Ακουστική μύηση στα Ελευσίνια Μυστήρια, με τα μάτια κλειστά

«Επειδή χάθηκε η όραση, δεν σημαίνει ότι χάθηκε και ο άνθρωπος». Η κουβέντα αυτή ανήκει στον πρώτο τυφλό ξεναγό, τον Θοδωρή Κώνστα. Σε εκείνον που ενέπνευσε την ακουστική παράσταση /ξενάγηση για άτομα με ή χωρίς οπτική αναπηρία που φτιάχτηκε για λογαριασμό της «2023 Ελευσίς Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης».

Στον επιβλητικό αρχαιολογικό χώρο της Ελευσίνας, ακριβώς στη δύση του ηλίου, παρουσιάζεται από αύριο έως και την Κυριακή 29 Μαΐου η site-specific παράσταση / ξενάγηση «Μυστήριο 140 Τυφλός Ξεναγός». Ενα συμπεριληπτικό καλλιτεχνικό έργο, σε σκηνοθεσία Παύλου Παυλίδη, που καλεί υπό τις οδηγίες της τυφλής «ξεναγού» Ελένης Γκουβάτσου τους επισκέπτες να λάβουν μέρος με κλειστά μάτια σε ένα υπερρεαλιστικό, σχεδόν συνειρμικό και αποκλειστικά ακουστικό ταξίδι μύησης στον χώρο τέλεσης των Ελευσίνιων Μυστηρίων.

Ας δούμε πώς ξεκίνησε αυτή η τόσο ενδιαφέρουσα πρωτοβουλία, την οποία δυστυχώς δεν ζει για να χαρεί ο εμπνευστής της. Τον Απρίλιο του 2014 εντάχθηκε στο Δ' ΙΕΚ Ειδικής Αγωγής Αγίας Παρασκευής η ειδικότητα «Ξεναγός σε μουσεία και αρχαιολογικούς χώρους (Ατομα με προβλήματα όρασης ή ακοής)». Η λειτουργία του τότε ήταν πιλοτική και σήμερα πλέον είναι ανενεργή. Τον Οκτώβριο του 2018 ο Θοδωρής Κώνστας, ο πρώτος τυφλός ξεναγός παγκοσμίως, πρότεινε στην ηθοποιό Μαρίνα Καλογήρου να δημιουργήσουν μια παράσταση - ξενάγηση σε έναν αρχαιολογικό χώρο της χώρας, αφού παρά την ολοκλήρωση των σπουδών του ως τυφλού ξεναγού, δεν μπορούσε να ασκήσει νόμιμα το επάγγελμά του και να κάνει το όνειρό του πραγματικότητα. Οι πολιτιστικοί φορείς στους οποίους αποτάθηκε δεν ανταποκρίθηκαν στο αίτημά του. Τον Απρίλιο του 2020 ο Θοδωρής πέθανε.

Το Μυστήριο 140 Τυφλός Ξεναγός εμπνέεται από την ιστορία του Θοδωρή Κώνστα, επιδιώκοντας να καλύψει τόσο την ανθρώπινη ανάγκη για ποίηση, σε μια εποχή που αυτή τείνει να εκλείψει από την καθημερινότητά μας, όσο και να προτείνει έναν καινούργιο τρόπο απασχόλησης και συμπερίληψης των ανθρώπων με αναπηρία σε ένα εργασιακό περιβάλλον. Το επάγγελμα του ξεναγού σε μία χώρα όπως η Ελλάδα, με πλήθος παγκοσμίως αναγνωρισμένων αρχαιολογικών χώρων, είναι μόνο ένα από τα πολυάριθμα παραδείγματα.

«Εμπνευσμένοι από τα Ελευσίνια Μυστήρια, αλλά και από τη συγκινητική προσπάθεια του Θοδωρή Κώνστα να γίνει ο πρώτος παγκοσμίως τυφλός ξεναγός σε μουσεία και αρχαιολογικούς χώρους, εξερευνάμε τη “στιγμή” που η έλλειψη γεννάει φαντασία και ο άνθρωπος προσπαθεί να νικήσει τον θάνατο με ζωή, αναζητώντας φως μέσα από το σκοτάδι», αναφέρει ο σκηνοθέτης της δράσης Παύλος Παυλίδης. «Η εικόνα δεν υπάρχει. Οπως στα όνειρα ενός εκ γενετής τυφλού. Μέσω της μουσικής, των ηχοτοπίων και των ιστοριών -αληθινών ή μη- επισκεπτόμαστε τον Κάτω Κόσμο και αποτίοντας έναν φόρο τιμής στους αγαπημένους μας που έφυγαν, προσπαθούμε να συμφιλιωθούμε με το γεγονός ότι οφείλουμε να συνεχίσουμε να υπάρχουμε».

Το Μυστήριο 140 Τυφλός Ξεναγός εκκινεί όταν το φυσικό φως αρχίζει να χάνεται. Η οπτική της τυφλής «ξεναγού» Ελένης Γκουβάτσου για τον χώρο, τον χρόνο, τις διαστάσεις, τις αποστάσεις αλλά και τη ζωή, δίνει νέο νόημα όχι μόνο στη θέαση του αρχαιολογικού χώρου της Ελευσίνας αλλά και στην αίσθηση των θεατών για το οικείο. Δίνοντας πνοή σε ιστορίες από το παρελθόν και το παρόν και σαν ένα ζωντανό Μυστήριο, η παράσταση ως μία ακουστική ξενάγηση οδηγεί τους θεατές σε ένα φωτεινό ταξίδι στον σκοτεινό Αδη.

Και μερικές πρακτικές λεπτομέρειες: οι θεατές θα πρέπει να προσέρχονται στον αρχαιολογικό χώρο τουλάχιστον 30 λεπτά νωρίτερα για την παραλαβή του απαραίτητου εξοπλισμού. Για τον δανεισμό του εξοπλισμού είναι απαραίτητη η επίδειξη εγγράφου ταυτοποίησης (δίπλωμα οδήγησης, ταυτότητα ή διαβατήριο).

Μετά την έναρξη της παράστασης, οι πόρτες του αρχαιολογικού χώρου θα κλείνουν και η είσοδος δεν θα είναι δυνατή. Κατά τη διάρκεια της παράστασης θα ζητηθεί από τους θεατές να διανύσουν με κλειστά μάτια μια μικρή απόσταση στον αρχαιολογικό χώρο με τη βοήθεια συνοδών.

📌 ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ: 27, 28, 29 Μαΐου για περιορισμένο αριθμό θέσεων. Πρωτότυπη μουσική σύνθεση: Gary Salomon. Ερμηνευτές: Ελένη Γκουβάτσου, Μαρίνα Καλογήρου, Ανθή Φουντά, Gary Salomon. Εναρξη: 20.30 (με τη δύση του ηλίου). Προσέλευση: 20.00. Μέγιστος αριθμός θεατών: 60 άτομα.