Ιστορίες σεξ ειπωμένες από τη γυναικεία πλευρά

Μια συγγραφική περιπέτεια που ξεκίνησε πριν από δέκα χρόνια. Μια συγγραφέας/δημοσιογράφος που επιχειρεί ένα βαθύ πορτρέτο της επιθυμίας κι εν τέλει μας χαρίζει ένα από τα πιο πολυσυζητημένα βιβλία της χρονιάς (νούμερο 1 best seller των «New York Times»). Τρεις ηρωίδες που καταθέτουν τις ζωές τους και μιλούν για τον έρωτα, τις σχέσεις, τη θαμμένη δύναμη στις ζωές μας, τις ανεξερεύνητες κι ενδόμυχες σκέψεις μας.

Η Λίζα Ταντέο, που πριν από τρεις μήνες απέσπασε το British Book Award στην κατηγορία Non-Fiction Narrative Book of the Year, γράφει με αμεσότητα τις αληθινές ιστορίες για τη σεξουαλική ζωή τριών Αμερικανίδων κι ετοιμάζεται σύντομα να δει την τηλεοπτική μεταφορά του βιβλίου της από τη Showtime.

Οι «Τρεις γυναίκες» (κυκλοφορούν από τις εκδόσεις «Κλειδάριθμος», σε μετάφραση Κλαίρης Παπαμιχαήλ) δεν αποτελούν προϊόν μυθοπλασίας. Είναι ένα πρωτοποριακό πορτρέτο του ερωτικού πόθου στη σημερινή Αμερική, που αναδεικνύει πόσο ευάλωτη, πολύπλοκη και άνιση είναι η γυναικεία επιθυμία. Είναι ταυτόχρονα ένα δημοσιογραφικό κι αφηγηματικό επίτευγμα, ένα βιβλίο γεμάτο ψυχολογικές αποχρώσεις κι ενσυναίσθηση, το οποίο μας συστήνει τρεις αλησμόνητες γυναίκες που οι εμπειρίες τους μας υπενθυμίζουν ότι δεν είμαστε μόνες.

Χιλιάδες ώρες στα τηλέφωνα, μηνύματα στα κινητά, e-mails και επισκέψεις στις πόλεις όπου έμεναν για να καταλάβει την καθημερινότητά τους. H Λίζα Ταντέο βίωσε από πρώτο χέρι τις στιγμές που συμπεριέλαβε στο βιβλίο. Για τα γεγονότα, δε, που συνέβησαν στο παρελθόν ή για περιόδους που δεν ήταν παρούσα βασίστηκε στις αναμνήσεις των γυναικών, σε ημερολόγια, συνεντεύξεις από φίλους και μέλη της οικογένειας, νομικά έγγραφα, ηλεκτρονικά μηνύματα, επιστολές, μαγνητοφωνήσεις. Χρησιμοποίησε δικογραφίες και άρθρα από τοπικές εφημερίδες, ενώ, για να επαληθεύσει γεγονότα και χρονικές αλληλουχίες, μίλησε με δημοσιογράφους, δικαστές, δικηγόρους, ερευνητές.

Ας δούμε τις ηρωίδες: στην επαρχία της Ιντιάνα γνωρίζουμε τη Λίνα, μια νοικοκυρά και μητέρα δύο παιδιών, που το πάθος χάθηκε από τον γάμο της ύστερα από μια δεκαετία. Μαγειρεύει, καθαρίζει, παθαίνει κρίσεις πανικού για έναν άντρα που αρνείται να τη φιλήσει στο στόμα, ενώ η φρίκη πολλαπλασιάζεται καθώς η σύμβουλος γάμου που επισκέπτονται θεωρεί εύλογη τη στάση του συζύγου. Ωσπου μέσα από τα κοινωνικά δίκτυα βρίσκει έναν παλιό της έρωτα.

Στη Βόρεια Ντακότα γνωρίζουμε τη Μάγκι (η μόνη ηρωίδα του βιβλίου που χρησιμοποιεί το πραγματικό της όνομα), μια δεκαεφτάχρονη μαθήτρια που συνάπτει σχέση με τον όμορφο και παντρεμένο καθηγητή Αγγλικών στο σχολείο της. Χρόνια μετά, όταν μαθαίνει ότι αυτός ο άντρας εκλέχτηκε Καθηγητής της Χρονιάς στη Βόρεια Ντακότα, τον καταγγέλλει στην αστυνομία και αντιμετωπίζει τη δυσπιστία των πρώην συμμαθητών της και των ενόρκων που ακούνε την ιστορία της στη δίκη.

Τέλος, σ’ έναν αριστοκρατικό οικισμό της Βορειοανατολικής Ακτής γνωρίζουμε τη Σλόαν – μια πανέμορφη, επιτυχημένη και φινετσάτη ιδιοκτήτρια εστιατορίου. Είναι παντρεμένη με κάποιον που γουστάρει να τη βλέπει να κάνει σεξ με άλλους άντρες και γυναίκες. Της διαλέγει σεξουαλικούς συντρόφους, άλλοτε μόνο γι’ αυτήν, άλλοτε και για τους δυο τους. Μια μέρα προσκαλούν στο κρεβάτι τους έναν τύπο που ανατρέπει όλες τις ισορροπίες.

Αυτά που συνδέουν τις τρεις γυναίκες είναι το βασανισμένο παρελθόν, οι ταραγμένες σχέσεις με τις μητέρες τους, η ανοχή, η δίψα να αγαπηθούν, η κατάργηση της αυτοδιάθεσης, η μάχη με μια σεξουαλική ζωή που αντί για βεβαιότητες γέμιζε για χρόνια τις ζωές τους με προβλήματα. Η Ταντέο αγαπά πολύ την Τζόαν Ντίντιον και τον Ντέιβιντ Φόστερ Γουάλας αλλά η έμπνευση για τις «Τρεις γυναίκες» ήρθε από ένα άλλο βιβλίο που μελετούσε τη σεξουαλική ζωή των Αμερικανών.

«Το ‘‘Thy Neighbor’s Wife’’ του Γκέι Ταλίζ (πρωτοεκδόθηκε το 1981) είναι κι αυτό αποτέλεσμα μιας δεκαετούς έρευνας, μόνο που ο συγγραφέας δοκίμαζε σεξ με τους ανθρώπους για τους οποίους έγραφε έτσι που με κάποιο τρόπο γινόταν κι αυτός κομμάτι της ιστορίας», μας λέει από οθόνης η Λίζα Ταντέο, η οποία μάλιστα θέλησε να συναντήσει -πριν ξεκινήσει να γράφει- τον 88χρονο σήμερα Ταλίζ.

«Με υποδέχτηκε στο σπίτι του στη Νέα Υόρκη και μου είπε ότι ο μόνος τρόπος για να κάνω κάτι σχετικό ήταν να βρω παντρεμένους άντρες και να κοιμηθώ μαζί τους. Εφυγα κλαίγοντας. Είχα σχεδόν καταλήξει ότι ήταν αδύνατον να συνεχίσω. Ωστόσο διαβάζοντας ξανά το βιβλίο του διαπίστωσα ότι αναδείκνυε την αντρική πλευρά των πραγμάτων. Ετσι αναρωτήθηκα πώς θα ήταν αντίστοιχες ιστορίες από την πλευρά των γυναικών και ξεκίνησα».

Στον πρόλογο του βιβλίου η ίδια αναφέρει πως οι αντρικές ιστορίες που άκουσε κατά τη δεκαετή έρευνα, όχι μόνο άρχισαν να μοιάζουν, αλλά κυρίως τελείωναν με τις σπασμωδικές, παλινδρομικές κινήσεις του οργασμού. «Δεν είναι ότι θεωρώ γενικά τις γυναίκες καλύτερες. Είχαν όμως μια πολυπλοκότητα στον τρόπο που αντιμετωπίζουν τις ζωές τους και τις περιπέτειές τους. Συνδυάζουν, θα έλεγα, με πιο αναλυτικό τρόπο τα πράγματα και τα συνδέουν με πιο ενδιαφέροντα τρόπο. Είναι άλλωστε και βιολογικό συμπέρασμα: οι γυναίκες, σε αντίθεση με τους άντρες, μπορεί να έχουν σωματικό οργασμό και ανικανοποίητο μυαλό».

