Εφυγε ο γίγαντας του γαλλικού σινεμά

ΜΙΣΕΛ ΠΙΚΟΛΙ: 1925-2020

Με τη στόφα του πρωταγωνιστή, αλλά απίστευτα απλός, μετριόφρων και γενναιόδωρος, συνεργάστηκε με όλους τους μεγάλους σκηνοθέτες, από τον Μπουνιουέλ και τον Γκοντάρ μέχρι τον Αγγελόπουλο, καταθέτοντας το ταλέντο του σε ταινίες όπως «Η Ωραία της Ημέρας», «Η περαστική του Σαν Σουσί», «Ο Μιλού τον Μάη»

Οκτώ δεκαετίες ανεπανάληπτης καριέρας. Εκατοντάδες ταινίες. Συγκλονιστικές ερμηνείες. Συνεργασίες με τους κορυφαίους κινηματογραφιστές. Μυθιστορηματική ζωή. Τρεις γάμοι. Σπάνιο βλέμμα. Τεράστια μορφή. Ο Μισέλ Πικολί ήταν αδιαμφισβήτητα ένας γίγαντας του γαλλικού σινεμά κι ένα τεράστιο κεφάλαιο για τον ευρωπαϊκό κινηματογράφο. Ο Γάλλος ηθοποιός κι ένας από τους τελευταίους σπουδαίους πρωταγωνιστές άφησε την τελευταία του πνοή στις 12 Μαΐου σε ηλικία 94 ετών. Την είδηση του θανάτου του ανακοίνωσε η οικογένειά του.

Ο Λουίς Μπουνιουέλ, ο Μάρκο Φερέρι, ο Κώστας Γαβράς, ο Κλοντ Λελούς, ο Νάνι Μορέτι, ο Ζακ Ριβέτ, ο Αλφρεντ Χίτσκοκ, ο Ζαν-Λικ Γκοντάρ, ο Αλέν Ρενέ αλλά και ο Θόδωρος Αγγελόπουλος του χρωστάνε πολλά. Για ακόμα περισσότερα τον ευγνωμονούμε εμείς που τον αγαπήσαμε σε αξέχαστες ταινίες όπως Η περιφρόνηση (1963), Το ημερολόγιο μιας καμαριέρας (1964), Το τρένο των δολοφόνων (1965), Τα κορίτσια του Ροσφόρ (1967), Η Ωραία της Ημέρας (1967), Ντιαμπολίκ (1968), Τοπάζ (1969), Ο Γαλαξίας (1969), Η κρυφή γοητεία της μπουρζουαζίας (1972), Η περαστική του Σαν Σουσί (1982), Η Ωραία Καβγατζού (1991), Ο Μιλού τον Μάη (1990), Γενεαλογία ενός εγκλήματος (1997), Η σκόνη του χρόνου (2008) του δικού μας Θόδωρου Αγγελόπουλου.

«Θέλω να καταπλήσσω τους ανθρώπους χωρίς επιτήδευση, μέσω της απλότητας. Ενας πραγματικά σπουδαίος ηθοποιός μπορεί να είναι εξαιρετικά μετριόφρων για τη δουλειά του, στην ευχαρίστηση που αντλεί από ένα τόσο εξτραβαγκάντ και συναρπαστικό επάγγελμα» έλεγε ο ίδιος.

Ο Μισέλ Πικολί γεννήθηκε στις 27 Δεκεμβρίου 1925 και μεγάλωσε σε καλλιτεχνικό περιβάλλον στις γειτονιές γύρω από τη Βαστίλη. Ο πατέρας του Ανρί ήταν βιολιστής ελβετικής καταγωγής και η μητέρα του Μαρσέλ Γαλλίδα. Ο ίδιος σπούδασε ηθοποιός και υποδύθηκε τον πρώτο μεγάλο ρόλο του στη μεγάλη οθόνη στο κοινωνικό δράμα του Λούι Ντακέν με τίτλο «The Mark of the Day». Νωρίτερα βέβαια είχε κάνει τα πρώτα του υποκριτικά βήματα (δεκαετία του '40) στο θέατρο ερμηνεύοντας κορυφαίους ρόλους σε έργα των Στρίντμπεργκ, Ιψεν, Τσέχοφ, Σνίτσλερ, Μολιέρου, Μαριβό, κ.ά.

Ωστόσο για το σινεμά δύο συναντήσεις καθόρισαν τα πάντα στην καριέρα του: η μεν πρώτη με τον Λουίς Μπουνιουέλ (συνολικά συνεργάστηκαν σε οκτώ ταινίες), όταν το 1956 ερμήνευσε τον ιερέα στους «Πέντε φυγάδες» και βούτηξε για τα καλά στον ποιητικό σουρεαλισμό του κορυφαίου Ισπανού σκηνοθέτη, και η δεύτερη στις αρχές της δεκαετίας του '60 όταν κλήθηκε να υποδυθεί τον θεατρικό συγγραφέα και σύζυγο της Μπριζίτ Μπαρντό στην «Περιφρόνηση» (1963) του Γκοντάρ, ρόλος που έκτοτε τον έκανε περιζήτητο.

«Με δίδαξε να είμαι σεμνός και να έχω αίσθηση του χιούμορ. “Οταν παίζετε, πρέπει να κάνετε ένα βήμα πίσω από τον εαυτό σας”, μου έλεγε», είχε αναφέρει ο Πικολί για τον Μπουνιουέλ σε συνέντευξή του στο γαλλικό περιοδικό Telerama το 2011. Φίλος του Μπορίς Βιάν, του Ζαν Πολ Σαρτρ, του Ιβ Μοντάν και της Σιμόν Σινιορέ, αστός, εκλεκτικός, υπάκουος και τρομερά πιστός στους σκηνοθέτες του, γενναιόδωρος με τις νέες γενιές δημιουργών, πολύτιμος για τις παρτενέρ του [από την Κατρίν Ντενέβ στην «Ωραία της Ημέρας», τη Ρόμι Σνάιντερ στο «Les choses de la vie» του Κλοντ Σοτέ, την Μπριζίτ Μπαρντό στην έξοχη «Περιφρόνηση» (1963) του Ζαν-Λικ Γκοντάρ ώς τις Εμανουέλ Μπεάρ και Τζέιν Μπίρκιν στην «Ωραία καβγατζού»], διακριτικός και γλύκας, ο Πικολί είχε κάνει τρεις γάμους. Ο πρώτος με τη Ζιλιέτ Γκρεκό (1966-1977), ο δεύτερος με την Ελβετή ηθοποιό Ελεονόρ Χιρτ (1954-1965) και ο τρίτος με τη σεναριογράφο Λουντιβίν Κλερκ (1978-2020).

Πέρα από τη συμμετοχή του στις ταινίες Ελλήνων σκηνοθετών, το 2005 είχαμε την τύχη να δούμε τον Μισέλ Πικολί στο «Ιλίσια» να ερμηνεύει τον Αντον Τσέχοφ στην παράσταση «Το χέρι σου σφιχτά μες στο δικό μου», σε σκηνοθεσία του Πίτερ Μπρουκ, έχοντας πλάι του τη Νατάσα Πάρι στον ρόλο της Ολγα Κνίπερ.

Mπορεί σε όλη αυτή την ατελείωτη καριέρα να μην είχε καταφέρει να κερδίσει Σεζάρ, αλλά είχε κατακτήσει το βραβείο καλύτερου ηθοποιού στο Φεστιβάλ των Κανών (1980) και την Αργυρή Αρκτο καλύτερου ηθοποιού στο Φεστιβάλ Βερολίνου από κοινού με τον Στέλαν Σκάρσγκαρντ (1982). Ο τελευταίος πρωταγωνιστικός του ρόλος στον κινηματογράφο ήταν στο «Εχουμε Πάπα!» του Νάνι Μορέτι το 2011, ενώ η αυτοβιογραφία του που κυκλοφόρησε με τίτλο «Εζησα στα όνειρά μου» εξιστορεί στιγμές μιας ζωής που σίγουρα δεν χωράει σε κανένα βιβλίο.