Διαμάντι από Βρετανο-πακιστανό για την αγάπη και την απώλεια

Αναγκασμένο, λόγω των μέτρων κατά της πανδημίας και των κλειστών κινηματογραφικών αιθουσών, να μεταφερθεί online, το TIFF61 ξεκίνησε, την Πέμπτη, 5 Νοεμβρίου, στο site του, filmfestival.gr, και ήδη μετρά μπόλικα sold out.

Οι ταινίες δεν βρίσκονται εξαρχής όλες διαθέσιμες, αλλά ακολουθούν τον προγραμματισμό του Φεστιβάλ: η καθεμιά «ανοίγει» το πρωί μιας μέρας και είναι διαθέσιμη για ένα 24ωρο – ωστόσο, οι κρατήσεις των εισιτηρίων, των «θέσεων», μπορούν να γίνουν ανά πάσα στιγμή για μελλοντικές ταινίες.

Και το πρόγραμμα είναι όντως πλούσιο. Από το συναρπαστικό αφιέρωμα «Προφητείες από έναν άλλο κόσμο: Sci-fi και Cli-fi (1950-1990)» που, μέσα από διαμετρικά αντίθετες ταινίες, καταδεικνύει τον ψυχροπολεμικό και τόσο σημερινό φόβο του ξένου, του άλλου, μέχρι το αγαπημένο τμήμα «Ματιές στα Βαλκάνια», που κάθε χρόνο αναδεικνύει γειτονικά αριστουργήματα. Online και το Διεθνές Διαγωνιστικό Τμήμα και το διαγωνιστικό Meet the Neighbors και, φυσικά, το Φεστιβάλ Ελληνικού Κινηματογράφου, με ό,τι πιο νέο στην ελληνική παραγωγή, την κακοπαθημένη αλλά, τελικά, συγκινητικά, πάντα νικήτρια.

Παρότι το μεγαλύτερο μέρος του προγράμματος βρίσκεται ακόμα μπροστά μας (οι ελληνικές ταινίες μόλις ξεκίνησαν), η ταινία του Διεθνούς Διαγωνιστικού που έχει ήδη κλέψει καρδιές είναι το «After Love», ντεμπούτο του Βρετανού Αλίμ Καν.

Η Μέρι Χουσεΐν, μια προσηνής πενηντάχρονη γυναίκα, ζει μια ευτυχισμένη ζωή στο Ντόβερ, με τον άντρα της, τον Αχμέντ, ναυτικό, για τον οποίο, όταν γνωρίστηκαν, ασπάστηκε το Ισλάμ. Αιφνιδιαστικά, ο Αχμέντ πεθαίνει από έμφραγμα κι η Μέρι μένει μόνη. Οχι όσο θα ήθελε: ψάχνοντας στα πράγματα του άντρα της, ανακαλύπτει ότι εκείνος έχει μια δεύτερη οικογένεια, μια Γαλλίδα γυναίκα κι έναν γιο, λίγα μίλια μακριά, στην άλλη πλευρά της Μάγχης, στο Καλέ.

Στηριγμένο σε μια σαρωτική, εσωτερική ερμηνεία από την Τζοάνα Σκάνλαν, το φιλμ ακροπατά στα σημαντικότερα ανθρώπινα συναισθήματα, την αγάπη, την προδοσία, την πίστη, τη ζωή και τον θάνατο, αξιοποιώντας το εξωτικό τοπίο των απόκρημνων λευκών βράχων του Ντόβερ, έναν λεπτό μίτο μυστηρίου και, κυρίως, τη συναισθηματική ένταση μιας γυναίκας σε σιωπηλή απόγνωση, για να χτίσει ένα αιχμηρό, επίκαιρο, καθηλωτικό πορτρέτο της απώλειας, αφήνοντάς σε μ’ ένα χαμόγελο κατανόησης και γνώσης.

Το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης και φέτος στηρίζει την ελληνική κινηματογραφική κοινότητα. Για δεύτερη φορά διοργανώνει το πρότζεκτ «Meet the Future», αυτή τη φορά παρουσιάζοντας οκτώ νέους αλλά ήδη πολυβραβευμένους Ελληνες διευθυντές φωτογραφίας, στον καθέναν από τους οποίους ανέθεσε να κάνει από ένα μονόλεπτο πρόμο-ταινιάκι, εμπνευσμένοι από τις εναρκτήριες φράσεις διάσημων βιβλίων επιστημονικής φαντασίας.

Οι οκτώ διευθυντές φωτογραφίας είναι οι Γιώργος Βαλσαμής, Ασημίνα-Λυδία Διονυσοπούλου, Γιάννης Κανάκης, Γιάννης Καραμπάτσος, Φίλη Οσλέφσκι, Στέλιος Πίσσας, Γιάννης Σίμος και Μανού Τιλίνσκι και μπορεί κανείς να μάθει περισσότερα γι’ αυτούς και, φυσικά, να δει τα υπέροχα και πολυποίκιλα μονόλεπτά τους.

Καθώς, σ’ αυτό το Φεστιβάλ, η επαφή με τους δημιουργούς (και με όλο τον κόσμο, άλλωστε!) είναι απαγορευμένη, το Directors’ Corner είναι το σημείο συνάντησης. Κάθε απόγευμα, από τις 17.00 ώς τις 18.00, σκηνοθέτες από τα Διαγωνιστικά Τμήματα και το Ελληνικό Φεστιβάλ συνομιλούν για σινεμά, ζωντανά, στα αγγλικά, μ’ εμάς ως κοινό, στο κανάλι του Φεστιβάλ στο YouTube – με αφετηρία από το facebook του Φεστιβάλ.

Οσο για την πόλη που είναι το σπίτι του, τη Θεσσαλονίκη, το Φεστιβάλ, φυσικά, δεν μπορεί να μην τη φροντίσει αυτή τη δύσκολη περίοδο: γι’ αυτό, βγάζει την τέχνη στο δημόσιο χώρο.

Η ετήσια έκθεση Ελλήνων καλλιτεχνών που εμπνέονται από τις 12 ταινίες του Διεθνούς Διαγωνιστικού τμήματος, στο πλαίσιο της φετινής θεματικής, «Οικειότητα: Μια σύγχρονη τυραννία» (οι καλλιτέχνες που συμμετέχουν φέτος είναι οι Ιλεάνα Αρναούτου, Μαρία Βαρελά, Ζωή Γαϊτανίδου, Πέτρος Ευσταθιάδης, Ιάσονας Καμπάνης, Βασίλης Καρούκ, Αριστείδης Λάππας, Ηλιοδώρα Μαργέλλου, Ιάσονας Μέγκουλας, Μαργαρίτα Μποφιλίου, Πάολα Παλαβίδη και Σοφία Ροζάκη), «μετακόμισε», φωτογραφημένη, σε μεγάλα λάβαρα που στολίζουν κεντρικές πλατείες της πόλης (στο αστικό παιχνίδι «Spot the Festival»), αλλά και την προβλήτα 1 του λιμανιού, εκείνη που, σε κανονικότερες εποχές, θα βούιζε από τον διεθνή κόσμο του Φεστιβάλ.

Εκεί, στην προβλήτα, βρίσκονται στις προσόψεις των κτιρίων φωτογραφίες από τη βιντεοεγκατάσταση του Γιώργου Δρίβα «Γεγονότα Συντελεσμένου Μέλλοντος», ενώ το video mapping της Ολγας Σφέτσα, μια εναλλακτική παρουσίαση του προγράμματος του Φεστιβάλ σε δύο όψεις του Αντλιοστασίου, αλλά και το «The Glasshouse Project» του Νίκου Ράκκα, μια εγκατάσταση που διαχέει το φως της, ζεστό, από την πλατεία Αριστοτέλους ώς τη θάλασσα με κέντρο τον πρώην Βρεφονηπιακό Σταθμό στο λιμάνι, εξασφαλίζουν ότι και φέτος, παρά τις αντίξοες συνθήκες, τις μέρες του Φεστιβάλ κανείς δεν θα νιώσει μοναξιά.

Αν δεν πάει ο Μωάμεθ στο βουνό, θα πάει το βουνό στον Μωάμεθ κι αν το 61ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης αναγκαστικά προσαρμόζεται στην πραγματικότητα, μοιάζει να το κάνει με όση φαντασία, όση εξωστρέφεια κι όση πίστη στο (αληθινό) σινεμά και τους ανθρώπους του μπορεί.