Το εύρος ρεπερτορίου της μουσικής δωματίου που παρουσιάζεται στην αθηναϊκή μουσική ζωή είναι μια… πονεμένη ιστορία. Προσπερνώντας το γεγονός ότι δεν υπάρχει πια κάποια τακτική διοργάνωση παρά μόνο σποραδικές και μεμονωμένες, είναι ενδεικτικό ότι η ελληνική πρωτεύουσα των περίπου 3,5 εκατομμυρίων κατοίκων αδυνατεί να στηρίξει την παρουσία έστω ενός μόνιμου κουαρτέτου εγχόρδων. Συνεπώς, μακράν του να στοχεύει και στην κάλυψη του τεράστιου βασικού ρεπερτορίου, η μουσική δωματίου που μας προσφέρεται καταλήγει να περιορίζεται στα όσα ενδιαφέρεται να παίξει ο εκάστοτε (συνήθως) πιανίστας˙ άντε και κάποιες σονάτες με βιολί ή τσέλο… Εξαίρεση αποτελούν κάποιες μοναχικές περιπτώσεις αξιόλογων συναυλιών ή ρεσιτάλ από ξένους θεσμούς ή/και μουσικούς: π.χ. οι βραδιές μουσικής δωματίου στη Γεννάδειο. Αληθινές οάσεις σ’ αυτή την έρημο αποτελούν οι πιο ψαγμένες συνεισφορές κάποιων Ελλήνων μουσικών που επιθυμούν και επενδύουν στο να προσφέρουν κάτι παραπάνω από τα ασφυκτικά συμβατικά.
Στο πλαίσιο των συναυλιών μουσικής δωματίου που διοργανώνει η ΚΟΑ σε διάφορα μουσεία και πολιτιστικούς χώρους της Αθήνας, το κουαρτέτο εγχόρδων τετART-on συνέπραξε με την αρπίστρια της ΚΟΑ, Γωγώ Ξαγαρά, και τον πιανίστα Απόστολο Παληό. Τη Δευτέρα 17/3/2025, στην εξαίρετης ακουστικής νεοκλασική αίθουσα του «Παρνασσού», παρουσίασαν μαζί δύο από κάθε άποψη διαφορετικά κουιντέτα. Οι υπερδραστήριοι τετART-on, που φέτος συμπληρώνουν οκτώ χρόνια μουσικής παρουσίας, αποτελούνται από μουσικούς της ΚΟΑ: τους βιολονίστες Κώστα Καραγεωργόπουλο και Μόρφω Παπαδημητρίου, τον βιολίστα Αλέξανδρο Παπανικολάου και την τσελίστρια Ηβη Παπαθανασίου. Η βραδιά υπό τον τίτλο «Αληθινά παραμύθια» άφησε καλές εντυπώσεις. Ξεκίνησε με το «Κουιντέτο για άρπα και έγχορδα» του Τέοντορ Αμαντέους Χόφμαν. Πρόκειται για τον πολυτάλαντο Γερμανό συνθέτη και συγγραφέα του Ρομαντισμού που έγινε διάσημος για τις σκοτεινές ιστορίες φαντασίας και γοτθικού τρόμου. Εργα του ενέπνευσαν την όπερα του Οφενμπαχ «Τα παραμύθια του Χόφμαν», διάσημα χοροδράματα όπως «Ο Καρυοθραύστης» του Τσαϊκόφσκι και η «Κοπέλια» του Ντελίμπ, αλλά και πιανιστικούς κύκλους όπως η «Κραϊσλεριάνα» του Σούμαν. Γραμμένο στη Βαρσοβία κατά την πρώτη δεκαετία του 19ου αιώνα, την ίδια εποχή που ο Μπετόβεν συνέθετε το «Αυτοκρατορικό», το κουιντέτο του Χόφμαν είναι ένα έργο απολύτως συμβατικό προς την τρέχουσα, μεταιχμιακή αισθητική της εποχής: εκτενές, αρθρωμένο με καθαρή, όχι «μπουκωμένη» δομή, πρωτίστως κομψό και μελωδικό, αναψυκτικά διακοσμητικό, αλλά όχι δίχως απαιτήσεις δεξιοτεχνίας. Ξαγαρά και τετART-on διέπλασαν μια αξιοπρεπή ανάγνωση στην οποία δέσποσαν αφενός το ακριβές, ευγενές παίξιμο του σολιστικού οργάνου και αφετέρου η νηφάλια εκδίπλωση της μουσικής, που άφηνε άπλετο χώρο να αρθρωθούν οι διάλογοι άρπας - κουαρτέτου καθώς επίσης και οι εναλλαγές προς τους σόλο μονόλογους της άρπας. Αν κάτι έλειψε από το ακρόαμα αυτό, ήταν η περίσσεια ελαφράδας και κυρίως αβίαστης κομψότητας από το παίξιμο εγχόρδων.
Μετά το διάλειμμα οι τετART-on επανήλθαν σε διαφορετική διάταξη -με τη Μόρφω Παπαδημητρίου ως πρώτο βιολί- για να συμπράξουν με τον Παληό στην εκτέλεση του «Κουιντέτου για πιάνο και έγχορδα» που συνέθεσε ο Σοστακόβιτς το 1940, στο ξεκίνημα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Φυσικά πρόκειται για έργο από κάθε άποψη στους αντίποδες του προηγούμενου: μοντερνιστικό, με υποδόρια πολιτική φόρτιση, αιχμηρό, συνειδητά αντιδιακοσμητικής γραφής, διατυπωμένο σε μουσική γλώσσα διφορούμενων νοηματοδοτήσεων. Οι πέντε μουσικοί υιοθέτησαν εδώ ταιριαστά διαφορετική προσέγγιση. Το παίξιμο των εγχόρδων πρόβαλε βαρύ, τεταμένο και αιχμηρό, αποδίδοντας με συναίσθηση το βάρος των εκφραστικών εμφάσεων της δραματουργίας. Η συμμετοχή του πιάνου διέθετε τη δέουσα τραχύτητα και το απαραίτητο βάρος και κυρίως υπογράμμιζε στιβαρά το δομικό/ρυθμικό υπόβαθρο της μουσικής. Παρ’ ότι στην εκτέλεση υπήρξε και πάλι αισθητή η απουσία βαθιά καλλιεργημένου ήχου από το κουαρτέτο ως σύνολο, συνολικά το ακρόαμα ήταν καλό. Μια ωραία, όλως ευπρόσδεκτη βραδιά μουσικής δωματίου με ασυνήθιστο, ισορροπημένα ψαγμένο ρεπερτόριο και αξιοπρεπείς εκτελέσεις, που φώτισε εξελικτικές διαδρομές στη δυτική μουσική και συμπλήρωσε κενά στη μουσική μας δίαιτα.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας