Λεμβομαχίες στη λίμνη Ιωαννίνων

Μπορεί να γίνει ναυμαχία στη λίμνη των Ιωαννίνων; Και πώς μπορεί να συμβάλει η μεγάλη ναυτική παράδοση της Υδρας; Σε αυτά τα ερωτήματα απαντά η έκθεση για τη λίμνη των Ιωαννίνων «Παμβώτις» που οργανώνεται ώς και τις 8 Μαΐου στην αίθουσα εκδηλώσεων των Γενικών Αρχείων του Κράτους και Ιστορικού Αρχείου Ηπείρου, στο εξαιρετικά ανακαινισμένο κτίριο του Σουφαρί Σεράι στα Ιωάννινα με τη συνεργασία των ΓΑΚ-Ιστορικό Αρχείο Υδρας.

Για να είμαστε ακριβείς, μιλάμε για τρεις λεμβομαχίες που έγιναν στη λίμνη, όπως λένε και οι ιστορικές πηγές. Η πιο εντυπωσιακή ήταν η τρίτη κατά σειρά, το 1821, επί Χουρσίτ Μεχμέτ Πασά, του πολέμαρχου του Σουλτάνου, ο οποίος μετέφερε υδραίικα καράβια στη λίμνη των Ιωαννίνων -τότε είχε πολλαπλάσια έκταση από όση σήμερα- για να οδηγήσει σε παράδοση τον Αλή Πασά.

Ο Χουρσίτ έφερε τα καράβια από το Ιόνιο μέσα από τον ποταμό Λούρο, που ήταν πλωτός με κατεύθυνση το Κάστρο των Ρωγών. Εκεί, στους σωζόμενους μέχρι σήμερα ογκόλιθους, έδεσε τα καράβια που εξαγόρασε από τους Υδραίους, τα οποία πιθανόν μετέφερε με σκλάβους ή πάνω σε κορμούς ξύλων και στη συνέχεια με μουλάρια, και τα έριξε στην Παμβώτιδα, ώστε να συμπληρώσει την πολιορκία του Αλή Πασά, που ήταν οχυρωμένος στο Κάστρο.

Οπως είναι γνωστό, ο Χουρσίτ δεν τα κατάφερε ούτε έτσι να υποτάξει τον Αλή Πασά, ο οποίος κατέφυγε στο Νησί για να χάσει… το κεφάλι του τον Ιανουάριο του 1822.

Στα βυζαντινά χρόνια, στο «Χρονικό των Ιωαννίνων», στις 26 Φεβρουαρίου 1379 μνημονεύεται η ναυμαχία στη λίμνη μεταξύ των Μαλακασίων και Γιαννιωτών. Και στο «Χρονικό των Τόκκων», σημειώνεται η δεύτερη ναυτική επιχείρηση, στα χρόνια του τελευταίου Σέρβου ηγεμόνα Ιζαού (1385-1411) και του Ιωάννη (Γκίνος) Μπούα, το 1389.

Στην έκθεση παρουσιάζονται ακόμα έργα της ομάδας αγιογράφων «Νυν και αεί δόξα Κυρίω διά χειρός ανθρώπων» (Ελ. Δημαρά, Ανδρομάχη Κουντουριώτου, Μ. Μακρογκίκα, Στέλιος Τζιαφέτας, Κυριακή και Νίκος Τσίμηλας) συνδέοντας έτσι τη λίμνη με τη μεγάλη μοναστική παράδοση του Νησιού, ενώ το αυθεντικό καΐκι ιδιοκτησίας του Γεωργίου Ματσούκη, που δεσπόζει στο κέντρο μαζί με το αρχειακό υλικό των ΓΑΚ Ηπείρου θυμίζουν ότι το ταξίδι αυτής της λίμνης συνεχίζεται ακόμα.