Ξεχώρισαν οι ανθρώπινες ιστορίες

Ιδιαίτερο ήταν το φετινό 63ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, το οποίο ολοκληρώθηκε χθες βράδυ με την προβολή της πολύ καλής ταινίας «Ο κορσές», της Μαρί Κρόιτσερ (θα βγει στους κινηματογράφους σε διανομή Cinobo), και φυσικά την απονομή των βραβείων.

Ηταν ιδιαίτερο καθώς ήταν γεμάτο αντιφάσεις: από τη μια είχαμε κάποιες πραγματικά υπέροχες ταινίες, από την άλλη δεν ήταν οι ταινίες που «διέπρεψαν» στο φετινό φεστιβάλ, αλλά τα αφιερώματα.

Από τη μια, μετά από δεκαετίες, ήρθε ο πρωθυπουργός, από την άλλη μίλησε ελάχιστα και αναφέρθηκε περισσότερο στις τηλεοπτικές παραγωγές και στο σινεμά ως «προϊόν αγοράς», ενώ δεν έκανε καμία ουσιαστική αναφορά ούτε στον θεσμό ούτε στον ίδιο τον ελληνικό κινηματογράφο ως προϊόν μεν, δημιουργίας δε.

Παρ’ όλα αυτά, υπήρξαν και οι πολύ καλές στιγμές του Φεστιβάλ και αυτές ήταν μέσα στις σκοτεινές αίθουσες! Κάποιες από αυτές αποτυπώθηκαν και στα τελικά βραβεία. Οι διαγωνιστικές κατηγορίες ήταν πολλές (χρειάζονται στ’ αλήθεια τόσες;), από τις οποίες επιλέξαμε τις πιο σημαντικές:

Το Βραβείο Καλύτερης Ταινίας - Χρυσός Αλέξανδρος «Θόδωρος Αγγελόπουλος» (συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 10.000 ευρώ) απονεμήθηκε στην ταινία «Εχω ηλεκτρισμένα όνειρα» της Βαλεντίνα Μαουρέλ.

Η κριτική επιτροπή του Διεθνούς Διαγωνιστικού αποτελούνταν από τους Νίκολας Σελίς (παραγωγός, Μεξικό), Τόμας Βασιλέφσκι (σεναριογράφος-σκηνοθέτης, Πολωνία) και Πέννυ Παναγιωτοπούλου (σκηνοθέτρια, Ελλάδα) και σύμφωνα με το σκεπτικό της η ταινία ήταν ένα «πανέμορφο και τρυφερό πορτρέτο τού πώς να αγαπάς τα ελαττώματα ενός αγαπημένου σου ανθρώπου». Βραβείο Ανδρικής Ερμηνείας έλαβε και ο πρωταγωνιστής της ταινίας, Ρεϊνάλδο Γκουτιέρες.

Με τον Αργυρό Αλέξανδρο (και 5.000 ευρώ) βραβεύτηκε η ταινία του Μίκαελ Κοχ «Ενα κομμάτι ουρανού», που πραγματεύεται ένα παρόμοιο θέμα. Παρών στο Φεστιβάλ ήταν ο πρωταγωνιστής της ταινίας, κτηνοτρόφος στην Ελβετία, που δήλωσε ότι «δεν καταλαβαίνω γιατί με επέλεξε ο σκηνοθέτης, δεν ήθελα να παίξω, δεν πρόκειται να ξαναπαίξω σε ταινία, είμαι κτηνοτρόφος» (ο ίδιος βέβαια έδωσε μια εξαιρετική ερμηνεία!). Το ότι ο σκηνοθέτης έστειλε τον ερασιτέχνη πρωταγωνιστή του στο Φεστιβάλ να μας πει τα όσα μας είπε ήταν μία ίσως ευρηματική «τρολιά» εκ μέρους του, όπως ευρηματική ήταν και η ταινία του.

Το «Σχέδιο 75» της Γιαπωνέζας Τσι Χακάουα (μια πράγματι δυνατή ταινία για ένα σχέδιο εθελοντικής ευθανασίας των ηλικιωμένων στην Ιαπωνία) έλαβε αρκετά βραβεία: η σκηνοθέτρια βραβεύτηκε με τον Χάλκινο Αλέξανδρο, με το Βραβείο της Διεθνούς Ομοσπονδίας Κριτικών Κινηματογράφου (Fipresci) για το διεθνές διαγωνιστικό, καθώς και με το βραβείο της Βουλής των Ελλήνων «Ανθρώπινες Αξίες». Το βραβείο Fipresci για ελληνική ταινία έλαβε το «Πίσω από τις θυμωνιές» της Ασημίνας Προέδρου, μια ταινία για τη διακίνηση μεταναστών και προσφύγων σε συνδυασμό με το πώς είναι να ζεις σε μια πόλη κοντά στα σύνορα.

Η ταινία έλαβε και το βραβείο της Πανελλήνιας Ενωσης Κριτικών Κινηματογράφου (ΠΕΚΚ), το πρώτο βραβείο της ΕΡΤ (το δεύτερο βραβείο ΕΡΤ, η ταινία «Πολύδροσο» του Αλέξανδρου Βούλγαρη), το βραβείο του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου (ΕΚΚ) εξ ημισείας με το «Black Stone» του Σπύρου Ιακωβίδη και το Location Award για τον location manager της ταινίας Γιώργο Μπαμπανάρα (το «Πίσω από τις θυμωνιές» έχει γυριστεί σε Αττική, Βοιωτία και Κιλκίς, καθώς και στη Β. Μακεδονία, μέσα στις δύσκολες συνθήκες της πανδημίας).

Αλλά και το πολύ ενδιαφέρον κινηματογραφικά και σεναριακά «Black Stone» του Σπύρου Ιακωβίδη βραβεύτηκε πολλαπλώς. Η ταινία χρησιμοποιεί τη φόρμα του ψευδοντοκιμαντέρ, έχει έξυπνο χιούμορ και εξαιρετικές ερμηνείες (ξεχωρίζει η πρωταγωνίστρια Ελένη Κοκκίνου). Πέρα από το βραβείο του ΕΚΚ που προείπαμε, η ταινία έλαβε το Βραβείο Καλύτερης Ταινίας της Επιτροπής Νεότητας που αποτελείται από φοιτητές του ΑΠΘ και του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, καθώς και δύο Βραβεία Κοινού Fischer (Ελληνικής Ταινίας - «Μιχάλης Κακογιάννης» και του διαγωνιστικού τμήματος Meet the Neighbors).

Το Μεγάλο Βραβείο Κοινού Fischer απονεμήθηκε στην ταινία «Νάρκωση» του Ολλανδού Μαρτάιν ντε Γιονγκ (και πάλι πραγματεύεται την απώλεια και το πένθος), το αντίστοιχο βραβείο Κοινού για ταινία του διαγωνιστικού τμήματος >>FilmForward πήγε στην ελληνική ταινία «Με αξιοπρέπεια» του Δημήτρη Κατσιμίρη και, τέλος, για ταινία του τμήματος Ανοιχτοί Ορίζοντες, το βραβείο δόθηκε στα «Υπέροχα Πλάσματα» του Ισλανδού Γκούδμουντουρ Αρναρ Γκούδμουντσον.

Οσο για το βραβείο του ελληνικού τμήματος του WIFT (Women in Film & Television) για την καλύτερη γυναικεία συνεισφορά και παρουσία μπροστά ή πίσω από την κάμερα, αυτό δόθηκε στη «Βροντή» της Ελβετίδας Καρμέν Ζακιέ «για την τολμηρή ματιά στο κλασικό, αλλά ταυτόχρονα σύγχρονο θέμα των βάναυσων περιορισμών και της καταπιεσμένης σεξουαλικότητας του γυναικείου σώματος.

Για το τέλος κρατήσαμε τη δική μας αγαπημένη ταινία του Φεστιβάλ, το εξαιρετικό «Μέρες Ξηρασίας» του Τούρκου Εμίν Αλπέρ, το οποίο έλαβε το βραβείο Κοινού Fischer για ταινία του τμήματος Ματιές στα Βαλκάνια. Ευτυχώς η ταινία πήρε διανομή και θα προβληθεί στον κινηματογράφο Μικρόκοσμος.