Η ΚOA στα... φόρτε της

Στις 6 και στις 13/12/2024 η ΚΟΑ έδωσε στο κατάμεστο κρατικό Μέγαρο Μουσικής δύο ωραίες, διαδοχικές συναυλίες. Στις 6/12/2024, το πρώτο μέρος της βραδιάς υπό τον Μιχάλη Οικονόμου περιλάμβανε έργα από συνθέτες δύο διαφορετικών γενεών του αμερικανικού μεταπολεμικού μοντερνισμού. Ξεκίνησε με τη δημοφιλή σουίτα των «Συμφωνικών χορών από το West Side Story» (1957/61) του Μπέρνσταϊν. Τα εννιά μέρη παίχτηκαν κατά πώς ταιριάζει: είτε με περισσή, εξωστρεφή ζωντάνια και ρυθμικό σφρίγος («Μάμπο», «Τσα-τσα», «Rumble») είτε με συγκρατημένο μελωμένο συναίσθημα («Somewhere», «Finale»). Σημαντική στην –τόσο όσο– προβολή του τζαζίστικου «λατινικού» ήχου της εκτέλεσης ήταν η συμμετοχή των χάλκινων πνευστών. Κάνοντας ένα τεράστιο χρονικό και στιλιστικό άλμα, ακολούθησε αμέσως η πρώτη πανελλήνια εκτέλεση του κοντσέρτου για πιάνο με τίτλο «Must the Devil Have All the Good Tunes?» που συνέθεσε ο Αμερικανός μινιμαλιστής Τζον Ανταμς για την Κινέζα πιανίστρια Γιούτζα Ουάνγκ, το 2018.

Πρόκειται για άλλο ένα συναρπαστικά δεξιοτεχνικό έργο του τελευταίου «μεγάλου» της αμερικανικής μουσικής, ο οποίος (ευτυχώς!) έσυρε τον μινιμαλισμό έξω από τα όρια της δογματικής υφολογικής καθαρότητάς του. Αυστηρά εγκεφαλικό αλλά με θεϊκές νησίδες ονειροπόλησης, ασύλληπτα διεγερτικό νευρικά, το κοντσέρτο συνομιλεί μακρόθεν, μέσω συμφραζομένων και ευφυών ανατροπών, με την παράδοση τόσο την κλασικορομαντική όσο και αυτήν του μοντερνισμού. Ταυτόχρονα, εν ψυχρώ αλλά στα σοβαρά, επικονιάζει το συμφωνικό ακρόαμα με ρυθμούς και ήχους από τον κόσμο της σύγχρονης αμερικανικής «Funk».

Ακούραστα φιλέρευνος, συνεχώς εξελισσόμενος ερμηνευτής ο πιανίστας Στέφανος Νάσος πρόσφερε μια θαυμάσια εκτέλεση. Ο παρ’ ολίγον 50άρης Ελληνας πιανίστας που, «παίρνοντας των ομματιών του», διδάσκει πλέον στη Χώρα των Βάσκων, κινήθηκε με εμφανή άνεση στο γεμάτο αλλεπάλληλες ρυθμικές μεταπτώσεις τοπίο της παρτιτούρας του 70άρη Ανταμς, ενώ ταυτόχρονα διατήρησε αδιάλειπτα το παίξιμό του σε ενεργό, αριστοτεχνικά ακριβή, τεταμένο διάλογο έλλογης διαπάλης προς την ορχήστρα. Πολύ ωραία αποδόθηκαν οι παράπλευρες αναφορές στις χρηστικές μουσικές, το επιτηδευμένο «ξεχαρβάλωμα» και οι ανασυντάξεις του ρυθμού, καθώς επίσης οι παράλληλες ή συγκρουόμενες ρυθμικές εκφορές μεταξύ πιάνου και ορχήστρας, οι ονειρικοί θύλακες «νυχτερινής» ανάπαυλας κ.ο.κ. Από μέρους της, η ΚΟΑ υπό τον Οικονόμου κινήθηκε με άκρα εγρήγορση, εξασφαλίζοντας ότι το οργανωμένο χάος της μουσικής του Ανταμς θα ηχούσε ως μοναδικά διεγερτικό ακρόαμα. Στο δεύτερο μέρος της συναυλίας αφιερώθηκε στις «Παραλλαγές Αίνιγμα» του Ελγκαρ, που, όμως, δεν παρακολουθήσαμε.

Στις 13/12/2024, αυτή καθ’ εαυτή, η «Χριστουγεννιάτικη» συναυλία της ΚΟΑ, υπό την αρχιμουσικό Κορνέλια φον Κέρσενμπροκ, ξεκίνησε με τις «Πέντε χορευτικές κινήσεις» του Ιάκωβου Χαλιάσα (1920-2001). Ηταν ένα μέτριου ενδιαφέροντος κομμάτι, στο οποίο από άποψη μουσικής γλώσσας αλληλεπικαλύπτονταν μεταεθνικοσχολικές αναφορές, οριενταλίστικες διάθεσεις και μεγαλοστομία επικού κινηματογραφικού soundtrack. Ακολούθησε το «Κοντσέρτο για βιολί» του Μπετόβεν με σολίστ τον Νώε Ινούι. Με φόντο μια ορχηστρική συνοδεία ιδιαίτερα φροντισμένη, αρθρωμένη με αιχμηρότητα, ενήμερη για τα κέρδη της ιστορικής ερμηνευτικής, ο 40χρονος ελληνοϊαπωνικής καταγωγής βιολιστής διάπλασε μια στρωτή, ομαλή, ήπια τεταμένη ερμηνεία, δίχως ιδιαίτερη έγνοια για ανάδειξη της λεπτομέρειας και του συντακτικού της μουσικής, με τη φραστική να ρέει γρήγορα, δίχως χάσματα αλλά και δίχως στάσεις ή αντιστάσεις. Ισως σχίζοντας τρίχες, θα λέγαμε ότι, αν και απόλυτα ελεύθερη λαθών, θαυμαστά νηφάλια και αβίαστη, η ερμηνεία ήχησε κάπως αδιάφορη˙ κυρίως διότι το εκπληκτικά πλούσιο μουσικοδραματικό τοπίο του διάσημου και χιλιοακουσμένου κοντσέρτου προσκαλεί τον ερμηνευτή σε πιο βαθιές, λυρικές καταδύσεις….

Η συναυλία ολοκληρώθηκε γιορτινά με μια απολαυστικά λεπτοδουλεμένη εκτέλεση –αληθινό «κέντημα»!– της «Σουίτας από τον Καρυοθραύστη» (1892) του Τσαϊκόφσκι. Γερμανίδα αρχιμουσικός κυριολεκτικά δεν άφησε νότα να πέσει χάμω, αξιοποιώντας στο έπακρο –αλλά δίχως περιττούς υπερθεματισμούς– κάθε λεπτομέρεια και γλυκασμό της μουσικής: τους απαλούς χορευτικούς ρυθμούς, την ντελικάτη ενορχήστρωση με τις αιθέριες ατμόσφαιρες και τις αριστοτεχνικά «εξωτικές» πινελιές, τον ανάλαφρο ωστικό παλμό, τις διαποτισμένες από αθωότητα διαθέσεις! Σε άκρα εγρήγορση, οι μουσικοί της ΚΟΑ –ξύλινα και χάλκινα πνευστά αλλά και τα έγχορδα– έδωσαν τον καλύτερο εαυτό τους, χαρίζοντας το οικείο ακρόαμα σε μια τελειοθηρικά πλασμένη εκδοχή!