Μισογκρεμισμένες μάντρες, εγκαταλειμμένα χωριά, περίκλειστες πλατείες λες και συνθέτουν ένα φυσικό σκηνικό που καλεί για παραστατική τέχνη. Αρχαιολογικοί χώροι, σιτοβολώνες που φτάνουν στη θάλασσα και παντού, από τα χωράφια ώς τον αφρό των κυμάτων ή ακόμη κι επάνω στα πρόβατα, κουρούνες. Ο «κούρνος», το αρσενικό της κουρούνας, έχει δώσει το όνομά του στο φεστιβάλ που πραγματοποιείται στο νησί της Λήμνου φέτος για τρίτη χρονιά. Το Kournos Music Festival 2023, ο μοναδικός μουσικός θεσμός στην ακριτική Λήμνο που φέρνει σε επαφή το κοινό του νησιού με τη λόγια μουσική, σχεδιάζοντας κάθε δράση αποκλειστικά για το νησί, ξεναγεί τους επισκέπτες του στην ιδιαιτερότητα του τόπου και την πολιτιστική του κληρονομιά, παρουσιάζοντας έργα Λημνιών δημιουργών ή δημιουργών που εμπνέονται από τη Λήμνο.
Ετσι, οι τυχεροί που θα βρεθούν στο νησί το διάστημα μεταξύ 11 κ0αι 27 Αυγούστου θα απολαύσουν πρωτότυπα μουσικά έργα και θα έχουν παράλληλα την ευκαιρία να συναντήσουν την παραγνωρισμένη αστική αρχιτεκτονική του νησιού, καθώς επιλέγονται για τις δράσεις του φεστιβάλ σημαντικά τοπόσημα, αρκετά, εγκαταλειμμένα πια: Παλιό Παρθεναγωγείο Κορνού, Προϊστορική Μύρινα, Θερινός Δημοτικός Κινηματογράφος Μαρούλα, Πλατεία Παραδοσιακού Οικισμού Κάσπακα, Μετόχι Παλλημνιακού Ταμείου, Αρχαίο Θέατρο Ηφαιστίας.
Το φεστιβάλ «επισημαίνει» τις δημιουργικές δυνάμεις του νησιού και αναθέτει σε σύγχρονους καλλιτέχνες την παρουσίασή τους. Κι ακόμη, μας επανασυστήνει τον Δημήτρη Γκόγκο, τον ρεμπέτη οργανοπαίκτη και συνθέτη, λάτρη της λόγιας μουσικής, που έμεινε στη μνήμη μας με το παρατσούκλι του από την οπερέτα του Εμεριχ Κάλμαν «Μπαγιαντέρα», μια που εκείνος συνήθιζε να παίζει στο μπουζούκι του διασκευασμένα αποσπάσματα. Μπαγιαντέρας με σαντούρι και μπαρόκ τσέλο είναι η μουσική... αντιστροφή στην ιστορία του Γκόγκου όπως θα επιχειρηθεί σε μία από τις φετινές εκδηλώσεις του φεστιβάλ.
Η κουβέντα μας με τη λήμνιας καταγωγής μεσόφωνο Αναστασία Κότσαλη, συνεπιμελήτρια του φεστιβάλ μαζί με την υψίφωνο Λητώ Μεσσήνη και συν-ιδρύτριες της Ομάδας Μουσικού Θεάτρου Ραφή, δεν μας φανέρωσε μόνο τα παραπάνω, αλλά μας θύμισε κάτι ακόμη για την πολιτιστική κληρονομιά της Λήμνου: το δις εξαμαρτείν του Ιάσονα. Ναι, του γνωστού συζύγου της εγγονής του Ηλιου Μήδειας, που έπραξε ακριβώς τα ίδια στην Υψιπύλη, τη βασίλισσα του νησιού την οποία άφησε με δυο παιδιά προτού επαναλάβει τα ίδια με την... επόμενη.
H Λήμνος της ποίησης και της λογοτεχνίας, της ζωγραφικής, του θεάτρου και της όπερας, «με το νέο έργο για την Υψιπύλη που έγραψε ο Μιχάλης Παρασκάκης, που πέρυσι παρέδωσε στη Λυρική Σκηνή τη μουσική για τη “Στρέλλα”. Κι ακόμα, με τα 120 χρόνια από τη γέννηση του Μπαγιαντέρα, ο οποίος είχε αφήσει έντονο στίγμα στο νησί. Εκδηλώσεις π.χ. σε ένα παλαιό καφενείο σε ένα μικρό χωριό στη μέση του κάμπου, που στη διάρκεια του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου ήταν η λέσχη των Γερμανών στρατιωτών, ιστορία που έφερε στο φως το πέρας του χρόνου. Κι όλα αυτά σε ένα νησί με έντονη παρουσία της εβραϊκής κοινότητας την εποχή του Μεσοπολέμου, ένα νησί που από τους Ετρούσκους της αρχαιότητας μέχρι τον Μεσοπόλεμο υπήρξε διαχρονικά ένα πέρασμα πολιτισμών και ξεριζωμένων μεταναστών, ακόμη και εξορίστων» όπως μας λέει η κ. Κότσαλη για το φεστιβάλ, που φέτος εστιάζει στην περίοδο του Μεσοπολέμου. Τονίζει μάλιστα ότι φέτος, ως παρακαταθήκη για το μέλλον, θα εγκαινιαστεί και το μουσικό αρχείο με τη νέα όπερα για την Υψιπύλη που θα ηχογραφηθεί. Επίσης για πρώτη φορά θα ακουστεί κλασική μουσική στο αρχαίο θέατρο εμπνευσμένη από το νησί, καθώς ο συνθέτης Αποστόλης Κουτσογιάννης είχε συναναστραφεί και ακούσει τις ιστορίες των Λημνιών προτού τις αφηγηθεί μουσικά.
«Επί πτερύγων ανέμων» λοιπόν, με τη σκέψη να πετά, συνδέοντας το χθες με το αύριο κι έχοντας ως αγγελιαφόρο τη μουσική, το Φεστιβάλ «Κούρνος» της Λήμνου φέτος παρουσιάζει:
► 11 Αυγούστου. Θέατρο περφόρμανς, «Κάνιστρο»: Είναι η πρώτη σκηνοθετική δουλειά του ηθοποιού Δημήτρη Μαμιού, γνωστού από τη συμμετοχή του στη δημοφιλή τηλεοπτική σειρά «Σασμός». Μαζί με τον συνθέτη και πολυοργανίστα Γιώργο Κατακουζηνό δημιουργούν μια παράσταση για τον λημνιακής καταγωγής εικαστικό Ράλλη Κοψίδη (1929-2010), ιχνηλατώντας μια ξεχωριστή καλλιτεχνική διαδρομή ελευθερίας. Ζωγράφος, μαθητής του Φώτη Κόντογλου, χαράκτης, λογοτέχνης, αρθρογράφος και εκδότης του περιοδικού «Κάνιστρο», ο Κοψίδης ξεχώρισε για την τολμηρή, υπερρεαλιστική του γλώσσα και το μοναδικό του βλέμμα σε όλες τις πτυχές της πολυσχιδούς του δραστηριότητας.
► 12 Αυγούστου. Οπερα-μινιατούρα, «Υψιπύλη»: O συνθέτης Μιχάλης Παρασκάκης εμπνέεται μια όπερα δωματίου από την ιστορία του νησιού και τον μύθο της Υψιπύλης που αλληλογραφεί με τον Ιάσονα, όπως τα φαντάστηκε ο Οβίδιος. Ο τόπος του παραμυθιού συνομιλεί με φλέγοντα ζητήματα της εποχής μας: το ταξικό, τα έμφυλα δικαιώματα, τη γυναικεία χειραφέτηση. Συμπράττουν δύο σολίστ, ο βαρύτονος Γιώργος Ιατρού και ο ακορντεονίστας Κωνσταντίνος Ζιγκερίδης, ενώ το έργο, που θα ηχογραφηθεί και θα κυκλοφορήσει σε περιορισμένο αριθμό αντιτύπων, θα στηρίξει με τις πωλήσεις του τη Φιλαρμονική Ορχήστρα και την Παιδική Χορωδία του Δήμου Λήμνου.
► 17 Αυγούστου. «Μπαγιαντέρα»: Μια μοναδική συναυλία όπου με αφορμή τα 120 χρόνια από τη γέννηση του Μπαγιαντέρα συναντιούνται οι μεσοπολεμικές άριες με τα λαϊκά τραγούδια και φωτίζεται μια σχετικά άγνωστη πτυχή της προσωπικότητας του ρεμπέτη Δημήτρη Γκόγκου, η αγάπη του για τη γερμανική και βιεννέζικη οπερέτα. Το παρατσούκλι του οφείλεται εξάλλου στην αδυναμία που είχε στο ομώνυμο έργο του Εμεριχ Κάλμαν «Μπαγιαντέρα». Ο σημαντικός λαϊκός τραγουδιστής της νεότερης γενιάς Γιάννης Διονυσίου ταξιδεύει για πρώτη φορά στη Λήμνο προκειμένου να συμπράξει με τους σολίστ Λητώ Μεσσήνη (υψίφωνος), Ιάσονα Ιωάννου (μπαρόκ τσέλο), Βασίλη Ζιγκερίδη (κανονάκι).
► 19 Αυγούστου. Κινηματογράφος: Εγκαινιάζοντας τη συνεργασία του με την Ταινιοθήκη της Ελλάδας και την Κινηματογραφική Λέσχη Λήμνου, το φεστιβάλ παρουσιάζει για πρώτη φορά στο νησί το αριστούργημα του μεσοπολεμικού βωβού κινηματογράφου «Αστέρω» (1929) του Δημήτρη Γαζιάδη, σε σενάριο Ορέστη Λάσκου, βασισμένο σε κείμενο του Παύλου Νιρβάνα, με τους σπουδαίους πρωταγωνιστές της εποχής Αιμίλιο Βεάκη, Κώστα Μουσούρη, συνοδεία ζωντανής μουσικής από τον τσεμπαλίστα και performer Αλέξη Μαστιχιάδη (κλαβιτσέμπαλο, κλάβικορντ, electronics), κάτω από τη σκιά του βυζαντινού κάστρου, στο Θερινό Δημοτικό Κινηματοθέατρο Μαρούλα. Γυρισμένη σε μοναδικά φυσικά τοπία στους πρόποδες του Χελμού, η ταινία είχε αποτελέσει τομή για τα κινηματογραφικά δεδομένα της χώρας, ενώ την πρεμιέρα της είχε παρακολουθήσει ο ίδιος ο πρωθυπουργός Ελευθέριος Βενιζέλος.
► 23-24 Αυγούστου. Το φεστιβάλ υποδέχεται τον Αργύρη Μπακιρτζή για δύο ξεχωριστές μουσικές εκδηλώσεις. Στις 23/8 ο γνωστός ερμηνευτής συνεργάζεται για πρώτη φορά με τον θεορβίστα Θοδωρή Κίτσο, τον κοντραμπασίστα Κωνσταντίνο Σηφάκη και τη μεσόφωνο Αναστασία Κότσαλη σε μια μουσικοθεατρική performance αφιερωμένη στη Λημνιά λογοτέχνιδα Μαρία Λαμπαδαρίδου-Πόθου (1933-2023). Την επομένη ο Μπακιρτζής συμπράττει με τον πιανίστα και συνθέτη Γιώργο Κωστογιώργη (κατά κόσμον Κώστα Μπακιρτζή) για μια συναυλία αφιερωμένη στην ποίηση του Μεσοπολέμου, στους ποιητές «χαμηλής φωνής», όπως τους αποκαλούσε ο Μανόλης Αναγνωστάκης, Ναπολέοντα Λαπαθιώτη, Κώστα Ουράνη, Τέλλο Αγρα, Αργύρη Εφταλιώτη, Κωνσταντίνο Χατζόπουλο κ.ά.
► 26-27 Αυγούστου. Στο Αρχαίο Θέατρο Ηφαιστίας παρουσιάζεται η σύνθεση του Αποστόλη Κουτσογιάννη «Σπόροι σε κίνδυνο». Η Λήμνος, η «Ηφαίστειος Νήσος», «ο σιτοβολώνας του Αιγαίου», το πεδινότερο νησί της χώρας μας με τα ατέλειωτα σιτοχώραφα, γέννησε μοναδικές γηγενείς ποικιλίες. Το πρωτότυπο μουσικό έργο που εμπνέεται από τον ήχο των φυτών και τον τόπο ανάπτυξης και ύπαρξής του αποτελεί μια συνεργασία του φεστιβάλ με το μουσικό σύνολο Oros Ensemble και τον όμιλο προστασίας περιβάλλοντος Ανεμόεσσα. Σολίστ θα είναι ο διεθνούς φήμης βαρύτονος Τάσης Χριστογιαννόπουλος, ενώ η δράση υποστηρίζεται από τη γεωπόνο Δανάη Σφακιανού.
ℹ️ Η είσοδος σε όλες τις δράσεις του Kournos Music Festival είναι ελεύθερη. Περισσότερες πληροφορίες
