Δυο αγόρια έρχονται κοντά... στα Οσκαρ

Close (Βέλγιο, Ολλανδία, Γαλλία, 2022, 104’)

★★★☆☆

● Σκηνοθεσία: Λούκας Ντοντ

● Ηθοποιοί: Εντέν Νταμπρίν, Γκούσταβ Ντε Φέλε, Λεά Ντρικέρ, Εμιλί Ντεκέν

Τέσσερα χρόνια μετά το ευαίσθητο, βροντερό, συναρπαστικό «Κορίτσι», ο Φλαμανδός Λούκας Ντοντ επιστρέφει (επίσης βραβεύεται στις Κάννες και βρίσκεται υποψήφιος για Οσκαρ Διεθνούς Ταινίας) μ’ ένα ολόζεστο, αφοπλιστικό αλλά άνισο φιλμ για δυο αγόρια που καλούνται, πρόωρα και άγρια, να ορίσουν τη σχέση τους.

Ο Λεό και ο Ρεμί είναι κολλητοί φίλοι, δυο παιδιά που μεγαλώνουν μαζί, στο σχολείο, στα διαβάσματα, στις δουλειές των σπιτιών τους (τόσο «κοντά» που ουσιαστικά ζουν κι οι δυο και στις δυο οικογένειες), κάνοντας ποδήλατο, γελώντας και τρομάζοντας, τρέχοντας στα πολύχρωμα, ηλιόλουστα, γεμάτα λουλούδια χωράφια των ανθοκόμων γονιών του Λεό, αγγίζοντας ο ένας το δέρμα του άλλου, τα μαλλιά, το χαμόγελό του, ταυτόσημοι κι αγαπημένοι με τη ζηλευτή φυσικότητα της παιδικής ηλικίας. Ωσπου μια συμμαθήτριά τους θα τους ρωτήσει αν είναι ζευγάρι. Κι εκεί όλα θα παγώσουν και, το χειρότερο, θ’ ανατραπούν.

Ο Ντοντ, με γνώριμη πια τη διορατικότητά του και τη σκηνοθετική του απαλότητα, τοποθετεί τούς ήρωές του σ’ ένα περιβάλλον ειδυλλιακό: μέσα στη φύση, κουκουλωμένους από χρώματα και μαλακά υφάσματα, σε μια αγνότητα γόνιμη και δημιουργική, με τους φωτισμούς που προσφέρει ο ήλιος ή οι ζεστές λάμπες της νύχτας, κάτω από τις αγανές κουβέρτες. Είναι διακριτικός, αλλά με δύναμη που περισσεύει, σ’ αυτή τη θαρραλέα ιστορία ενηλικίωσης δύο ηρώων που ζουν αντί να χαρακτηρίζουν, που νιώθουν αντί να αιτιολογούν. Σ’ αυτή την εκπληκτική ευκαιρία να παρουσιάσει, συγκινητικά κι αιχμηρά, την ανθρώπινη αλήθεια και, μαζί, τη ρευστότητα των φύλων και των σχέσεων που τόσο έντονα χαρακτηρίζει τη σημερινή εποχή, ο Ντοντ βάζει, μόνος του, μια καθοριστική τρικλοποδιά. Τοποθετώντας στο δεύτερο μέρος της ταινίας μια μεγάλη τραγωδία, τη μεταμορφώνει σ’ ένα συγκινητικό, σίγουρα, αλλά τόσο πιο τετριμμένο μελόδραμα, που στο επίκεντρό του έχει, πια, την απώλεια κι όχι την οικουμενικότητα, τη συμπεριληψιμότητα, την (ερωτική) αγάπη που ώς εκεί διατυπώνει με τον πιο αυτονόητο και μαζί γενναίο τρόπο.

Τρίτος Παγκόσμιος Πόλεμος

(World War III/Jang-e jahani sevom, Ιράν, 2022, 117’)

★★★½☆

● Σκηνοθεσία: Χουμάν Σεγιέντι

● Ηθοποιοί: Μόχσεν Ταναμπάντε, Μαχσά Χετζάζι

Ο Σακίμπ ζει στο περιθώριο της Τεχεράνης, ένας άστεγος μεροκαματιάρης που ακόμα δεν έχει γιατρέψει τα σημάδια της απώλειας της γυναίκας και του μικρού παιδιού του.

Ο έρωτάς του είναι η Λαντάν, μια κωφάλαλη πόρνη, την οποία φυσικά θέλει να «σώσει». Ο Σακίμπ θα βρει δουλειά στην κατασκευή του σκηνικού μιας μεγάλης κινηματογραφικής ταινίας για τον Β’ Παγκόσμιο. Σταδιακά θ’ ανέβει κλιμάκιο και θα πάρει τον ρόλο του πρωταγωνιστή: του Αδόλφου Χίτλερ.

Μαζί θα πάρει και το «σπίτι» του Χίτλερ που έχει κατασκευάσει η παραγωγή, για να ζει εκεί και, κρυφά, θα φέρει και τη Λαντάν που το έχει σκάσει από τον νταβατζή της.

Μόνο που, όπως στο σινεμά τα πράγματα δεν είναι όπως φαίνονται, συχνά το ίδιο συμβαίνει και στη ζωή.

Τίποτε δεν είναι απλό και τίποτε δεν είναι προβλέψιμο στο νέο φιλμ του Ιρανού Σεγιέντι, βραβευμένο στους Ορίζοντες του Φεστιβάλ Βενετίας. Βυθισμένη στα καφέ και τα γκρι μιας κοσμικής κατοχής, μιας ανθρώπινης λάσπης, η ταινία ξεκινά με μια διάθεση σάτιρας, χτίζοντας μια ευθυμία, για να τραβήξει απότομα το χαλί κάτω από τα πόδια του ανυποψίαστου θεατή, με διαρκείς ανατροπές που καταδεικνύουν ότι το «κακό» γεννιέται από τον αυταρχισμό, ότι η αδικία ξυπνά βία, ότι, εάν δεν γνωρίζεις ποιος είναι ο Χίτλερ, το πιθανότερο είναι να γίνεις σαν κι αυτόν. Σ’ ένα φιλμ όπου η πιο σοφή συζήτηση γίνεται ανάμεσα σ’ έναν αλαφροΐσκιωτο ρομαντικό και σε μια απεγνωσμένη κωφάλαλη γυναίκα, μ’ έναν πρωταγωνιστή (τον Ταναμπάντε από τον «Ηρωα» του Φαραντί) που συνδυάζει την αφέλεια με την ένταση του αγριμιού, με μια πορεία που προοδευτικά όχι μόνο εκπλήσσει κι αναστατώνει αλλά και δοκιμάζει την αντοχή του θεατή στις απανωτές, ψυχοφθόρες αποκαλύψεις του, η πρωτοτυπία και η σκληρότητά του αποζημιώνουν όποιον, όπως και στην ιστορία του Σακίμπ, καταφέρει να μείνει όρθιος στο τέλος.

1976 (Χιλή, Αργεντινή, Κατάρ, 2022, 95’)

★★★☆☆

● Σκηνοθεσία: Μανουέλα Μαρτέλι

● Ηθοποιοί: Αλίν Κούπενχαϊμ, Νικόλας Σεπουλβέδα, Ούγκο Μεντίνα

Χιλή, τα πρώτα χρόνια της χούντας του Πινοσέτ, η πενηντάχρονη Κάρμεν, κομψή, συγκρατημένη, κοιτάζει με απορία κάθε δείγμα καθεστωτικής καταπίεσης ή βίας την περιτριγυρίζει: τις συλλήψεις στον δρόμο, τα ξεβρασμένα στην ακρογιαλιά πτώματα. Κυρίως την ενδιαφέρει η ανακαίνιση του εξοχικού της οικογένειάς της, το ροζ χρώμα που θέλει να βάψει τους τοίχους, όπως το βλέπει στους ταξιδιωτικούς οδηγούς που δεν χρησιμοποίησε ποτέ, ο γιατρός άντρας της και τα παιδιά της, η ηλικιωμένη υπηρέτρια Εστέλα, που μπορεί να κάνει όλο και πιο λίγα. Και η παράκληση του ιερέα της ενορίας της: να περιθάλψει έναν νεαρό που βρίσκεται σ’ ένα κρυφό σπίτι, τραυματισμένος σοβαρά στο πόδι. Ως καλή Σαμαρείτισσα, η Κάρμεν θα δεχτεί, όμως αυτή η επαφή θα της ανοίξει τα μάτια όχι μόνο στην αντίσταση στη χούντα αλλά και στην ευκαιρία να νιώσει αυθύπαρκτη και σημαντική.

Η ηθοποιός Μανουέλα Μαρτέλι σκηνοθετεί την πρώτη της μεγάλου μήκους, με πρεμιέρα στο Δεκαπενθήμερο Σκηνοθετών στις Κάννες και βραβείο Σκηνοθεσίας στις Νύχτες Πρεμιέρας, εμπνευσμένη από την ιστορία της γιαγιάς της. Με αυστηρά δομημένα κάδρα και με μια μελαγχολική τρυφερότητα να τα διαπερνά, χτίζει ένα εξίσου κομψό με την ηρωίδα της δράμα για τις χαμένες ευκαιρίες της ζωής, για την ανατροπή των στερεοτύπων αλλά και για την παντοδυναμία της αφανούς γυναίκας (η ματιά της στην εκπληκτική Κούπενχαϊμ, στην κουρασμένη Εστέλα, στη νεαρή αντιστασιακή το αποδεικνύουν διακριτικά κάθε λεπτό), σε ίσως υπερβολικά χαμηλούς τόνους που, ωστόσο, αναδεικνύουν ακόμα περισσότερο την «κανονικότητα» των ξεχωριστών στιγμών στην ανθρώπινη Ιστορία και τις ανθρώπινες ιστορίες.

Ant-Man και Wasp: Κβαντομάνια

(Ant-Man and the Wasp: Quantumania, ΗΠΑ, 2023, 125’)

● Σκηνοθεσία: Πέιτον Ριντ

● Ηθοποιοί: Πολ Ραντ, Εβάντζελαϊν Λίλι, Τζόναθαν Μέιτζορς

Τρίτη μεγαλεπήβολη περιπέτεια του μικροσκοπικού Ant-Man. Το υπερηρωικό ζευγάρι Σκοτ Λανγκ και Χόουπ βαν Ντάιν ζει, επιτέλους, μια ονειρεμένη «φυσιολογική» ζωή, ώσπου θα αναγκαστούν να ταξιδέψουν στο Κβαντικό Βασίλειο (ο Σκοτ με την κόρη τους, Κάσι κι η Χόουπ με τους γονείς της), στην καρδιά ενός εμπόλεμου σύμπαντος, χωρίς τρόπο επιστροφής – αλλά με πρόσφορο έδαφος για τον Πέιτον Ριντ να χτίσει έναν τριπαρισμένο, σουρεαλιστικό, κομιξικό κόσμο στην οθόνη.

Ξεκουράσου (Bed Rest, ΗΠΑ, 2022, 90’)

★★☆☆☆

● Σκηνοθεσία: Λόρι Εβανς Τέιλορ

● Ηθοποιοί: Μελίσα Μπαρέρα, Γκάι Μπερνέτ, Ιντι Ινκσετερ

Η Τζούλι αποκτά επιτέλους τη ζωή που ονειρευόταν: τον αγαπημένο της σύζυγο, το καινούργιο τους σπίτι και την πολυπόθητη εγκυμοσύνη που επίμονα επιδίωξε. Οταν, ωστόσο, η Τζούλι αναγκαστεί να μείνει καθηλωμένη για ένα μεγάλο διάστημα της εγκυμοσύνης, μόνη στο σπίτι, καθώς ο άντρας της δουλεύει μανιωδώς, η κοπέλα θ’ αρχίσει να υποψιάζεται ότι έχει για συγκατοίκους μυστηριώδη πνεύματα που σίγουρα δεν έχουν καλό σκοπό. Βασισμένο σε μία και μοναδική πρωτότυπη ιδέα, της ακινητοποιημένης στο κρεβάτι εγκύου, το θρίλερ της Λόρι Εβανς Τέιλορ δεν… παρακουράζεται, ούτε σεναριακά ούτε σκηνοθετικά ούτε στην προβλέψιμη τροπή του.

Η Παρέα των Θαυμάτων

(My Fairy Troublemaker, Λουξεμβούργο, Γερμανία, 2022, 85’)

​​​​​​​★★½☆☆

● Σκηνοθεσία: Καρολίν Οριζέ

● Με τις φωνές των: Μυρτώς Ναούμ, Αλμπέρτο Εσκενάζι

Η Βιολέτα είναι η πιο πεισματάρα, ξεροκέφαλη μικρή μαθητευόμενη νεράιδα: το μόνο που καταφέρνει είναι να δημιουργεί βιολέτες και να… κρύβει καλά την ανασφάλειά της. Οταν αποτυγχάνει στις εξετάσεις για το νεραϊδοδίπλωμα, η Βιολέτα μπαίνει με το έτσι θέλω στον κόσμο των ανθρώπων, αλλά θα χρειαστεί τη βοήθεια της εξίσου αταίριαστης 12χρονης Μάξι, για να βρει τον δρόμο της επιστροφής. Χαριτωμένη, αν και σχεδιαστικά υπερβολικά απλή, παιδική ταινία για το girl power, τη σημασία της φιλίας και της προστασίας της φύσης, από τους παραγωγούς του «Ουπς! Ο Νώε Εφυγε…», μεταγλωττισμένη στα ελληνικά.