SOS για δύο ιστορικά σινεμά

Ιστορικοί κινηματογράφοι, τοπόσημα πολιτισμού, κινηματογραφικές αίθουσες που αγαπήθηκαν από το κοινό βάζουν λουκέτο η μια μετά την άλλη. Τόσο στο ιστορικό κέντρο της Αθήνας που δρομολογείται να μεταμορφωθεί σε κλειστή περιοχή αποκλειστικά για τουρίστες, όσο και στις περισσότερες πόλεις της επικράτειας όπου τα ρολά μένουν κατεβασμένα για πολλούς κινηματογράφους που αποτελούσαν μέχρι πρότινος τόπους συνάντησης, ψυχαγωγίας, κουλτούρας και πολιτισμού. Δεν είναι μόνο οι συνθήκες που επικράτησαν τα χρόνια της πανδημίας και ισχυροποίησαν τον μαρασμό, η ενεργειακή κρίση που ξέσπασε, η οικονομική δυσπραγία των πολιτών που συνεχίζεται. Οι παραδοσιακές (μεμονωμένες) κινηματογραφικές αίθουσες, τουλάχιστον στην Αθήνα, τώρα έρχονται αντιμέτωπες και με την αξιοποίηση των ακινήτων που στεγάζονται.

Ο διατηρητέος κινηματογράφος «Αστορ» στην πλατεία Κοραή, που αναβίωσε με νέο ιδιοκτησιακό καθεστώς από το 2015 και κατάφερε να γίνει ένα από τα λίγα στέκια του σινεφίλ κοινού, καθώς και η ιστορική αίθουσα «Ιντεάλ» στην Πανεπιστημίου, που μετράει πάνω από έναν αιώνα ζωής, κινδυνεύουν με λουκέτο και κατεδάφιση, αντίστοιχα. Οι δυο αίθουσες, όπως και το «Αελλώ» στην Πατησίων (και ποιος ξέρει πόσες άλλες ακόμα) είναι ακίνητα που ανήκουν στην ιδιοκτησία του Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης e-ΕΦΚΑ (υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων). Η διοίκηση έχει αποφασίσει την αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας του φορέα, χωρίς όμως να έρθει, όπως φαίνεται, σε οποιαδήποτε συνεννόηση με τους επαγγελματίες που στεγάζονται στους χώρους και χωρίς φυσικά να επιδείξει οποιαδήποτε πρόνοια για τους χώρους πολιτισμού που λειτουργούν σήμερα.

Οι σχετικοί διαγωνισμοί που αφορούν την εκμετάλλευση ολόκληρων οικοδομικών τετραγώνων στο κέντρο της Αθήνας έχουν ξεκινήσει. Και τα σχέδια κάνουν λόγο για τη μετατροπή τους σε πολυτελή ξενοδοχεία όπως το Μέγαρο Σλίμαν, στη συμβολή των οδών Πανεπιστημίου - Χαρ. Τρικούπη και Φειδίου, όπου στεγάζεται ο κινηματογράφος «Ιντεάλ».

Το ακίνητο σχεδιάστηκε από τον Γερμανό αρχιτέκτονα Ερνστ Τσίλερ μετά από παραγγελία του Ερρίκου Σλίμαν και ανεγέρθηκε τη δεκαετία 1880-1890. Στο ισόγειο στεγάζεται ο κινηματογράφος «Ιντεάλ», που δεν είναι διατηρητέος, σε αντίθεση με την πρόσοψη του κτιρίου όπως και τη χρήση του ομώνυμου εστιατορίου.

Ο κινηματογράφος «Αστορ», πάλι, είναι διατηρητέος. Αλλά και τι μ’ αυτό; Στεγάζεται στο ισόγειο του πενταώροφου ακίνητου στη Σταδίου 28, και όπως λέει στην «Εφ.Συν.» ο Ανδρέας Κονταράκης, ιδιοκτήτης της αίθουσας και διανομέας κινηματογραφικών ταινιών της εταιρείας Weird Wave, έμαθε τα σχέδια του ΕΦΚΑ τυχαία από μια άσχετη αναζήτηση που έκανε στη Διαύγεια (τον Αύγουστο) οπότε και άρχισε να διερευνά την υπόθεση. «Δεν είχαμε καμία ενημέρωση. Μόνοι προσπαθήσαμε να βρούμε άκρη. Στη συνάντηση που είχαμε πρόσφατα με εκπροσώπους του ΕΦΚΑ μάς είπαν ότι το ακίνητο που ανήκει το “Ιντεάλ” πιθανά θα κατεδαφιστεί για να γίνει πολυτελές ξενοδοχείο και το ακίνητο που ανήκει το “Αστορ” θα γίνει γραφεία ή κι αυτό ξενοδοχείο. Οταν είπαμε ότι είναι διατηρητέος κινηματογράφος, μας απάντησαν ότι η συνέχειά του μπορεί να γίνει μόνο αν το επιθυμεί ο νέος εκμισθωτής με τον οποίο θα πρέπει να έρθουμε σε επαφή. Από την πλευρά μας ζητήσαμε να μπει όρος να συνεχίσουν τη λειτουργία τους το “Αστορ” και το “Ιντεάλ” μετά την αξιοποίηση των κτιρίων, αλλά δεν έγινε δεκτός προς το παρόν».

Οι κινηματογραφικές αίθουσες, ο αυτονόητος φυσικός χώρος της 7ης τέχνης, μαραζώνουν στο κέντρο της Αθήνας, εκτοπίζονται αντί να διατηρηθούν, να αναδειχθούν και να ενισχυθούν από την πολιτεία. Οι κινηματογράφοι «Αττικόν» και «Απόλλωνας» στη Σταδίου παραμένουν κλειστοί ύστερα από 10 χρόνια. Πριν από λίγους μήνες έκλεισε το «Εμπασσυ» στην Πατριάρχου Ιωακείμ. Λουκέτο έβαλε το «Πτι Παλαί» στο Παγκράτι και ο κινηματογράφος «Οσκαρ» στην Αχαρνών. Και όσες αίθουσες εξακολουθούν να κρατούν ανοιχτά τα φώτα, όσοι αιθουσάρχες έχουν στυλώσει πεισματικά τα πόδια για χάρη της 7ης τέχνης, τα βγάζουν κυριολεκτικά δύσκολα.

Το υπουργείο Πολιτισμού και ο υφυπουργός Σύγχρονου Πολιτισμού Νικόλας Γιατρομανωλάκης δεν στηρίζει με πρωτοβουλίες τις μεμονωμένες αίθουσες που σε λίγο θα γίνουν άλλο ένα «σπάνιο είδος προς εξαφάνιση». Και μαζί ο κινηματογράφος που προβάλλουν, γιατί είναι αλήθεια ότι τα blockbuster και οι ταινίες των μεγάλων αμερικανικών στούντιο και των πανίσχυρων εταιρειών βρίσκουν διανομή στους πολυκινηματογράφους.

Το ανεξάρτητο σινεμά, οι ευρωπαϊκές παραγωγές, εκείνα τα μικρά διαμαντάκια που φτάνουν στα μάτια μας από μικρές εθνικές κινηματογραφίες αλλά και οι ελληνικές ταινίες είναι που πλήττονται, καθώς αποτελούν μόλις το 10% της παραγωγής που διανέμεται. Και οι μόνες αίθουσες που τις προβάλλουν είναι οι ελάχιστες εναπομείνασες μεμονωμένες.

Ζητούν συνάντηση με ΕΦΚΑ

«Τα 7 χρόνια που λειτουργεί το “Αστορ” έχουμε δώσει πάνω από 300.000 ευρώ σε ενοίκια και δημοτικά τέλη. Οταν επαναλειτουργήσαμε τον κινηματογράφο κάναμε μια μακροχρόνια επένδυση με καινούργια μηχανήματα, εξοπλισμό και σε ελάχιστο χρονικό διάστημα καταφέραμε να γίνει σημείο αναφοράς, καθώς στόχος μας είναι να παρουσιάζουμε διαφορετικές ταινίες που δεν βρίσκουν εύκολα διανομή. Πώς είναι δυνατόν να μαθαίνουμε ξαφνικά ότι μπορεί να πάψει να λειτουργεί; Αποφάσισαν κάποιοι να αξιοποιήσουν τα οικόπεδα του ΕΦΚΑ που είναι “φιλέτα” της Αθήνας. Τι θα γίνει όμως; Θα μετατρέψουμε μια Αθήνα σε χώρο ξενοδοχείων, χωρίς μόνιμους κατοίκους; Αν συμβεί αυτό σε μερικά χρόνια δεν θα μπορείς να περπατήσεις το βράδυ στην Πανεπιστημίου» παρατηρεί ο κ. Κονταράκης.

Οι ιδιοκτήτες των αιθουσών έχουν ζητήσει συνάντηση με τον πρόεδρο του ΕΦΚΑ, ενώ έχουν ενημερώσει το υπουργείο Πολιτισμού και τον Δήμο Αθηναίων. «Χρειάζεται θεσμική βούληση γιατί πρόκειται για αίθουσες πολιτισμού της πόλης. Οφείλουμε να προστατεύσουμε τις κινηματογραφικές αίθουσες συνολικά», καταλήγει ο κ. Κονταράκης.