Πριν από περίπου έξι μήνες ο Σπύρος κι η Χριστίνα, εκδότες και ιδιοκτήτες του βιβλιοπωλείου «Ο Μωβ Σκίουρος», αλλά και καλοί γείτονες της «Εφημερίδας των Συντακτών», μου έστειλαν το προσχέδιο του επόμενου βιβλίου τους. «Ο γιος του Τροτσκιστή», μια πολιτική νουβέλα ενός κάποιου Αναξίμανδρου Σόιτσερ. Προκλητικός τίτλος αλλά φτάνει μόνο αυτό; «Εμπιστεύσου με και διάβασέ το», μου είπε η Χριστίνα.
Από τις πρώτες κιόλας σελίδες της έδινα όλα τα δίκια. Πώς γίνεται ένα βιβλίο που εκτυλίσσεται κοντά εξήντα χρόνια πριν να είναι τόσο φρέσκο και «δροσερό»; Πώς δένει τόσο αρμονικά αληθινά πρόσωπα της νεότερης ελληνικής Ιστορίας με τους φανταστικούς του ήρωες; Πώς κυλάει το χιούμορ ανάμεσα με εμφυλιοπολεμικές σχέσεις και γειτονίες;
Αρχισα να ρωτάω ξανά και ξανά πότε θα κυκλοφορήσει «Ο γιος του Τροτσκιστή», τα μέτρα κατά της πανδημίας όλο και καθυστερούσαν την έκδοση. Αλλά το πότε θα εκδοθεί δεν ήταν η μόνη μου απορία. Ηθελα να μάθω και ποιος στην ευχή είναι ο Αναξίμανδρος Σόιτσερ. Μην ήταν κανένας διπλωματικός ακόλουθος που έζησε την επίσκεψη Ντε Γκολ από πρώτο χέρι; Κάνας παράνομος κομμουνιστής; Οχι. Είναι ένας νέος άνθρωπος - δεν έχει πατήσει τα τριάντα.
Ζήτησα τα τηλέφωνά του από τους «Σκίουρους» με σκοπό να μιλήσω μαζί του μόλις εκδοθεί το βιβλίο. Τώρα πλέον είναι στα βιβλιοπωλεία. Ξέρετε. Αυτά που ανοίξανε με «κλικ αγουέι» κι όλα αυτά τα συστήματα που φτιάχτηκαν για να ταλαιπωρούν όλους εμάς που δεν τα πάμε καλά με την τεχνολογία.
Σε αυτό ο Νίκος Παναγιώτου (το Αναξίμανδρος Σόιτσερ είναι ψευδώνυμο!) κι εγώ βρήκαμε κοινό σημείο επαφής. Η τεχνολογία δεν είναι το φόρτε μας. Με τα χίλια ζόρια, αυτός από το Ηράκλειο, εγώ από την Αθήνα, καταφέραμε να τα πούμε, ώστε να δω κι εγώ κι εσείς από πού προέκυψε αυτό το αναπάντεχο διαμαντάκι.
● Λοιπόν, ο Αναξίμανδρος Σόιτσερ είναι τελικά ο Νίκος Παναγιώτου, που ζει στο Ηράκλειο της Κρήτης. Πώς και διάλεξες αυτό το όνομα;
Θα ήταν κάπου στις αρχές του Λυκείου όταν αποφάσισα πως ήρθε η στιγμή να γράψω το πρώτο μου μυθιστόρημα, ο τίτλος του οποίου θα ήταν «Συνομιλία με τον Αναξίμανδρο Σόιτσερ». Ο κύριος Σόιτσερ υποτίθεται πως θα ήταν κάποιος ιδιόρρυθμος μαθηματικός που θα είχε τρελαθεί απ’ την πολλή «λογική». Το βιβλίο δεν ολοκληρώθηκε ποτέ, και θέλησα με κάποιο τρόπο να τιμήσω τον κύριο Αναξίμανδρο και να εξιλεωθώ απέναντί του που δεν τον έκανα ήρωα του βιβλίου μου, όπως του είχα υποσχεθεί στις φανταστικές συνομιλίες μας.
● Από τον Σόιτσερ στον «Γιο του Τροτσκιστή». Πώς προέκυψε η ιδέα;
Οι αναφορές στην προ-χουντική περίοδο ήταν συχνές στο πατρικό της μητέρας μου. Ο παππούς μου θερμός υποστηρικτής της Ενωσης Κέντρου και του Ανένδοτου Αγώνα, η οικογένεια της γιαγιάς μου με την ΕΔΑ και τους Λαμπράκηδες, μοιραίο ήταν η εποχή εκείνη να παίξει καθοριστικό ρόλο στην ιδεολογική μου διαμόρφωση. Το βιβλίο αυτό δεν είναι παρά η ανάγκη μου να μιλήσω για τα χρόνια εκείνα, σε μια προσπάθειά μου να συστηματοποιήσω όλες αυτές τις ιστορίες που με μεγάλωσαν.
● Πέρα από τα υπαρκτά πρόσωπα, έχεις πλάσει τους ήρωές σου. Υπάρχει κάποιος με τον οποίο να ταυτίζεσαι, κάποιος αγαπημένος;
Οι ήρωές μου είναι ένα κολάζ από τους ανθρώπους που συναναστρέφομαι. Τους έχω δει με διαφορετικά ονοματεπώνυμα και άλλες ιδιότητες να τρώνε μπιφτέκια στου Καγιαμπή, στο κέντρο του Ηρακλείου, να πίνουνε τα ποτά τους στου Ροβίθη στις Πατέλες και να πλακώνονται στο ξύλο έξω από τα μπαρ της 62 Μαρτύρων και της Παραλιακής. Οι ήρωες μου ζέχνουν ανθρωπίλα, αλλά δεν θα μπορούσε να γίνει αλλιώς. Αν έχω κάποιο αγαπημένο;… Στα μάτια μου όλοι λάμπουν μες στην κακομοιριά και τις αντιφάσεις τους. Αν κάποιος με υποχρέωνε να επιλέξω έναν χαρακτήρα αυτός θα ήταν ο ημίτρελος Νικολά Πεκρέρ, ο υπάλληλος της γαλλικής πρεσβείας.
● Εμφύλιοι, ιδεολογίες, προδοσίες. Αλλά και ανθρώπινες ζωές, χαμένες για «πιστεύω» που μετά προδίδονται. Αξίζει;
Σαν πιάνω την κουβέντα γύρω από τέτοια ζητήματα με παλαιότερους, το πράγμα μπερδεύει. Αλλοι μου λένε «γύρευε τη δουλειά σου και κοίτα να ζήσεις ωραία», άλλοι πάλι μιλάνε για την υποχρέωση της γενιάς μου να ακολουθήσει τα χνάρια τους, πιστεύοντας πως εμείς θα πετύχουμε εκεί που αυτοί απέτυχαν. Δεν τολμώ να απαντήσω στο ερώτημα αν αξίζει ή όχι· την απάντησή του τη δίνει ο καθένας με τη στάση του όταν έρχεται η στιγμή του μεγάλου μπαμ.
● Φαίνεται από τα στοιχεία του βιβλίου, τα πραγματικά γεγονότα και πρόσωπα, ότι διαβάζεις πολύ. Πες μου κάποιο βιβλίο ή συγγραφέα που σε έχει επηρεάσει…
Οι αρχιτέκτονες του συγγραφικού μου ύφους είναι τρεις: ο Νικολάι Γκόγκολ, ο Γιάννης Σκαρίμπας και ο Νίκος Τσιφόρος. Οι τρεις αυτοί συγγραφείς μου έδωσαν να καταλάβω πως οι ήρωες δεν έχουν υποχρεωτικά υπεράνθρωπες δυνάμεις και πρησμένα μπράτσα, αλλά μπορούν κάλλιστα να είναι Ρώσοι αξιωματούχοι που ψάχνουν τη χαμένη μύτη τους, δυο γελοίοι που ζουν το Βατερλό τους ή απλώς χαρούμενα καθάρματα σαν τον Στηβ.
