Το 1997 ξεκίνησαν τα πρώτα σχέδια, το 2009 ολοκληρώθηκε η κατασκευή του κτιρίου, το 2023 έγιναν εργασίες συντήρησης και τώρα, στις 14 Σεπτεμβρίου, σχεδόν 27 χρόνια μετά την αρχική σύλληψη της ιδέας και της αρχιτεκτονικής μελέτης εγκαινιάζεται στην Ιο το μουσείο που είναι αφιερωμένο σε ένα εμβληματικό καλλιτεχνικό ζευγάρι: τον Γιάννη Γαΐτη και τη Γαβριέλλα Σίμωσι.
Σκαρφαλωμένο στην κορυφή ενός λόφου, με θέα το Αιγαίο, λιτό και υποβλητικό, το μουσείο ξεχωρίζει αρχιτεκτονικά καθώς ενσωματώνει δύο χαρακτηριστικά στοιχεία του έργου τους: τα ανθρωπάκια του Γαΐτη και τη λευκότητα των γλυπτών της Σίμωσι.
Η κόρη των δύο καλλιτεχνών, μοναδική κληρονόμος, Λορέττα Γαΐτη, ηγείται του εγχειρήματος με τη σύμπραξη του Δήμου Ιητών. Αρχιτέκτονας η ίδια, σχεδίασε σε συνεργασία με τον Jacques Charrat ένα κτίριο ίδιο έργο τέχνης, επιφάνειας 1.600 τ.μ., προκειμένου να στεγάσει τη μόνιμη έκθεση με επιλεγμένα έργα των γονιών της, των Γαΐτη (1923-1984) και Σίμωσι (1926-1999) δηλαδή, αλλά και παράλληλες περιοδικές εκθέσεις και εκδηλώσεις.
Το μουσείο θα εγκαινιάσει η Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου, παρουσία και της υπουργού Πολιτισμού Λίνας Μενδώνη. Θα προηγηθεί η ημερίδα «Γιάννης Γαΐτης - Πλουραλισμός και Πολυέργεια», με αφορμή τα 100 χρόνια από τη γέννηση του ζωγράφου, με την υποστήριξη του Ιδρύματος Ιωάννου Φ. Κωστοπούλου και με τη συμμετοχή της διευθύντριας της Εθνικής Πινακοθήκης Συραγώς Τσιάρα, του ιστορικού και κριτικού Tέχνης Ντένη Ζαχαρόπουλου, του ζωγράφου Δημήτρη Αληθεινού και του ιστορικού Τέχνης Γιάννη Μπόλη.
Το Μουσείο Γαΐτη - Σίμωσι βρίσκεται στην κορυφή ενός λόφου, στη θέση Τσουκαλαριά, με πανοραμική θέα στη Χώρα και το λιμάνι της Ιου και τα νησιά Σίκινο, Πάρο και Νάξο, με φόντο το απέραντο γαλάζιο του Αιγαίου. Οι εκθεσιακοί χώροι αρθρώνονται εκατέρωθεν ενός υπαίθριου «δρόμου» που ξεκινά από τον φυσικό άξονα αυτής της μαγευτικής θέας, από το λιμάνι του νησιού, διασχίζοντας τη Χώρα. Μια σειρά υπερμεγέθη κεφάλια από «ανθρωπάκια» σηματοδοτούν την είσοδο στον «δρόμο» και προσκαλούν τον επισκέπτη στο μουσείο.
Η μόνιμη συλλογή διαρθρώνεται σε δύο βασικά κτίρια. Αριστερά βρίσκεται το διώροφο «Κτίριο Γαΐτη». Η συλλογή εξελίσσεται χρονολογικά από τον κάτω όροφο, όπου παρουσιάζονται οι παλαιότερες περίοδοι του ζωγράφου, προς τον επάνω όροφο, ο οποίος είναι αφιερωμένος στους πίνακες, τις εγκαταστάσεις και τις κατασκευές γύρω από τα περίφημα «ανθρωπάκια». Αυτά συνεχίζουν να είναι παρόντα και στην αρχιτεκτονική του κτιρίου, αφού η καμπυλότητα της οροφής του «Κτιρίου Γαΐτη» βασίζεται στο σχέδιο των καπέλων τους, ενώ η πόρτα της εισόδου στο σχέδιο ενός κεφαλιού.
Εξω από την πτέρυγα του Γαΐτη υπάρχει ένα υπερυψωμένο προαύλιο με μια ελιά, που οδηγεί στο «Κτίριο Σίμωσι». Στη Σίμωσι άρεσε το λευκό. Τα γλυπτά είναι λευκά, οι τοίχοι είναι ασβεστωμένοι και λευκό μάρμαρο διατρέχει το δάπεδο και τα βάθρα. Παρουσιάζονται δώδεκα μνημειώδη γλυπτά της από λευκή ρητίνη, γύψινα γλυπτά παλαιότερων περιόδων, καθώς και κολάζ.
Πέραν της μόνιμης συλλογής, το συγκρότημα του μουσείου ολοκληρώνεται με μια αίθουσα περιοδικών εκθέσεων και ανεξάρτητα κτίρια για το καφέ και τη διοίκηση. Στο τέλος του εσωτερικού «δρόμου» ένα μικρό ημικυκλικό θέατρο επιτρέπει στους επισκέπτες να κάθονται και να ατενίζουν τη μοναδική θέα του νησιού της Ιου.
Γιατί όμως το Μουσείο Γαΐτη - Σίμωσι δημιουργήθηκε στην Ιο; «Κατάγονται και οι δύο από το Αιγαίο», εξηγεί η Λορέττα Γαΐτη, «ο πατέρας μου από την Τήνο, εύφορη γη για πολλούς καλλιτέχνες, η μητέρα μου από τη Μήλο και την Εύβοια. Ωστόσο, όταν έπρεπε να επιλέξω τον τόπο ανάπαυσης του πατέρα μου, ο οποίος πέθανε νέος, σε ηλικία 61 ετών, διάλεξα την Ιο. Εδώ έχτισα ένα μικρό λευκό εκκλησάκι κοντά στο σπίτι του, όπου και οι δύο αναπαύονται σήμερα».
Ο Γιάννης Γαΐτης ανακάλυψε την Ιο κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού του με τον φίλο του Jean-Marie Drot. Και οι δύο αγάπησαν τον τόπο και αποφάσισαν να «κάνουν ένα σύμφωνο με το νησί και να ριζώσουν σε αυτό το βραχώδες έδαφος», χτίζοντας εκεί τα σπίτια τους. «Ο Γιάννης έχτιζε υπομονετικά το σπίτι του για σχεδόν δέκα χρόνια, έργο ευτυχίας και ελευθερίας», συνεχίζει η κόρη του. «Εκεί δούλεψε τους πίνακές του μέχρι τον θάνατό του στις 22 Ιουλίου 1984, λίγες μέρες μετά τα εγκαίνια της μεγάλης αναδρομικής έκθεσής του στην Εθνική Πινακοθήκη της Αθήνας». Και καταλήγει: «Η θέληση να κρατήσω ζωντανό το έργο των γονιών μου ήταν επιβεβλημένη για μένα και το νησί της Ιου ήταν μια προφανής και πιστή επιλογή».
Βήμα βήμα γίνεται πράξη ο θεμελιώδης στόχος: η συγκρότηση και λειτουργία ενός μόνιμου μουσείου όπου θα εκτίθεται μέρος της πολυσχιδούς εικαστικής παραγωγής των Γιάννη Γαΐτη και Γαβριέλλας Σίμωσι, εστιάζοντας στην προώθηση και ανάδειξη του έργου τους σε εθνικό και διεθνές επίπεδο. Περαιτέρω, το Μουσείο Γαΐτη - Σίμωσι φιλοδοξεί να είναι ένας σύγχρονος, αειφόρος οργανισμός, συντεταγμένος με τον διευρυμένο ρόλο των μουσείων, συμπεριλαμβάνοντας στη δραστηριότητά του την κοινότητα χωρίς αποκλεισμούς και προσφέροντας ένα σύνολο δράσεων και εμπειριών, όπως περιοδικές εκθέσεις και εκδηλώσεις, αλλά και εκπαιδευτικά προγράμματα.
Το κτιριακό συγκρότημα του μουσείου ανήκει, κατά κυριότητα, στον Δήμο Ιητών, ο οποίος το έχει παραχωρήσει, κατά χρήση, στην Εταιρεία του μουσείου. Τα έργα της μόνιμης συλλογής αποτελούν μακροχρόνια παραχώρηση της Λορέττας Γαΐτη. Το μουσείο λειτουργεί με τη μορφή Αστικής μη Κερδοσκοπικής Εταιρείας, η οποία ιδρύθηκε το 2017, και χρηματοδοτείται για τα λειτουργικά του έξοδα από τον Δήμο Ιητών.
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ: Μουσείο Γαΐτη - Σίμωσι, Χώρα - Ιος. fb:Gaïtis Simossi Museum / insta:gaitis_simossi_museum
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας