Η μυστηριώδης Ανατολή ενός Κινέζου σοφού

Eνας ταπεινός αγρότης και ξυλουργός που έγινε ο πιο σημαντικός, παραγωγικός και διάσημος δάσκαλος στην κινεζική ζωγραφική του 20ού αιώνα. Ενας ζωγράφος που λάτρεψε τη φύση, την ποίηση, την καλλιγραφία και εξέφρασε την κινεζική αντίληψη της μορφής και του πνεύματος.

Ενας σοφός που τιμήθηκε με το Διεθνές Βραβείο Ειρήνης σε ηλικία 95 ετών, το 1957, μαζί με τον Νίκο Καζαντζάκη, με τον οποίο συναντήθηκαν στο Πεκίνο, όπως γράφει στο βιβλίο του «Ταξιδεύοντας: Ιαπωνία – Κίνα».

Τον Τσι Μπαϊσί (Qi Baishi) μάς συστήνει το Ιδρυμα Β. & Μ. Θεοχαράκη που, σε συνεργασία με την Ακαδημία Καλών Τεχνών του Πεκίνου και τον Ελληνοκινεζικό Σύνδεσμο Οικονομικής και Πολιτιστικής Ανάπτυξης, παρουσιάζει, για πρώτη φορά στην Ευρώπη, ολοκληρωμένη έκθεση έργων του με τίτλο «Qi Baishi - Η μυστηριώδης Ανατολή». Εκτίθενται συνολικά 126 αντιπροσωπευτικοί πίνακές του αποκαλύπτοντας το στίγμα των προσωπικών του κατακτήσεων.

Ο Qi Baishi γεννήθηκε το 1863 στο Σιανγκτάν της επαρχίας Χουνάν της Κίνας, γενέτειρα και του Μάο Τσε Τουνγκ. «Αρχικά, εκπαιδευμένος ως ξυλουργός, λέγεται ότι πρωτοπροσέγγισε τη ζωγραφική χρησιμοποιώντας το εγχειρίδιο ζωγραφικής "Ο κήπος του σιναπόσπορου", από την εποχή της ύστερης Δυναστείας Τσινγκ», σημειώνει στον κατάλογο της έκθεσης ο διευθυντής Εικαστικού Προγράμματος του Ιδρύματος Θεοχαράκη, Τάκης Μαυρωτάς.

Στα σαράντα του άρχισε να ταξιδεύει «αναζητώντας τη γνώση και την αίσθηση του κόσμου», ενώ συνδέθηκε φιλικά με σημαντικές προσωπικότητες από όλη την Κίνα.

«Η ζωγραφική του είναι όλο ζωή και αντανακλά αυτό που βρίσκεται μπροστά μας και που η ματιά μας το προσπερνά, χωρίς να αντιλαμβανόμαστε την ομορφιά και το μυστήριο της ζωής, που έχουν τα ζωγραφικά του θέματα, όπως οι γαρίδες και τα καβούρια, τα τριζόνια και οι λιβελούλες, οι λωτοί και τα ροδάκινα, ώς τα τοπία με τα απέραντα βουνά και τους υπέροχους κήπους.

Το έργο του εντάσσεται στη συνέχιση της χιλιετούς παραδοσιακής εικονογραφικής τέχνης της χώρας του, η οποία επιδιώκει να εκφράσει την ψυχή, την εσωτερική κίνηση των όντων και τη σχέση του με το Σύμπαν. Επίμονα και σταθερά αντανακλά τη χαρά της απλής ζωής, δίνοντας προτεραιότητα στην πιστότητα, την αναπαράσταση, το σχέδιο και το χρώμα», τονίζει ο Τ. Μαυρωτάς.

Απόσταγμα κινεζικής σκέψης, σοφίας, αίσθησης χιούμορ και συναισθήματος. Ετσι χαρακτηρίζει την τέχνη του Τσι Μπαϊσί ο Wu Ηonglian, διευθυντής Μουσείου Ακαδημίας Καλών Τεχνών του Πεκίνου.

«Ο ίδιος έλεγε: "Η πραγματική ομοιότητα είναι η μη ομοιότητα, η ομοιότητα του πνεύματος και όχι της μορφής". Μετακινούνταν με άνεση από το λευκό στο μαύρο, από τον ρεαλισμό στην ελεύθερη πινελιά, από την εξωτερική μορφή στο πνεύμα, φιλοτεχνώντας ζωντανές και αληθινές εικόνες εκ του φυσικού. Οπως αναφέρει μια επιγραφή του, "το τραγούδι των γρύλων φανερώνει τις μύχιες σκέψεις μου"».

Ο Τσι Μπαϊσί κατά την περίοδο του σινοϊαπωνικού πολέμου παραιτήθηκε από όλα τα αξιώματα και υπερασπίστηκε τον απλό λαό. Με την ίδρυση της Νέας Κίνας τού αποδόθηκαν πολλές διακρίσεις. Διετέλεσε διευθυντής του Ινστιτούτου Κινεζικής Ζωγραφικής του Πεκίνου. Το 1950 ανακηρύχθηκε επίτιμος καθηγητής στην Ακαδημία Καλών Τεχνών του Πεκίνου και το 1957 επίτιμος πρόεδρος. Την ίδια χρονιά τιμήθηκε με το Διεθνές Βραβείο Ειρήνης.

Το έργο του είχε πρόσφατα παρουσιαστεί στην Αθήνα, στην ομαδική έκθεση με «Αριστουργήματα από το Εθνικό Μουσείο Τέχνης της Κίνας» στο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης.

Info: Ιδρυμα Θεοχαράκη, λεωφ. Βασιλίσσης Σοφίας 9, τηλ. 210 3611206. Διάρκεια μέχρι 12 Ιανουαρίου.