Η πανδημία μάς έκανε να αναθεωρήσουμε τον ρόλο μας στη ζωή

Οικείοι μα και απρόσμενοι ήρωες παραμυθιών, ζωόμορφοι άνθρωποι, απειλητικοί άγιοι, παράξενοι ξυλοπόδαροι, το μυστήριο πίσω από την αυλαία, σαρκαστικά γέλια, ασφυκτικές μάσκες, απεγνωσμένα βλέμματα... Σκοτεινά γοητευτικός ο ιδιόμορφος κόσμος του Χριστόφορου Κατσαδιώτη.

Ολος ο θίασος της προσωπικής, δυστοπικής μυθολογίας του πρωταγωνιστεί στην έκθεση με τίτλο «Μεταποίηση», που εγκαινιάζεται σήμερα στην Γκαλερί Ζουμπουλάκη. Πρόκειται για χαρακτικά (οξυγραφίες) και ένα animation που «ζωντανεύει» τις εικόνες, με κίνηση και ήχους, έργα «με αναφορές στον απόλυτο χαρακτήρα του ιαπωνικού θεάτρου, στην ανατρεπτική οξύτητα του Dada, στον κυνισμό των σύγχρονων κόμικς, στο μεταλλασσόμενο σχέδιο του William Kentridge, στη μυστηριακή ατμόσφαιρα του Μαύρου Θεάτρου της Πράγας, στον θάνατο που διαπερνά όλο το θέατρο του Tadeusz Kantor», όπως σημειώνει η επιμελήτρια της έκθεσης, Ελισάβετ Πλέσσα.

Με διεθνή παρουσία και πολλά βραβεία, ο 51χρονος καλλιτέχνης, που τα τελευταία χρόνια ζει στο Παρίσι, επιμένει παραδοσιακά στη χαρακτική και ταυτόχρονα πειραματίζεται. Μάλιστα, έργα του έχουν χρησιμοποιηθεί σε βιβλία ελληνικών εκδοτικών οίκων αλλά και σε αφίσες γαλλικών θεάτρων. Νιώθει πως υπηρετεί μια τέχνη παρεξηγημένη;

«Ολες οι τεχνικές είναι παραδοσιακές, σε όλες τις τέχνες. Το θέμα είναι το εργαλείο που έχεις στα χέρια σου, πώς αποφασίζεις να το δουλέψεις και προς τα πού θέλεις να κατευθυνθείς. Πράγματι η χαρακτική είναι παρεξηγημένη. Παίζει ρόλο πως οι ζωγράφοι είναι πολλοί, ενώ χαράκτες είμαστε ελάχιστοι. Επίσης, ρόλο παίζει πως ένα χαρακτικό είναι πολύ φτηνό σε σχέση με ένα ζωγραφικό έργο, οπότε λίγοι θα ασχοληθούν» μας λέει.

«Οι περισσότεροι θεατές όταν ακούν χαρακτική φαντάζονται κάτι εντελώς κλασικό, μουντό και ασπρόμαυρο. Στη δική μου περίπτωση δεν έγινε εσκεμμένα, με κάποιον τρόπο οδηγήθηκα σε περαιτέρω πειραματισμούς, με αποτέλεσμα τις πολλαπλές διαφάνειες στο φόντο με χρώμα, τεμαχισμό πολλών χαρακτικών και νέα σύνθεση επάνω σε άλλα χαρακτικά με ράψιμο στο χέρι και βέβαια το animation… Σε σχέση με τη ζωγραφική, στη χαρακτική βρήκα έναν πλούτο γραφής και πολυπλοκότητας σχεδόν βιωματικό - αυτό υπερίσχυσε. Κάτι που δεν μου έδωσε η ζωγραφική, όπως τουλάχιστον το φανταζόμουν. Με τη χαρακτική ένιωσα ως χρυσοθήρας… βρήκα τις πολύτιμες πέτρες κοσκινίζοντας!».

● Ολα αυτά τα ετερόκλητα θέματα πώς συνδυάζονται στις εικόνες σου - θέατρο, παραμύθια, θρησκεία, commedia dell' arte, αλλά και η σύγχρονη πολιτικοκοινωνική κατάσταση;

Το ασυνείδητο ξεπήδησε από μέσα μου και μεταφράζει τον τρόπο πρόσληψης των όσων γίνονται γύρω μου. Πάντα υπάρχει ένα σενάριο σε κάθε χαρακτικό, σχεδόν πάντα διφορούμενο, ή μάλλον αόριστο. Πάντα πάει κάτι να γίνει, που δεν ξέρουμε ούτε τι είναι αυτό, ούτε αν όντως θα γίνει... Οι ήρωές μου καυτηριάζουν, τσιγκλάνε, ρίχνουν αλάτι και στον πάγο για να μη γλιστράμε, αλλά και στις πληγές κάθε είδους, ουρλιάζουν, σιωπούν, ρεμβάζουν και αυτοκαταστρέφονται. Η ατμόσφαιρα που δημιουργείται είναι επίφοβη, μετέωρη και αυτό μπορεί να θεωρηθεί ως μια καταγραφή υπαρξιακών αγωνιών αλλά βεβαίως και ως πολιτικοκοινωνικό σχόλιο. Κοινό άξονα ίσως μπορώ να θεωρήσω την ωμότητα και τη σκληράδα με τα παιδικά παιχνίδια και τα ονειρικά χρώματα. Τέτοιες ισορροπίες υπερισχύουν στα έργα μου.

● Πώς βίωσες την τρέχουσα πολιτικοκοινωνική κατάσταση μέσα στην πανδημία του κορονοϊού;

Ασφαλώς παίζονται πολιτικά παιχνίδια ακόμη και πάνω στην πανδημία, αλλά μην ξεχνάμε και την ανθρώπινη φύση - η πόλωση επικράτησε... Και μας βρήκε η πανδημία σε μια ασταθή πολιτική κατάσταση, όχι μόνο στην Ελλάδα, σε ολόκληρο τον πλανήτη. Τα «θετικά» της πανδημίας ήταν ότι μας έφερε αντιμέτωπους με εμάς τους ίδιους. Επαιξε ρόλο στη συνειδητότητά μας. Ολοι αισθανθήκαμε πόσο προσωρινοί είμαστε και πόσο πρέπει να αλλάξουμε τον τρόπο που βλέπουμε την ίδια τη ζωή. Να αναθεωρήσουμε ποιος είναι ο ρόλος μας μέσα στη ζωή. Αλλά είμαι αισιόδοξος από εδώ και πέρα, γιατί έτσι οφείλω να πω, γιατί δεν γίνεται αλλιώς.

● Εκθέτοντας και πάλι στην Αθήνα, πιστεύεις πως είναι διαφορετικός ο κόσμος της τέχνης και το κοινό σε σχέση με το Παρίσι;

Για τους καλλιτέχνες στο Παρίσι, οι ευκαιρίες είναι περισσότερες αλλά και ο ανταγωνισμός ιδιαίτερα σκληρός. Είναι από τις μεγαλύτερες πόλεις στην Ευρώπη με ιδιαίτερη ιστορία στη ροή της τέχνης, όπου καλλιτέχνες από όλες τις χώρες θα ήθελαν να κάνουν ένα πέρασμα από εκεί. Ετσι πάρα πολλοί δεν μπορούν καν να βρουν εκθεσιακό χώρο και ελάχιστοι είναι αυτοί που θα βρουν. Ενώ εδώ είμαστε σχεδόν μεταξύ μας… Η άλλη διαφορά σε μεγαλουπόλεις του εξωτερικού είναι ότι μπορεί ένας καλλιτέχνης να γίνει τόσο επιτυχημένος όσο δεν μπορεί να διανοηθεί ένας Ελληνας. Δεν τίθεται θέμα σύγκρισης…

Οσο για το κοινό της τέχνης στο Παρίσι, σίγουρα είναι πιο εκπαιδευμένο, όπως και στις περισσότερες μεγάλες πόλεις της Ευρώπης. Οποιον διάσημο ζωγράφο επιθυμούν να δούνε μπορούν να επισκεφθούν ένα κοντινό τους μουσείο. Στην Ελλάδα είναι πολύ δύσκολο κάτι τέτοιο…

▶ Info: Γκαλερί Ζουμπουλάκη, πλ. Κολωνακίου 20. Από 13/1 έως 5/2. Τηλ.: 2103608278 | zoumboulakis.gr.