Ακολουθώντας τα «Ιχνη» των προσφύγων

Η διαδρομή των εκατοντάδων χιλιάδων προσφύγων από την κόλαση του πολέμου στη γη της επαγγελίας, το ταξίδι και το πέρασμα των συνόρων, τα πολλαπλά προβλήματα και οι εύθραυστες ισορροπίες που βιώνουν, τα «ίχνη» που αφήνουν και οι σχέσεις που διαμορφώνουν με τις τοπικές κοινωνίες, τους εθελοντές, τις ανθρωπιστικές οργανώσεις μετουσιώνονται σε τέχνη.

Ο λόγος για την πρωτότυπη παράσταση - εγκατάσταση ντοκιμαντέρ «Traces», σε δραματουργία-σκηνοθεσία Μάρθας Μπουζιούρη και Γιολάντας Μαρκοπούλου.

Παρουσιάστηκε την προηγούμενη εβδομάδα στο πλαίσιο της διεθνούς διοργάνωσης για το προσφυγικό «Dome Event», καταλαμβάνοντας εξ ολοκλήρου το διατηρητέο τετραώροφο ξενοδοχείο «Μπάγκειον» στην πλατεία Ομόνοιας. Η μεγάλη προσέλευση του ετερόκλητου κοινού ώθησε τους διοργανωτές στην απόφαση να επαναληφθεί η δράση από αύριο έως και την Κυριακή (19.00 – 23.00, οι πόρτες κλείνουν στις 22.00).

Είναι μία υβριδική μείξη από εικόνες, ήχους, ιστορίες, μαρτυρίες, ντοκουμέντα, προσωπικά αντικείμενα, περφόρμανς και κυρίως ανθρώπους, που έχουν τη βιωματική εμπειρία. Ολα αυτά συνθέτουν ένα έργο σύγχρονης τέχνης με πολλαπλές παραμέτρους. Συνδυάζει την ελεύθερη περιήγηση σε ένα ξεχωριστό μουσείο, την αμεσότητα της θεατρικής παράστασης και τη δύναμη του ντοκιμαντέρ.

«Η ιδέα ξεκίνησε πριν από ένα χρόνο, όταν κάναμε ένα οδοιπορικό στα σύνορα Λιβάνου - Συρίας, Τουρκίας - Ελλάδας, Σερβίας - Ουγγαρίας, ακολουθώντας τους πρόσφυγες.

Θέλαμε να δούμε τι είδους σχέσεις συντελούνται στον προσωρινό τόπο διαμονής, στα σύνορα, μεταξύ των προσφύγων και της άλλης πλευράς, δηλαδή της τοπικής κοινωνίας, των ανθρώπων που εμπλέκονται με διαφορετικές ιδιότητες, εθελοντές, ανθρωπιστικές οργανώσεις», μας λένε οι δύο γυναίκες δημιουργοί.

«Αυτό ήταν το αρχικό μας ερώτημα και στη συνέχεια μετουσιώθηκε, πώς αυτοπροσδιορίζονται οι πρόσφυγες; Ετσι αποφασίσαμε να κάνουμε κάτι ώστε να τους δοθεί ο τόπος και ο χρόνος να μιλήσουν για την εμπειρία τους ως αντιδιαστολή στην κυρίαρχη αντίληψη που φτάνει σε εμάς από τις ειδήσεις και τα μέσα μαζικής ενημέρωσης».

Ετσι προέκυψε η συγκεκριμένη καλλιτεχνική πρόταση με υλικό από την έρευνα που είχε προηγηθεί.

«Η ξενάγηση ακολουθεί την προσφυγική πορεία. Η διαδρομή ξεκινάει από τον πρώτο όροφο όπου βρίσκονται οι χώρες προέλευσης. Στον δεύτερο όροφο είναι οι χώρες διέλευσης και ανεβαίνοντας στον τρίτο καταλήγουμε στις χώρες υποδοχής», λέει η Μάρθα Μπουζιούρη. Οι επισκέπτες είναι ελεύθεροι να περιηγηθούν στον χώρο κατά βούληση.

Για την υλοποίηση της δράσης συνέβαλαν οι συνιδρυτές της Μπιενάλε Αθήνας, Ξένια Καλπακτσόγλου και Poka-Yio, καθώς πρόκειται για συμπαραγωγή με την Μπιενάλε και τον πολιτιστικό χώρο «Συνεργείο».

(Πληροφορίες www.plays2place.com & www.synergyo.gr).