«Του χρωστάμε που ήταν εντός δισκογραφίας»

Εκδήλωση μνήμης αλλά όχι πένθιμο μνημόσυνο ήταν η προχθεσινή συγκέντρωση στο καφέ του «Κήπου του Μουσείου» που διοργάνωσε για τον συνθέτη, παραγωγό, συγγραφέα και ιδρυτή της δισκογραφικής εταιρείας «Protasis», Νίκο Οικονόμου, η σύντροφός του Μαρία Φασουλάκη - γνωστή μας κι εκείνη από τον χώρο των πνευματικών δικαιωμάτων των μουσικών.

Για τον Νίκο, που κυκλοφορούσε με το μηχανάκι του φουριόζος, όλο καινούργιες ιδέες και πάντα χαμογελαστός και που μας άφησε ξαφνικά τον περασμένο Αύγουστο, ήταν μια εκδήλωση όπως του άξιζε: αφιερωμένη στον ίδιο και στον πολιτισμό που περιέκλειε και εκπροσωπούσε με τις δισκογραφικές του επιλογές, τα βιβλία του, τις παρέες του.

Και αυτή ήταν η αφορμή. Η παρουσίαση του τελευταίου του βιβλίου «Μια Μερσεντές χρώματος γκρενά» (Εκδόσεις Αρμός, 2021), ένα αστυνομικό-κοινωνικοπολιτικό μυθιστόρημα που εξελίσσεται μέσα στη χούντα. Αλλά και η παρουσίαση του παλαιότερου βιβλίου του, «Γιώργος Μητσάκης, Αυτοβιογραφία» που επανεκδίδεται (Πρότασις Μουσικές Εκδόσεις, σε συνεργασία με τις Εκδόσεις Παρουσία). Αλλά εκτός από τα βιβλία οι ομιλητές, φίλοι ή συνεργάτες του Οικονόμου είχαν πολλά να αφηγηθούν από τη ζωή του, που μοιραζόταν μεταξύ της μουσικής παραγωγής (πρώτα στη Warner Music και στην BMG κι από τα μέσα της δεκαετίας του ‘90 στη δική του «Protasis»), της σύνθεσης, της συγγραφής και των αριστερών του αγώνων.

Πολλοί οι ομιλητές αλλά ο καθένας φώτισε μια άλλη πλευρά. Για την παραγωγή και έκδοση του δίσκου με τη σπάνια συλλογή τραγουδιών που έλεγαν στις «Γυναικείες Φυλακές Αβέρωφ» («Protasis») οι φυλακισμένες (1948-1952) περιμένοντας να οδηγηθούν στο εκτελεστικό απόσπασμα μίλησε ο δημοσιογράφος Νίκος Κιάος. Είχε πολλά να πει (με παρελθόν φυλακίσεων και θανατικής καταδίκης και ο ίδιος), για το υλικό που ήταν σε ποίηση των ίδιων των φυλακισμένων, για τη λογοκρισία του το ‘77 «με πρόσχημα να μην αναμοχλευτούν πάθη παρότι είχε πέσει η χούντα», για το πείσμα του Οικονόμου να το εκδώσει (και να το διασώσει) το 2010.

Σε μια άλλη δισκογραφική έκδοση που φανέρωνε και αυτή την κοινωνικοπολιτική ευαισθησία του παραγωγού αναφέρθηκε ο στενός του φίλος, συγγραφέας Δημήτρης Παπαχρήστος. Στους μουσικούς του δρόμου. Και θυμήθηκε τις κουβέντες που έκαναν οι δυο τους και τα γλέντια. «Ηθικοπολιτικό» χαρακτήρισε ο δημοσιογράφος και μελετητής του λαϊκού Γιώργος Κοντογιάννης το μυθιστόρημα «Μια Μερσεντές χρώματος γκρενά». Μίλησε βέβαια και για τον Μητσάκη και για το πώς τον βρήκε ο Οικονόμου, που ήταν «πάντα άνθρωπος της μουσικής».

Και ο μελετητής της δισκογραφίας Πέτρος Δραγουμάνος θυμήθηκε πώς ο Οικονόμου πέρασε ένα ολόκληρο καλοκαίρι στο σπίτι του μεγάλου λαϊκού συνθέτη -λίγο προτού πεθάνει εκείνος- στο Πόρτο Ράφτη, καταγράφοντας τις πολύτιμες ιστορίες του. Την εποχή που έγραψαν μαζί τα 12 τραγούδια της «Αφύλακτης Διάβασης» και τα ηχογράφησαν για τη «Λύρα» (1983) ανακάλεσε ο ποιητής Γιώργος Θεοχάρης, παρατηρώντας «του χρωστάμε που ήταν εντός δισκογραφίας». Κι ο ραδιοφωνικός παραγωγός Γιώργος Τσάμπρας θυμήθηκε όταν αρχές του ‘90 ο Οικονόμου «αποφάσιζε μονομερώς ότι μπορώ να ασχοληθώ και με τη δισκογραφική παραγωγή», ξεκινώντας έκτοτε μια φιλική σχέση που κράτησε μέχρι τέλους. Στο πολιτικό ον Οικονόμου αναφέρθηκε ο δημοσιογράφος Δημήτρης Μανιάτης, παρατηρώντας πως τα τελευταία χρόνια ακόμα κι «ο θυμός του Νίκου ήταν πολιτικά δημιουργικός».

Ο επίλογος της εκδήλωσης, που συντόνισε υποδειγματικά ο εκδότης Βασίλης Χατζηιακώβου, ανήκε σε δύο καλλιτέχνες που στα πρώτα τους βήματα είχαν τη βοήθεια του Οικονόμου: ο Παντελής Θαλασσινός και ο Γιώργος Σαρρής τον αποχαιρέτησαν όπως του έπρεπε. Με τραγούδια.