Διπλή έκθεση στην Αθήνα για τη σπουδαία καλλιτέχνιδα

Πρωτοπόρα, ριζοσπαστική, εμπνευσμένη, πολυπαραγωγική, η Λήδα Παπακωνσταντίνου είναι από τις σημαντικότερες καλλιτέχνιδες της ιστορίας της σύγχρονης τέχνης στην Ελλάδα και διεθνώς. Από τα τέλη της δεκαετίας του ’60 δημιουργεί έργα που συνδιαλέγονται με την κοινωνία, την Ιστορία, το γυναικείο κίνημα, έργα ζωγραφικής, γλυπτικής, βίντεο, εγκαταστάσεις και φυσικά τις αξεπέραστες, καινοτόμες και ανατρεπτικές περφόρμανς της. Μαζί με τη μεγάλη αναδρομική έκθεση που φιλοξενείται στο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης («Χρόνος στα χέρια μου. Λήδα Παπακωνσταντίνου», μην τη χάσετε, διαρκεί έως τις 21 Απριλίου) η γκαλερί a.antonopoulou.art παρουσιάζει ατομική της έκθεση με παλιότερα και καινούργια έργα της, «μια μικρή πινελιά στο τεράστιο και σημαντικότατο έργο της Λήδας Παπακωνσταντίνου», γράφουν οι διοργανωτές και θυμίζουν ότι το έργο της «κινείται με προφανείς διεθνείς κατευθύνσεις και προσανατολισμούς. Αρνήθηκε συστηματικά το αισθητικό και ιδεολογικό αίτημα της “ελληνικότητας”, αναπτύσσοντας μια εικαστική γλώσσα με δυναμικό ρυθμό και ποικιλία μέσων... Στο έργο της διερευνάται ο κοινωνικός προβληματισμός, η φεμινιστική οπτική, η σεξουαλικότητα, η έμφυλη ταυτότητα, η Ιστορία, η συλλογική και προσωπική μνήμη. Με ποιητική διάθεση, χρησιμοποιεί σύμβολα αρχέγονα με έντονα χρώματα στα “Λάβαρα” και άσπρο-μαύρο στα γλυπτά και στα ζωγραφικά της ενότητας “Υγρό Δάσος”».

Η Σάλι Πότερ, τον Αύγουστο του 2003, έγραφε: «Η ιδιοφυΐα της Λήδας (πέρα από τη μαεστρία της εικόνας, την ενθουσιώδη αίσθηση του χώρου και της αρχιτεκτονικής, τη μελετημένη εξερεύνηση της πολιτιστικής της κληρονομιάς) εντοπίζεται στην τόλμη της και την καινοτομία της να εμπνέει τους γύρω της. Ημασταν ευτυχείς που παίζαμε κάποιο ρόλο στο όραμά της και νιώθαμε τόσο ζωντανοί». Η διάσημη σκηνοθέτρια, συγγραφέας και καλλιτέχνιδα της περφόρμανς είχε συναντηθεί με τη Λήδα Παπακωνσταντίνου στις αρχές της δεκαετίας του ’70 στην Αγγλία και συμμετείχε στις περφόρμανς της άλλοτε ως ερμηνεύτρια και άλλοτε ως θεατής. «Κανείς από αυτούς που είδαν, που υπήρξαν μάρτυρες της δουλειάς της δεν μπορεί να μην έχει επηρεαστεί από αυτήν» έγραφε η Σάλι Πότερ στον πρόλογο της έκδοσης «Λήδα Παπακωνσταντίνου Performance, Film Video 1969-2004» που είχε εκδοθεί με χορηγούς το Ιδρυμα Ιωάννου Φ. Κωστόπουλου, τη Φλωρίκα Κυριακοπούλου και τον Γαβρήλο Μιχάλη.

Η Λήδα Παπακωνσταντίνου τα τελευταία χρόνια ζει μόνιμα στις Σπέτσες, εκεί όπου εγκαταστάθηκαν οι γονείς της το 1966, ο Θοδωρής και η Λίτσα Παπακωνσταντίνου, δύο εμπνευσμένοι χειροτέχνες, που της μετέδωσαν την αγάπη τους για την τέχνη και τη δημιουργία.

«Δεν θυμάμαι τους γονείς μου σαν τίποτα άλλο παρά σαν ανθρώπους που με μάθαιναν συνέχεια πράγματα. Δεν το έκαναν με αυτόν τον στόχο, γινόταν από μόνο του. Τους θυμάμαι με εργαλεία στα χέρια συνέχεια, όταν με είχαν αγκαλιά, όταν με χάιδευαν. Φανταστείτε ένα παιδάκι τεσσάρων-πέντε ετών σε μια αγκαλιά και από τα δύο χέρια που το κλείνουν, οι παλάμες να κρατούν πάντα κάτι. Η μία ένα ξύλο, η άλλη έναν σουγιά και να σκαλίζει ή ένα πινέλο και να χρωματίζει. Και μέσα τους το παιδί. Μου έλεγαν παραμύθια αλλά η αφήγηση ήταν κάτι άλλο. Κι έτσι η διαδικασία της εργασίας πέρασε στο κορμί μου σαν χάδι. Είναι μια ειδοποιός διαφορά. Γι’ αυτό σέβομαι πολύ την ανθρώπινη εργασία. Αναγνωρίζω και τιμώ το κέντημα, αλλά δεν κεντάω. Ράβω και χρησιμοποιώ το ράψιμο σαν τρόπο να συνδέω τα πράγματα μεταξύ τους. Η σύνδεση από έναν μάστορα μπορεί να ερμηνευτεί ανάλογα με τις ανάγκες αυτού που κατασκευάζει», έλεγε η Λήδα Παπακωνσταντίνου σε συνέντευξή της στην «Εφ.Συν.» («Το έργο τέχνης υπάρχει μέσα από την όραση και τη μνήμη») με αφορμή την έκθεση «3 Παπακωνσταντίνου Θοδωρής, Λίτσα, Λήδα», που παρουσιάστηκε το 2016 στον πολυχώρο «Φουγάρο» στο Ναύπλιο.

ℹ️ Η ατομική έκθεση στην γκαλερί a.antonopoulou.art (Aριστοφάνους 20, Ψυρρή) διαρκεί έως τις 23.3.2024