Ο Μολιέρος και οι μουσικές του

Στις 2/10/2022, στο Μέγαρο Μουσικής, 12μελές κλιμάκιο μουσικών και 11μελής ομάδα χορωδών του γαλλικού συγκροτήματος παλιάς μουσικής «Les Arts Florissants» υπό τον Γουίλιαμ Κρίστι παρουσίασαν ένα ιδιαίτερου στίγματος μουσικό θέαμα. Στόχος ήταν με αφορμή τα 400 χρόνια από τη γέννηση του Μολιέρου (1622-1673) να αναδειχτεί η οργανική συνύφανση της αυθεντικής μουσικής στη δραματουργία των θεατρικών έργων του κατά την εποχή που αυτά γράφτηκαν.

Πρόκειται για μουσικές συνθέσεις που φέρουν τις υπογραφές δυο κορυφαίων δημιουργών του Γαλλικού Μπαρόκ, συγχρόνων του Μολιέρου: του Ιταλού Ζαν-Μπατίστ Λουλί και του Γάλλου Μαρκ-Αντουάν Σαρπαντιέ.

Στον βαθμό που οι μουσικές αυτές δεν γράφτηκαν απλώς για να συνοδεύουν την πρόζα, ο Κρίστι είχε την ιδέα να παρουσιάσει εκτενή ή μεμονωμένα αποσπάσματα από εφτά θεατρικά του Μολιέρου μαζί με τις μουσικές τους, έτσι όπως το προέβλεπαν ο συγγραφέας και ο εκάστοτε συνθέτης. Παρακολουθήσαμε λοιπόν κομμάτια από τα έργα «Ο κατά φαντασίαν ασθενής», «Ποιμενική Κωμωδία», «Ο αρχοντοχωριάτης», «Με το ζόρι παντρειά», «Ζορζ Νταντέν», «Ο κύριος ντε Πουρσονιάκ» και «Οι υπέροχοι εραστές». Την αριστοτεχνική συρραφή και συνολική δραματουργία των αποσπασμάτων επιμελήθηκε ο έμπειρος σκηνοθέτης Βενσάν Μπουσάρ.

Επιλέγοντας με αιχμηρό θεατρικό αισθητήριο απολύτως χαρακτηριστικά και αντιπροσωπευτικά χωρία των έργων, ανέδειξε βασικές αισθητικές και πολιτισμικές διαστάσεις τους: το μπουφονικό στοιχείο του χονδροειδούς χιούμορ, την (σήμερα απολύτως politically uncorrect!) ανελέητη διακωμώδηση των «άλλων» Τούρκων, την κοινωνική κοροϊδία της συντεχνιακής υπεροψίας, τον ιδεαλιστικό αισθητισμό κ.λπ. Ολα αυτά αποδόθηκαν ημισκηνοθετημένα, έχοντας ως συνεκτικό άξονα τη συμμετοχή/παρουσία του αεικίνητου ταλαντούχου ηθοποιού Στεφάν Φακό. Μαζί του συνέπραξαν ως ηθοποιοί/τραγουδιστές πέντε σολίστες -δύο υψίφωνοι, ένας κόντρα-τενόρος, ένας βαρύτονος και ένας μπάσος- καθώς επίσης τέσσερις χορευτές του θιάσου «Les Corps Éloquents».

Το όλον σκηνοθέτησε με ευφυή ελαφράδα, χιούμορ και καλαισθησία η σκηνοθέτρια Μαρί Λαμπερ-Λε Μπιαν, ενώ την κινησιολογία και χορογραφία επιμελήθηκε ο χορογράφος/χορευτής Ιμπέρ Αζμπρούκ. Αριστα, σβέλτα και με περίσσεια κωμικού θεατρικού ενστίκτου υλοποιημένη, η πρόταση, παρά τη σεβαστή διάρκειά της, κράτησε αμείωτο το ενδιαφέρον: πρόσφερε αδιάλειπτα καθαρή διασκέδαση ως θεατρικό θέαμα και ταυτόχρονα ξύπνησε και ερέθισε τη μουσική πρόσληψη επαληθεύοντας τις προσθέσεις της σύμπραξης του θεατρικού συγγραφέα με τους διάσημους συνθέτες και μάλιστα μέσα στο ιστορικο-αισθητικό πλαίσιο της εποχής.

Ψυχή του όλου βεβαίως ήταν ο ίδιος ο Γουίλιαμ Κρίστι, λάτρης και ιδιαίτερος γνώστης του Μολιέρου και του γαλλικού πολιτισμού (γλώσσα, μουσική, τέχνες) της εποχής του Μπαρόκ. Ο 77χρονος Αμερικανογάλλος αρχιμουσικός, μακράν του να περιοριστεί σε ένα σοβαροφανές σχολαστικό ακρόαμα, πρόσφερε στο (μάλλον περιορισμένο) κοινό μια σπιρτόζα μουσικο-θεατρική παράσταση απρόσμενα απολαυστικής ελαφράδας και ζωντάνιας! Θα ήταν παράλειψη, τέλος, να μην επισημάνουμε πόσο εξαιρετικό ήταν το έντυπο πρόγραμμα όσον αφορά την ποιότητα και την περιεκτικότητα των κειμένων που περιείχε.