Κατά τη διάρκεια των 10 ετών που χρειάστηκαν για να πάρει τις απαντήσεις που αναζητούσε, ενώ δούλευε το βιβλίο, η ζωή της άλλαξε εντελώς: παντρεύτηκε, απέκτησε μια κόρη, διέσχισε έξι φορές τη χώρα για να μιλήσει με γυναίκες από διαφορετικές περιοχές και κοινωνικές τάξεις, πέρασε ατελείωτες ώρες κάνοντας συνεντεύξεις στα πιο απίθανα σημεία για να συγκεντρώσει το υλικό της. Κατέληξε τελικά στις πρωταγωνίστριες που είναι τρεις λευκές γυναίκες. Δεν σκέφτηκε άραγε πως την εποχή της πολιτικής ορθότητας θα έπρεπε να προσέξει περισσότερο τη «σύνθεση» των ηρωίδων;

«Προφανώς και θα είχε περισσότερα πλεονεκτήματα το βιβλίο αν υπήρχε μεγαλύτερη ποικιλία. Στην πρώτη διαλογή κατέληξα σε 20 πρόσωπα. Ανάμεσά τους ήταν άντρες, γκέι, μαύρες γυναίκες. Με μία από αυτές με καταγωγή από τη Δομινικανή Δημοκρατία μίλησα αρκετά, έφτασα ώς το Λος Αντζελες για να τη συναντήσω, αλλά τελικά αποφάσισε ότι δεν ήθελε να δημοσιοποιήσει την ζωή της. Αυτό που με πείραξε περισσότερο δεν ήταν ότι μου στερούσε τη διαφορετική εκπροσώπηση, αλλά ότι η ιστορία της ήταν συγκλονιστική. Σε κάθε περίπτωση για να καταλήξω στις τρεις ηρωίδες μέτρησε η ειλικρίνειά τους, τα μυστικά που μοιράστηκαν, το πόσο άνοιξαν τον εσωτερικό τους κόσμο. Οταν, δε, είχα έτοιμο το βιβλίο το έστειλα και στις τρεις, για να έχουν εικόνα και να ξέρω τις τυχόν αντιρρήσεις τους. Καμία τους δεν αφαίρεσε τίποτα. Μόνο πρόσθεσαν».

Η ίδια θεωρεί ότι το κίνημα του #metoo ευεργέτησε πολλές γυναίκες, ωστόσο είναι λάθος να ορίζει πια το πλαίσιο μέσα στο οποίο θα πρέπει να κινούνται όλα. «Οταν προέκυψε η έκρηξη του #metoo, είχα ήδη κάνει το 95% της έρευνάς μου και το μόνο που μπορούσα να κάνω ήταν να επιστρέφω στις τρεις ηρωίδες για διευκρινιστικές ερωτήσεις. Είμαι σίγουρη ότι αν το ξεκινούσα εκείνο το διάστημα, τα πράγματα θα ήταν πολύ πιο εύκολα και για μένα και για εκείνες».

Η ειλικρίνεια και οι γλαφυρές περιγραφές όντως δεν λείπουν από το βιβλίο, όπως επίσης και η οικειότητα που θα νιώσει ο αναγνώστης με κάποιες από τις καταστάσεις. Δεν φοβήθηκε άραγε πως οι ερωτικές περιπέτειες, όταν δεν μπολιάζονται με μυθοπλασία, είναι γεμάτες κλισέ; «Θα έλεγα πως είναι περισσότερο η ανάγκη για αγάπη που κάνει τα πράγματα να μοιάζουν ίδια. Περισσότερο με απασχολεί γιατί βλέπουμε τα γεγονότα ως κλισέ κι έχουμε την ανάγκη να τα γκρουπάρουμε».

Τελικά είναι οι «Τρεις γυναίκες» ένα φεμινιστικό βιβλίο; «Δεν ξέρω αν είναι ένα βιβλίο που θα αρέσει στις φεμινίστριες. Ελπίζω όμως να βρουν σε αυτό οι γυναίκες ιστορίες ειπωμένες από τη γυναικεία πλευρά, τις οποίες θα θέλουν να ακούσουν».