● Ποια η ανάγκη να γράψεις, όταν μάλιστα βγαίνουν τόσο πολλά βιβλία σε μια τόσο μικρή αγορά;
Βρίσκω τη διαδικασία της συγγραφής διασκεδαστική. Πιθανώς ο χαρακτηρισμός αυτός να ενέχει κάποια ελαφρότητα, αλλά είναι ο κατάλληλος για να περιγράψει τον τρόπο που βλέπω το προτσές ολοκλήρωσης των έργων μου. Γράφοντας τον «Γιο του Τροτσκιστή» δεν έκανα τίποτε το ηρωικότερο από κάποιον που τρώει ένα παγωτό ή χαϊδεύει έναν σκύλο. Οταν το βιβλίο ολοκληρώθηκε, μη έχοντας καμία εικόνα για την αγορά του βιβλίου, άρχισα απλά να στέλνω το έργο μου προς αξιολόγηση σε εκδοτικούς οίκους, ακριβώς και μόνο επειδή το θεώρησα χαριτωμένο και τσαχπίνικο. Ο Μωβ Σκίουρος συμμερίστηκε τους παραπάνω χαρακτηρισμούς και με τίμησε δίνοντάς μου χώρο στο εκδοτικό του πρόγραμμα - τα «ευχαριστώ» είναι δυσεξόφλητα.
● Τι είναι αυτό που σε ενοχλεί αλλά και τι αγαπάς πολύ;
Με ενοχλεί η ανικανότητα της ΕΛ.ΑΣ. να συλλάβει τον φυγόποινο φασίστα Παππά, και αγαπώ το κύμινο στους λαχανοντολμάδες.
● Στο μέιλ που μου έστειλες είδα και το όνομα Χατζιδάκις. Υπάρχει κάποια σχέση με τον Μάνο Χατζιδάκι;
Ο Χατζιδάκις είναι εκείνος που μου έμαθε να έχω το θάρρος των ονείρων μου, είναι εκείνος που με σύστησε με τον Γκάτσο και τον Λόρκα, εκείνος που με διαμόρφωσε τόσο με τη μουσική του όσο και με τα «Σχόλια του Τρίτου». Ο Μάνος Χατζιδάκις είναι απ’ αυτούς που έχω στο ’κονοστάσι μου, δίπλα στα εικονίσματα του Θερβάντες, του Ελ Γκρέκο και του Κορνάρου.
● Είσαι στη διαδικασία κάποιας νέας συγγραφικής προσπάθειας και θα κρατήσεις τον κύριο Αναξίμανδρο Σόιτσερ;
Φιλοδοξώ να συνεχίσω να υπογράφω ως Αναξίμανδρος Σόιτσερ· η δεύτερη επιλογή είναι το Δ.Δ. (Διαβόητος Διαβητικός), αλλά πιθανώς να κρατήσω το τελευταίο για καριέρα στη σόου-μπιζ σε περίπτωση που αποτύχω σε όλα τα υπόλοιπα. Βρίσκομαι λοιπόν τις μέρες αυτές στη διαδικασία τού να ορίσω τη βιβλιογραφία που θα χρειαστώ για το επόμενο βιβλίο μου: «Ο εικαστικός και η διστακτική δικαστικός». Δεν έχω ακόμη προγραμματίσει τον χρόνο ολοκλήρωσης του έργου αυτού. Το μόνο σίγουρο είναι πως θα τελειώσει πριν αποκτήσει γήπεδο ο Παναθηναϊκός.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας