωσης Last Generation έκαναν κατάληψη απ’ έξω, στο κόκκινο χαλί, σημαίνοντας ότι η δική μας είναι η τελευταία γενιά που θα ζήσει σ’ ένα βιώσιμο πλανήτη. Είπαμε ότι ένα κινηματογραφικό φεστιβάλ είναι γιορτή; Οχι πάντα και όχι μόνο.

Μιλώντας, την επομένη, μετά την προβολή της ταινίας του, στους δημοσιογράφους, ο Σον Πεν απέδειξε για άλλη μια φορά αυτό που ήδη γνωρίζουμε για τον ίδιο και το σινεμά του: γεμάτο καλές προθέσεις, με εξαιρετική ικανότητα δημοσιότητας, χωρίς βάθος και χωρίς ωριμότητα. Στην ερώτηση τι του άρεσε και τι όχι στον πρόεδρο Ζελένσκι, ο Σον Πεν απάντησε, «Αυτό που δεν μου αρέσει είναι ότι ένας φρικιαστικός, μικρόψυχος τραμπούκος επιτέθηκε στη χώρα του. Αυτό που μου αρέσει είναι το κουράγιο του. Εχει γεννηθεί γι’ αυτή την ιστορική στιγμή. Τον γνώρισα σε μία πολύ συγκινητική ιστορική στιγμή - το γεγονός ότι έμεινε εκεί. Παρομοιάζω αυτή τη συγκίνηση με τη γέννηση των παιδιών μου. Είδα αυτή την αγάπη στα μάτια του». Θεώρησε ποτέ ότι θα ήταν καλό να ζητήσει την άποψη και της ρωσικής πλευράς, του Πούτιν; «Οχι, καθόλου δεν ήθελα να αναφερθώ στην άλλη πλευρά. Το δικό μου δεν είναι ένα αντικειμενικό ντοκιμαντέρ, όπως δεν πρόκειται και για έναν αντικειμενικό πόλεμο. Ο Πούτιν έχει πει ήδη πολλά».

Την ίδια ώρα, ο ελληνικός κινηματογράφος μαζεύει τα εύσημα, μέσα κι έξω από το φεστιβάλ. Τη στιγμή που η παραλία Χιλιαδού της Εύβοιας, εκεί όπου γυρίστηκε μεγάλο μέρος από το «Τρίγωνο της Θλίψης» του Ρούμπεν Εστλουντ (με ελληνική συμπαραγωγή τη Heretic), κερδίζει το Βραβείο Καλύτερου Ευρωπαϊκού Κινηματογραφικού Location, τη στιγμή που η ελληνική κινηματογραφική κοινότητα, οι «Greek artists @ the Berlinale», συντάσσονται με τις κινητοποιήσεις των ηθοποιών και ενημερώνουν, οργανωμένα, από τα social media, τους Ευρωπαίους συναδέλφους και συνεργάτες τους για τα ζητήματά τους, τη στιγμή που το εγκυρότερο κινηματογραφικό μέσο, το Variety, δημοσιεύει άρθρο με τον τίτλο «Ελληνες παραγωγοί φέρνουν τις ταινίες με το μεγαλύτερο buzz στην Μπερλινάλε»... ο Γουίλεμ Νταφό τσουγκρίζει το ποτήρι του στο ελληνικό πάρτι του φεστιβάλ, προσηνής και γοητευτικός, όπως πάντα.

Εκείνος είναι ο πρωταγωνιστής του «Inside» (βγαίνει τον ερχόμενο μήνα στις ελληνικές αίθουσες από την Tulip Entertainment), του συναρπαστικού θρίλερ (αλλά τόσο σύνθετου και πολύπλευρου) του Βασίλη Κατσούπη που κάνει το ντεμπούτο του στη μυθοπλασία, μετά το ντοκιμαντέρ «Ο φίλος μου ο Larry Gus» κι η ταινία συγκεντρώνει ήδη εκθειαστικές κριτικές. Παράλληλα, στο διαγωνιστικό τμήμα βρίσκεται το «Music», της Γερμανίδας Αντζελα Σάνελεκ, που βασίζεται στον μύθο του Οιδίποδα και γυρίστηκε στην Ελλάδα, με την ελληνική πλευρά της παραγωγής να αναλαμβάνει επίσης η Heretic. Στην ταινία, δίπλα στους Αλιόσα Σνάιντερ και Αγκάτ Μπονιτζέρ, πρωταγωνιστούν η Μαρίσσα Τριανταφυλλίδου και ο Αργύρης Ξάφης, ο οποίος στη συνέντευξη Τύπου των συντελεστών μίλησε από μικροφώνου για τα δικαιώματα των ηθοποιών στην Ελλάδα, σ’ έναν πλήρη κύκλο ευαισθητοποίησης, ταλέντου και διεθνούς επιτυχίας.

Κι επειδή, φυσικά, η σύγκρουση έχει και την αντίστροφη πλευρά της, το μόνοιασμα, ας κρατήσουμε ζωντανά τα λόγια της Ρεμπέκα Μίλερ (κόρης του Αρθουρ), της σκηνοθέτη του «She Came to Me» που άνοιξε το φετινό φεστιβάλ και μίλησε στους δημοσιογράφους γι’ αυτό που, ίσως, μπορεί να κάνει τη διαφορά: «Ο έρωτας και το μίσος κινούν τα νήματα της ζωής. Θέλω να πιστεύω ότι ο έρωτας, περισσότερο από ποτέ στις εποχές μίσους που ζούμε, έχει τη δύναμη να αλλάξει τη ζωή μας, να μας ενδυναμώσει, να μας οδηγήσει στην αληθινή μας ταυτότητα και πορεία».