Ο πιανίστας και συνθέτης Μάρτσιν Βασιλέφσκι είναι συνεχιστής μιας μεγάλης παράδοσης τζαζ στη χώρα του, την Πολωνία. Με το Τρίο που έχει τ’ όνομά του κι έφτιαξαν μαζί με τον Σλάβομιρ Κουρκέβιτς (μπάσο) και τον Μίχαελ Μισκιέβιτς (ντραμς), έχουν χαράξει μια σπουδαία διαδρομή στη διεθνή τζαζ σκηνή, με όχημά τους τον πηγαίο αυτοσχεδιασμό. Φέτος, γιορτάζουν τη συμπλήρωση 30 χρόνων δημιουργικής πορείας με μια παγκόσμια περιοδεία που περιλαμβάνει και μια στάση στην Αθήνα, στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, μεθαύριο, 10 Νοεμβρίου, ανοίγοντας το καθιερωμένο πλέον φθινοπωρινό αφιέρωμα του Μεγάρου στην τζαζ.
Συνεργασίες με κορυφαία ονόματα -όπως ο βραβευμένος με Grammy σαξοφωνίστας Τζο Λοβάνο και ο θρυλικός Τσαρλς Λόιντ, αλλά και επτά άλμπουμ με την εκλεκτική γερμανική εταιρεία ECM Records είναι μερικοί από τους σταθμούς αυτής της πορείας.
Στη συνέντευξη που μας παραχωρεί, αναφέρεται στους πρωτοπόρους Πολωνούς τζαζίστες, την κληρονομιά τους αλλά και το πάθος του, τη μουσική τζαζ.
● Τι σημαίνει για σας η μουσική και πώς ακολουθήσατε τον δρόμο της τζαζ;
Ημουν γύρω στα 12-13, όταν ερωτεύτηκα αυτήν τη μουσική. Θυμάμαι ακόμη την πρώτη έντονη εντύπωση που μας έκανε, σε μένα και στον φίλο μου τον Σλάβομιρ Κουρκέβιτς. Είμαστε φίλοι από το ξεκίνημά μας, μαζί από την πρώτη τάξη του μουσικού σχολείου. Συνεχίσαμε και στο γυμνάσιο να μελετάμε και να παίζουμε μαζί και με τον Μίκαελ για 30 χρόνια. Αλλά εγώ κι ο Σλάβομιρ γνωριζόμαστε καμιά 40αριά χρόνια, 42 για την ακρίβεια. Και θυμάμαι αυτή την τεράστια επίδραση που είχε πάνω μας το τζαζ ξεφάντωμα, το 1989, στο Διεθνές Φεστιβάλ Τζαζ που έγινε στη Βαρσοβία. Εκείνη την εποχή, ήταν πολύ δημοφιλές στις Ανατολικές Χώρες το μεγαλύτερο και πιο σημαντικό τζαζ φεστιβάλ στο ανατολικό μπλοκ, τις κομμουνιστικές χώρες. Ετσι, είχαμε την ευκαιρία να ακούσουμε τους καλύτερους μουσικούς εκείνης της εποχής, μεγάλους Αμερικανούς μουσικούς της τζαζ, Ευρωπαίους δεξιοτέχνες και πολωνική τζαζ. Ξαφνικά, εκείνη τη στιγμή του 1989, αποφάσισα να γίνω επαγγελματίας μουσικός. Ηταν ακριβώς την εποχή της κατάρρευσης του Ανατολικού Μπλοκ και της πτώσης του τείχους στο Βερολίνο, αλλά η κατάρρευση είχε στην πραγματικότητα ξεκινήσει στην Πολωνία με το Κίνημα της Αλληλεγγύης και τον μεγάλο αρχηγό της που τα κατάφερε χωρίς βία. Και από εκείνη τη στιγμή ένιωσα στην πραγματικότητα ότι ο μεγάλος άνεμος της αλλαγής με την πολιτική και οικονομική έννοια έρχεται στην Πολωνία κι αποφάσισα να μείνω εκεί, ενώ σκεφτόμουν να πάω στη Γερμανία. Την ίδια στιγμή ένιωθα κι ότι η πολωνική τζαζ είναι πολύ σπουδαία. Κι αποδείχτηκε καλή επιλογή, γιατί συνάντησα τον Τόμαζ Στάνκο (σ.σ.: από τους πρωτοπόρους Πολωνούς τρομπετίστες και συνθέτες της free και της avant-garde jazz, με μπάντα από το 1962) και πολλούς ακόμη Πολωνούς μουσικούς, που βοήθησαν τόσο εμένα όσο και την μπάντα μου να εξελιχθούμε. Ενιωσα ότι η παλαιότερη γενιά μάς έδωσε ένα χεράκι, προσκαλώντας μας να γίνουμε επαγγελματίες: ήταν πολύ φιλικοί, μας άνοιξαν έναν δρόμο που ήταν πολύ σημαντικός, ειδικά στην αρχή. Οπότε ναι, η μουσική είναι η ουσία της ζωής μου. Νιώθω μια σπουδαία θετική ενέργεια κι αυτό το αίσθημα που νιώθω μπορώ να το εκφράζω μέσω της μουσικής μου... Αυτοσχεδιάζοντας με την τζαζ μουσική, εκφράζω τον εαυτό μου. Νιώθω τόσο άνετα και σπουδαία με αυτό το είδος μουσικής, ρυθμικό, ανοιχτό στον αυτοσχεδιασμό και την έκφραση του εαυτού μας!
● Εχει ενδιαφέρον το ότι υπάρχει μια τζαζ παράδοση στην Πολωνία, παρά το γεγονός ότι οι συνθήκες δεν ευνοούσαν πάντα αυτό το είδος μουσικής. Πώς έγινε;
Ναι, υπάρχει μια μεγάλη τζαζ παράδοση στην Πολωνία. Και είναι πράγματι παράξενο, παρά το γεγονός ότι δεν άρεσε στην κυβέρνηση και τους πολιτικούς, τους κομμουνιστές ηγέτες, οι οποίοι στην πραγματικότητα δεν ήξεραν τι ακριβώς να κάνουν με την τζαζ μουσική, όπως μου εξήγησε η παλαιότερη γενιά. Κι όμως, υπήρχε ένα μεγάλο κίνημα και την εποχή εκείνη φτιαχνόταν πολλή τζαζ μουσική. Στην πραγματικότητα, έφτασαν να την υποστηρίζουν, καθώς είχαν δημιουργηθεί διάφορα κλαμπ, από συλλόγους φοιτητών σε πολλές μεγάλες πόλεις, Βαρσοβία, Κρακοβία, Βρότσλαβ, Πόζναν. Υπήρχε το φεστιβάλ που είχε ξεκινήσει σαν ένα τζαζ γλέντι, πρώτη φορά, το 1956, στο Σόποτ, ενώ πραγματοποιήθηκε και την επόμενη χρονιά. Σε εκείνο το πρώτο φεστιβάλ πήρε μέρος και ο Κριστόφ Κομέντα, ο μεγάλος πιανίστας της τζαζ και θρυλικός συνθέτης -ένα φανταστικό άτομο. Δύο χρόνια αργότερα, το φεστιβάλ μετακόμισε στη Βαρσοβία κι έγινε το πιο μεγάλο και σημαντικό φεστιβάλ στην Ανατολική Ευρώπη. Η ιστορία αυτού του φεστιβάλ είναι πολύ σημαντική και πολλοί μουσικοί ένιωσαν αυτή την ενέργεια που προερχόταν από την τζαζ σκηνή και τη μουσική που έπαιζαν οι μεγαλύτεροι Αμερικανοί, Ευρωπαίοι αλλά και Πολωνοί μουσικοί που τους δινόταν η ευκαιρία να παίξουν εκεί. Και σε αυτό το φεστιβάλ με ανακάλυψαν, όταν το 1993, τέσσερα χρόνια αφότου με είχε συνεπάρει η εμπειρία αυτής της μουσικής ως ακροατή, ο Πολωνικός Σύλλογος Τζαζ με προσκάλεσε με την μπάντα μου να ανοίξουμε το φεστιβάλ. Τότε είχα την ευκαιρία να παίξω σε αυτή τη μεγάλη σκηνή στην Αίθουσα του Κογκρέσου, στο Παλάτι Τεχνών, στη Βαρσοβία. Στην πραγματικότητα, η τζαζ έχει μια μεγάλη ιστορία στην Πολωνία και, καθώς βλέπουμε τώρα μια νέα γενιά να αναδύεται, προσπαθούμε να κρατήσουμε αυτήν την τζαζ παράδοση ζωντανή.
● Σήμερα, τι εκφράζετε με τη μουσική σας; Τι θα ακούσουμε στην Αθήνα;
Γιορτάζουμε την τριακονταετία μας που είμαστε και δουλεύουμε μαζί ως μπάντα. Και συνεχίζουμε να θέλουμε να μοιραστούμε το πάθος μας για την τζαζ μουσική με το κοινό: να βλέπουν και να ακούν ζωντανά το πόσο μας ευχαριστεί να παίζουμε και να απολαμβάνουμε τη μουσική. Παίζουμε κυρίως πρωτότυπα κομμάτια, αλλά όχι μόνο. Παίζουμε ένα υπέροχο κομμάτι του Κριστόφ Κομέντα, το «Sleep Safe and Warm». Θέλουμε απλά να εκφράσουμε και να μοιραστούμε το πάθος μας με το κοινό, γιατί αυτό που αγαπάμε περισσότερο είναι να παίζουμε μαζί, να αυτοσχεδιάζουμε και να δημιουργούμε έτσι έναν καλύτερο κόσμο.
♦ Πληροφορίες: Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, αίθουσα Δημήτρης Μητρόπουλος, στις 10/11 (20.30), Marcin Wasilewski Trio. Πιάνο: Marcin Wasilewski. Μπάσο: Slawomir Kurkiewicz. Ντραμς: Michał Miśkiewicz, Marcin Wasilewski. Η συναυλία πραγματοποιείται με την υποστήριξη του υπουργείου Πολιτισμού, Εθνικής Κληρονομιάς και Αθλητισμού της Δημοκρατίας της Πολωνίας, σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Adam Mickiewicz και την Πρεσβεία της Δημοκρατίας της Πολωνίας στην Ελλάδα.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας