«Δεν θυμάμαι ούτε αρνητικές ούτε θετικές κριτικές»

Δέκα ερωτήσεις, περισσότερο αφορμές και σπινθήρες, για μια συνομιλία ανάμεσα σ’ έναν επίμονο αναγνώστη κι ένα πρόσωπο της γραφής. Σήμερα ο Φίλιππος Δρακονταειδής απέναντι σ’ ένα ερωτηματολόγιο που επιχειρεί να ψηλαφίσει, εντός κι εκτός αφηγηματικής επιφάνειας, διαθέσεις, εμμονές, αναγωγές.

● Γράφετε συνεχώς το ίδιο βιβλίο ή στο έργο σας εντοπίζετε τομές και ασυνέχειες;

Στην πεζογραφία πρόκειται για το ίδιο βιβλίο, όπου η Ιστορία της Ελλάδας και της Ευρώπης από τα μέσα του 19ου αιώνα ώς τα μέσα του 20ού εμφανίζεται με διάφορα προσωπεία και διάφορα πρόσωπα, σε ένα είδος παραλλαγών.

Το ίδιο υποθέτω ότι συμβαίνει στα δοκίμια, με τη διαφορά ότι τα σύγχρονα πολιτικά, κοινωνικά και τεχνολογικά τεκταινόμενα με υποχρεώνουν σε τομές, όχι όμως σε ασυνέχειες.

● Εκτός από τη λογοτεχνία, τι άλλο καθορίζει και φωτίζει το έργο σας;

Η ορφάνια εξαιτίας της εκτέλεσης του πατέρα μου από δωσίλογους, η επαγγελματική μου εξέλιξη από στέλεχος πολυεθνικών σε σύμβουλο κυβερνήσεων για τη σωτηρία, αξιοποίηση και προβολή της πολιτιστικής κληρονομιάς. Πέτυχα να εργαστώ σε 35 χώρες και έμαθα πολλά, που κάπως διακρίνονται στην πεζογραφία μου.

● Υπάρχει κάποιο βιβλίο που βιαστήκατε να το παραδώσετε στον εκδότη σας και κάποιο άλλο που το απωθείτε, το «φοβάστε» μέχρι σήμερα;

Εχω κάνει το λάθος να παραδώσω στον έναν ή τον άλλο εκδότη κείμενα που εκ των υστέρων διαπίστωσα ότι ήταν ανάξια. Εχω μια μεγάλη αποθήκη αποτυχημένων βιβλίων. Με το πέρασμα του χρόνου, δύο ή τρία βιβλία νομίζω πως στέκουν στα πόδια τους.

● Τρεις τίτλοι βιβλίων που σας σφράγισαν στο πέρασμα του χρόνου, εντός κι εκτός κειμένου.

Η απάντηση είναι εύκολη. Είναι τα τέσσερα βιβλία που μετέφρασα από τα γαλλικά και ισπανικά. Τα «Δοκίμια» του Μισέλ ντε Μοντέν, το «Γαργαντούας και Πανταγκριέλ» του Ραμπελέ, το «Χρησμολόγιο» και «Ο ήρωας» του Μπαλτασάρ Γκρασιάν.

● Υπάρχουν αρνητικές κριτικές που σας βοήθησαν και θετικές που υπομειδιάσατε;

Δεν θυμάμαι ούτε αρνητικές ούτε θετικές κριτικές. Εξάλλου δεν έχω περάσει σε εκείνο το φως που θα ενδιέφερε την κριτική.

● Υπάρχει κάποιος παλαιότερος και κάποιος νεότερος Ελληνας συγγραφέας που σας έλκει η γραφή του;

Ο Σολωμός της «Γυναίκας της Ζάκυθος», ο Παπαδιαμάντης, ο Βιζυηνός, ο Μητσάκης, ο Ροΐδης με τα «συριανά» του, ο Ηλίας Παπαδημητρακόπουλος, φίλος ζωής, ο Νίκος Θέμελης, τόσο ειλικρινής συζητητής και τόσο γνώστης των αρετών και των μειονεκτημάτων του, ο Μανόλης Αναγνωστάκης, συνομιλητής, ο Ανδρέας Εμπειρίκος. Ο Καβάφης επικεφαλής. Πολλούς δεν ανέφερα;

● Σήμερα υπάρχουν λογοτεχνικές συντροφιές που διαμορφώνουν το πνευματικό κλίμα της εποχής;

Οχι, βεβαίως. Κινούμεθα εντός της μοναξιάς μας υπό τη φωνή περιστασιακών συμπαικτών.

● Για ποιο λόγο η παρουσία της ελληνικής λογοτεχνίας εκτός συνόρων είναι τόσο νωθρή και αποσπασματική;

Θα απαντήσω αυθορμήτως: Η Μαργιωρή έχει τον φερετζέ, όλα τα άλλα τής λείπουν.

● Η πολιτική συγκυρία, εντός και εκτός της χώρας, αλλά και η γλώσσα και ο τρόπος της ενημέρωσης αγγίζουν το συγγραφικό εργαστήρι σας;

Ευτυχώς όχι. Ευτυχώς επίσης το αγγίζουν Γάλλοι, Ισπανοί και ισπανόφωνοι.

● Σας απασχολεί αν, μετά θάνατον, θα σας θυμούνται μέσα από το έργο σας;

Σκέφτομαι να αποτεφρωθώ μαζί τους. Δεν ξέρω αν θα το τολμήσω εντέλει, αλλά ετοιμάζομαι.

Ο Φίλιππος Δ. Δρακονταειδής είναι πεζογράφος, δοκιμιογράφος και μεταφραστής κλασικών κειμένων από τα γαλλικά και ισπανικά.