«Βιβλία ποίησης και φιλοσοφίας βρίσκονται μόνιμα πάνω στο γραφείο μου»

Δέκα ερωτήσεις, περισσότερο αφορμές και σπινθήρες για μια συνομιλία, ανάμεσα σ’ έναν επίμονο αναγνώστη κι ένα πρόσωπο της γραφής. Σήμερα ο Βασίλειος Δρόλιας απέναντι σ’ ένα ερωτηματολόγιο που επιχειρεί να ψηλαφίσει, εντός κι εκτός αφηγηματικής επιφάνειας, διαθέσεις, εμμονές, αναγωγές.

● Γράφετε συνεχώς το ίδιο βιβλίο ή στο έργο σας εντοπίζετε τομές και ασυνέχειες;

Σε καμία περίπτωση δεν γράφω το ίδιο βιβλίο. Αντίθετα, μάλιστα, βρίσκω κάθε βιβλίο σαν μια πρόκληση που πρέπει να την αντιμετωπίσω εντελώς διαφορετικά. Σίγουρα υπάρχουν κοινά στοιχεία στους προβληματισμούς που εμφανίζονται στα βιβλία, μα η αντιμετώπιση σε καθένα απ’ αυτά είναι διαφορετική.

● Εκτός από τη λογοτεχνία, τι άλλο καθορίζει και φωτίζει το έργο σας;

Βιβλία ποίησης και φιλοσοφίας βρίσκονται μόνιμα πάνω στο γραφείο μου. Αυτή τη στιγμή ξαναδιαβάζω Keats, καθώς και τον πρώτο τόμο απ’ τον Κόσμο σαν Βούληση και σαν Παράσταση του Σοπενχάουερ.

● Υπάρχει κάποιο βιβλίο που βιαστήκατε να το παραδώσετε στον εκδότη σας και κάποιο άλλο που το απωθείτε, το «φοβάστε» μέχρι σήμερα;

Δε θα έλεγα ακριβώς φοβάμαι, αλλά γράφω ένα βιβλίο τα τελευταία 8 χρόνια, χωρίς να νιώθω πως έχει ωριμάσει αρκετά για να φτάσει σε ένα στάδιο που θα παραδοθεί σε εκδότη.

● Τρεις τίτλοι βιβλίων που σας σφράγισαν, στο πέρασμα του χρόνου, εντός κι εκτός κειμένου.

Ο Ηλίθιος του Ντοστογιέφσκι, Το Ουράνιο Τόξο της Βαρύτητας του Πίντσον, οι Δακτύλιοι του Κρόνου του Ζέμπαλντ.

● Υπάρχουν αρνητικές κριτικές που σας βοήθησαν και θετικές που υπομειδιάσατε;

Ενας φίλος, συγγραφέας, μου έστειλε τις προσωπικές του σκέψεις για το Nyos –το προηγούμενο βιβλίο μου–, που, αν και δεν ήταν ακριβώς αρνητικές, ήταν ό,τι πιο χρήσιμο θα μπορούσε να κάνει για μένα, γιατί μου άνοιξε τα μάτια σε κάποια τμήματα της γραφής, που εγώ τα θεωρούσα δεδομένα –και δεν ήταν. Οσο για τις θετικές κριτικές, ναι, σαφώς και έχω γελάσει με θετική κριτική.

Το σίγουρο είναι πως κάθε κριτική δίνει μια πλευρά του βιβλίου που μπορεί να μην την είχα καν φανταστεί, τη στιγμή που το έγραφα. Είναι πολύ ενδιαφέρουσες αυτές οι πολυδιάστατες αναγνώσεις. Είναι μάθημα για κάθε συγγραφέα.

● Υπάρχει κάποιος παλαιότερος και κάποιος νεότερος Ελληνας συγγραφέας που σας έλκει η γραφή του;

Από τους παλαιότερους διαβάζω κατ’ επανάληψη Γιάννη Σκαρίμπα. Απ’ τη νεότερη γενιά απολαμβάνω πάντα τη γραφή του Αλέξη Πανσέληνου.

● Σήμερα, υπάρχουν λογοτεχνικές συντροφιές που διαμορφώνουν το πνευματικό κλίμα της εποχής;

Θεωρώ πως όχι, οι καιροί έχουν αλλάξει. Οι ομάδες στα social media που προσπαθούν να έχουν την έννοια της λογοτεχνικής συντροφιάς είναι πολύ επιφανειακές και, παρά τον τεράστιο αριθμό μελών που έχουν κάποιες απ’ αυτές, στην πράξη φαίνεται πως δεν μπορούν να δράσουν επιδραστικά.

● Για ποιον λόγο η παρουσία της ελληνικής λογοτεχνίας, εκτός συνόρων, είναι τόσο νωθρή και αποσπασματική;

Ενα μεγάλο μέρος της δημοφιλούς ελληνικής λογοτεχνίας είναι κλεισμένο στην ελληνική πραγματικότητα και το φυσικό αποτέλεσμα αυτής της ενδογένειας είναι να γίνεται εξαιρετικά δύσκολο να έχει απήχηση εκτός της χώρας. Κάποιοι νέοι συγγραφείς είναι πολύ πιο διεθνιστές, αλλά ο ανταγωνισμός είναι τέτοιος –εντός και εκτός συνόρων– που κάνει τα πράγματα δύσκολα.

● Η πολιτική συγκυρία, εντός και εκτός της χώρας, αλλά και η γλώσσα και ο τρόπος της ενημέρωσης αγγίζουν το συγγραφικό εργαστήρι σας;

Δεν είμαι πολιτικός συγγραφέας, αυτό είναι σίγουρο. Στα βιβλία μου, όμως, προσπαθώ να γράψω για τον σύγχρονο άνθρωπο, για τον επιστήμονα, για τον καλλιτέχνη που προσπαθεί να εκφραστεί μέσα απ’ το έργο του αλλά και στη ζωή του. Αυτό που σίγουρα με επηρεάζει και έχει θέση σε όλα τα βιβλία μου είναι η ποπ έκφραση και κουλτούρα.

● Σας απασχολεί αν, μετά θάνατον, θα σας θυμούνται μέσα από το έργο σας;

Οχι, καθόλου δεν με απασχολεί το θέμα. Για να χρησιμοποιήσω τα λόγια του Γούντι Αλεν: «Δεν θέλω να πετύχω την αθανασία μέσα από το έργο μου, θέλω να πετύχω την αθανασία με το να μην πεθάνω».

O Βασίλειος Δρόλιας είναι συγγραφέας και αστροφυσικός. Αρθρογραφεί τακτικά για το «Βιβλιοδρόμιο» («Τα Νέα») και στο «Ανοιχτό Βιβλίο» («Εφημερίδα των Συντακτών») και είναι αρχισυντάκτης του λογοτεχνικού περιοδικού «The Zone». Τα τελευταία οχτώ χρόνια, ζει, εργάζεται και γράφει στην Αθήνα, το Λονδίνο, το Σαν Φρανσίσκο, τη Σιγκαπούρη και τη Φιλαδέλφεια. Το Ταξίδια με λάθος ανθρώπους κυκλοφορεί απ’ τις εκδόσεις Κέδρος και είναι το τρίτο μυθιστόρημά του.