Στις 13/10/2024, η Βασιλική Φιλαρμονική Ορχήστρα του Λονδίνου υπό τον αρχιμουσικό και μουσικό διευθυντή της, Βασίλι Πετρένκο, έδωσε μία και μοναδική -τι κριμα!- συναυλία στο κρατικό Μέγαρο Μουσικής. Η εδραιωμένη φήμη του συνόλου και το ενδιαφέρον του προγράμματος σήμαναν συναγερμό στις τάξεις των πιστών φιλόμουσων, που γέμισαν την αίθουσα στο 100%. Αξίζει δε να σημειώσουμε ότι, αντίθετα απ’ ό,τι παρατηρείται πλέον πολύ συχνά, δεν ακούστηκε ούτε ένα χειροκρότημα ενδιάμεσα στα μέρη των έργων: το συγκεκριμένο κοινό του Μεγάρου, που εκ των πραγμάτων δεν είναι αυτό της δεκαετίας του ’90 ούτε του 2000, και διαφορετικό είναι και, όπως αποδεικνύεται, συνειδητοποιημένο. Στη χειμαζόμενη μουσική ζωή της Αθήνας αυτή ήταν μια συναυλία πολύτιμη ως «κανονικό παράδειγμα»: αδιαπραγμάτευτα ποιοτική από απόψεις σολίστ και τελειοθηρικά φροντισμένης εκτέλεσης, με ενδιαφέρον ρεπερτόριο, ανεπιφύλακτα απολαυστική.
Το ιστορικό βρετανικό σύνολο παρουσίασε δύο συνθέσεις από τον πυρήνα της εργογραφίας του Ρομαντισμού και μία από τον μεσοπολεμικό Μοντερνισμό. Και στων τριών τις ερμηνείες κυρίαρχο τόνο έδωσε το ακραία εξευγενισμένο παίξιμο της ορχήστρας: αψεγάδιαστα ορθοτονικό, συχνά αιθέριο στο όριο του εμπρεσιονισμού, αβίαστα κινητικό, με θαυμάσια σόλι και καλλιεργημένες εσωτερικές ισορροπίες δυναμικής, με ακριβή φραστική και ακαριαία ανταπόκριση στις κάθε τύπου εναλλαγές και μεταπτώσεις.
Η βραδιά ξεκίνησε ανάλαφρα, με μια εύπλαστη, ρυθμικά κινητική εκτέλεση της εισαγωγής «Καρναβάλι» του Ντβόρζακ. Ακολούθησε το «Κοντσέρτο για πιάνο αρ. 2» του Σοπέν με σολίστα το νέο ανερχόμενο αστέρι του πιάνου, Γιουντσάμ Λιμ. Σήμερα 20χρονος, ο Νοτιοκορεάτης πιανίστας υπήρξε ο νεότερος νικητής στον περίφημο Διαγωνισμό Πιάνου «Βαν Κλίμπερν» το 2022 και τώρα είναι διεθνώς ανερχόμενο αστέρι. Προφανώς, επίσης, συνιστά τυπική περίπτωση της θερμής υποδοχής και με ζήλο εγκόλπωσης της κλασικής μουσικής της Δύσης στις χώρες της Απω Ανατολής: Κίνα, Ταϊβάν, Νότια Κορέα, Ιαπωνία. Πρόκειται για φαινόμενο χαρακτηριστικό της ώριμης παγκοσμιοποίησης. Μάλιστα εδώ και δεκαετίες φαίνεται να εγγυάται την επιβίωση αυτού του πεδίου που ειδικά στη Δύση συρρικνώνεται πανταχόθεν: χρηματοδοτήσεις, ακροατήρια, δισκογραφία, ανατροφοδότηση με «νέο αίμα» κ.λπ. Ταυτόχρονα, ως φαινόμενο γεννά αυθορμήτως εύλογα ερωτήματα για το ποιόν της πρόσληψης και της απόδοσης της ευρωπαϊκής μουσικής από ερμηνευτές ερχόμενους από τελείως ξένες πολιτιστικές σφαίρες. Μπορεί, όμως, να πρόκειται απλώς για «ψευδοερωτήματα», εντελώς ξεπερασμένα από τη νέα πραγματικότητα. Με περισσή αυτοπεποίθηση και εντυπωσιακή άνεση ο νεαρός Λιμ πρόσφερε μια τελειοθηρικά πλασμένη εκτέλεση: με αριστουργηματικά εύπλαστη φραστική και αβίαστη διάθεση, κυρίαρχα μελωδική, ευαίσθητη αλλά, ταυτόχρονα, δυναμική, δοσμένη με κρυστάλλινη άρθρωση, εμπλουτισμένη με εντός θέματος μικρομανιερισμούς. Το ακρόαμα συνδύασε σε θαυμαστή ισορροπία το παιχνίδισμα της δομικής εκδίπλωσης και τη σε βάθος επεξεργασία της λεπτομέρειας με την υποδόρια συνοχή του μουσικού ειρμού. Οταν κανείς βρίσκεται αντιμέτωπος με τέτοια τελειότητα το να διατυπώσει επιφυλάξεις για έλλειψη συναισθηματικού βάθους κ.λπ. συνιστά αληθινά «σχίσιμο τριχών»….
Ολόκληρο το δεύτερο μισό της βραδιάς αφιερώθηκε στο «Κοντσέρτο για ορχήστρα» που συνέθεσε ο Μπάρτοκ στις ΗΠΑ το 1943 κατά παραγγελία του Κουσεβίτσκι. Πρόκειται για εμβληματικό συμφωνικό έργο τη δραματουργία του οποίου διαποτίζουν η βαθιά νοσταλγία για την αθέλητα χαμένη πατρίδα και το τραύμα του πολέμου που βάρυνε την ψυχή του καταπτοημένου αυτοεξόριστου. Ο Ρωσοβρετανός αρχιμουσικός, που ουδεμία σχέση έχει με τον Κίριλ Πετρένκο της Φιλαρμονικής του Βερολίνου, εκμεταλλεύτηκε στο έπακρο τις ειδικές ποιότητες της πολυτελούς ορχήστρας, ωστόσο συχνά ενέδωσε στον πειρασμό να διευθύνει υπερβολικά γρήγορα θέτοντας σε δοκιμασία την αναγνωσιμότητα της μουσικής αφήγησης. Διέπλασε μια σβέλτη, αριστοτεχνική ερμηνεία, που ισορρόπησε με οριακή συνοχή ανάμεσα στη σαγήνη των σχεδόν ψιθυριστών, αιθέρια ατμοσφαιρικών εμπρεσιονιστικών σελίδων της μουσικής και στη βιαιότητα και οξύτητα των κλιμακώσεων. Την ηχητική εικόνα συμπλήρωσαν λαμπερά χάλκινα και αιθέρια ξύλινα πνευστά. Ως ανταπόδοση στο θυελλώδες, επίμονο χειροκρότημα του ακροατηρίου, ο Πετρένκο διηύθυνε εκτός προγράμματος, με «έξω καρδιά», τον δημοφιλέστατο «Ουγγρικό χορό αρ. 1» του Μπραμς και, με αριστοτεχνική επιτήδευση, τους «Ρουμάνικους χορούς 5, 6 και 7» του Μπάρτοκ στην εκδοχή για ορχήστρα.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας