Η Λίζε Ντάβιντσεν στην Αθήνα

Με γκαλά όπερας, στο οποίο εμφανίστηκε για πρώτη φορά στην Αθήνα η υψίφωνος Λίζε Ντάβιντσεν συνοδευόμενη από την ΚΟΑ, εγκαινιάστηκε ο φετινός κύκλος «Μεγάλοι ερμηνευτές» του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών (15/10/2022). Τη συναυλία διηύθυνε ο Κορνήλιος Μιχαηλίδης.

Η 35χρονη λυρικοδραματική Νορβηγίδα τραγουδίστρια έγινε διάσημη στα 28 της, όταν το 2015 βραβεύτηκε στον διεθνή διαγωνισμό Operalia και έκτοτε μεσουρανεί στις μεγάλες διεθνείς σκηνές όπερας. Αληθινό θαύμα της φύσης, η συναρπαστικά υπερμεγέθης, υγιής, λαμπερή, απολαυστικά ομοιογενής φωνή της ταιριάζει «γάντι» στους βασικούς γυναικείους ρόλους από όπερες του γερμανικού κυρίως ρεπερτορίου (Βάγκνερ, Στράους, Μπετόβεν, Βέμπερ), από τους οποίους, με σώφρονα οικονομία, επιλέγει προς το παρόν να αποδίδει επί σκηνής τους ελαφρύτερους: Εύα, Ελίζαμπετ, Χρυσοθέμιδα, Μαρσάλιν, Ζίγκλιντε. Ταυτόχρονα ωστόσο θέλει να δοκιμάζει τις δυνάμεις και στο ιταλικό ρεπερτόριο.

Ετσι η Ντάβιντσεν ξεκίνησε το αθηναϊκό γκαλά της τραγουδώντας τις πασίγνωστες βερντιανές άριες της Αμέλιας («Ενας χορός μεταμφιεσμένων»), της Ελισάβετ («Ντον Κάρλος») και της Δυσδαιμόνας («Οθέλλος»). Παρ’ ότι εύλογα μπορεί να λογιστεί μικρόψυχη επανάληψη στερεοτύπου, για τους γνώστες της όπερας οι εντυπώσεις ήταν περίπου οι αναμενόμενες: φωνητικά οι ιταλικές άριες ήχησαν χορταστικά δυναμικές, μεστές, κυρίως αψεγάδιαστα ακριβείς και τεχνικά τέλεια ελεγχόμενες, πλην όμως εκφραστικά και αισθαντικά κάπως αποστασιοποιημένες.

Το ίδιο συνέβη και με το εμβληματικό «Visi d’ arte» από την «Τόσκα» που δόθηκε εκτός προγράμματος. Αντίθετα, στο διαφορετικών προδιαγραφών γερμανικό ρεπερτόριο όλα ήταν στη θέση τους. Και παρ’ ότι η μεγάλη άρια της Αγάθης από τον «Ελεύθερο σκοπευτή» ζητά σαφώς λιγότερο «ηρωική» ερμηνεία, σπάνια έχουμε ακούσει την εισαγωγική άρια της Ελίζαμπεθ από τον «Τάγχωυζερ» να αναπέμπεται με τόσο εορταστική ορμή, χειμαρρώδη ένταση και λάμψη, με τη φωνή να υπερβαίνει έτσι αβίαστα τον κολοσσιαίο ήχο της βαγκνερικής ορχήστρας! Θαυμάσια υπήρξε και η ερμηνεία του τραγουδιού «Καικιλία» του Ρίχαρντ Στράους. Ανάμεσα στις άριες ο Κορνήλιος Μιχαηλίδης διηύθυνε την ΚΟΑ σε ηχητικά υπερφορτισμένες, εκφραστικά κάπως βιασμένες εκτελέσεις ορχηστρικών αποσπασμάτων από τις όπερες «Μάκβεθ», «Τραβιάτα», «Ελεύθερος σκοπευτής» και «Λόενγκριν».

Ο Ντάνιελ Χόουπ παίζει Μπρουχ

Φέτος η ΚΟΑ συμπληρώνει 80 χρόνια αδιάλειπτης προσφοράς. Στην πρώτη τακτική συναυλία της νέας καλλιτεχνικής περιόδου μετακάλεσε ως σολίστα τον διάσημο Βρετανό βιολιστή Ντάνιελ Χόουπ (21/10/2022). Κοσμοπολίτης, ιρλανδογερμανικής καταγωγής, γεννημένος στη Νότια Αφρική, o Χόουπ έπαιξε σε βιολί Γκουαρνέρι του 1737. Η βραδιά ξεκίνησε με τις «Διαδρομές για συμφωνική ορχήστρα», πρόσφατη παραγγελία στον συνθέτη Δημήτρη Μινακάκη (γεν.1951).

Ηταν μια μέσης διάρκειας, αυστηρά αφαιρετική σύνθεση, γραμμένη σε ήπια, τυπικά αμελωδική μοντερνιστική γραφή, αρθρωμένη σε σύντομα, διαδοχικά επεισόδια που ορίζονταν από συνεχείς μεταπτώσεις. Ακολούθησε το δημοφιλές «Κοντσέρτο για βιολί αρ.1» του Μαξ Μπρουχ. Αναπόδραστα ακούσαμε την εκτέλεση στον απόηχο της απερίφραστα ρομαντικής ερμηνείας του Σεργκέι Κρίλοφ μία εβδομάδα νωρίτερα στη Θεσσαλονίκη (13/10/2022).

Κινούμενος στην περιοχή του αυτονόητου ο 49χρονος Χόουπ πρόσφερε μια επίσης ρομαντική, σφαιρικά επεξεργασμένη, τελειοθηρικά φινιρισμένη ανάγνωση. Κυριάρχησαν η έμφαση στη λεπτομέρεια της άρθρωσης και του συντακτικού, η σφριγηλή φραστική και η ωραία εκφορά των μελωδικών εξάρσεων. Ωστόσο η συνοδεία της ΚΟΑ ήχησε κάπως αταίριαστη, ειδικά στις ορχηστρικές κορυφωματικές εξάρσεις όπου αχαλίνωτες δυναμικές και βίαιες επιταχύνσεις διατάρασσαν τη συνέχεια του μουσικού ειρμού. Θιασώτης του εναλλακτικού ρεπερτορίου -θυμίζω τις «Four Seasons Recomposed» του Ρίχτερ- ο Χόουπ πρόσφερε στο τέλος εκτός προγράμματος ένα κομμάτι του Ραβί Σανκάρ και σε δική του παραλλαγή το «Νανούρισμα» του Μπραμς.

Η συναυλία ολοκληρώθηκε με τη χιλιοπαιγμένη «Συμφωνία αρ.5» του Τσαϊκόφσκι σε μια εκτέλεση που χαρακτηρίστηκε τοπικά από αστάθμητα θορυβώδεις δυναμικές, αχαλίνωτα υψηλές ταχύτητες και βίαιες, τραχιές κλιμακώσεις στις κορυφωματικές παραγράφους. Το αποτέλεσμα υπήρξε αναμφίβολα συναρπαστικό -δύσκολα μένει κανείς ανεπηρέαστος από τέτοια περίσσεια αδρεναλίνης!-, ωστόσο αυτή η τακτική επέφερε εμφανή ρήγματα και ασυνέχειες στον μουσικό ειρμό. Εξαιρετικές ήταν οι μείζονος σημασίας στο έργο αυτό λυρικές συνεισφορές των ξύλινων πνευστών, ενώ στο μελαγχολικό Andante cantabile θαυμάσια ήχησε η συμμετοχή του κόρνου. Και βεβαίως, για πολλοστή φορά, ουκ ολίγα ατιθάσευτα κινητά τηλέφωνα διαδήλωσαν με περισσή αυθάδεια την παρουσία τους, παρεμβαίνοντας όπου δει…