Έφυγε στα 76 του χρόνια ο Βασίλης Παπαβασιλείου, μία από τις σημαντικότερες μορφές του σύγχρονου ελληνικού θεάτρου, σκηνοθέτης, συγγραφέας, ηθοποιός και στοχαστής, αφήνοντας πίσω του ένα έργο βαθιά πολιτικό και ριζοσπαστικό, λογοτεχνικό και θεατρικά ανατρεπτικό.
Ο κορυφαίος δάσκαλος του θεάτρου άφησε την τελευταία του πνοή το πρωί της Παρασκευής, έπειτα από πολύμηνη περιπέτεια με την υγεία του και νοσηλεία στη ΜΕΘ.
Ποιος ήταν ο Βασίλης Παπαβασιλείου
Γεννημένος το 1949 στη Θεσσαλονίκη, αρχικά σπούδασε Ιατρική, αλλά γρήγορα εγκατέλειψε αυτή την πορεία για να ακολουθήσει την τέχνη της υποκριτικής, σπουδάζοντας στη Δραματική Σχολή του Θεάτρου Τέχνης.
Η σκηνοθετική του πορεία, γεμάτη τόλμη και πολιτική οξυδέρκεια, περιλαμβάνει πάνω από 30 παραστάσεις, με έργα από τους μεγαλύτερους κλασικούς και σύγχρονους συγγραφείς, όπως Σοφοκλή, Σαίξπηρ, Πιραντέλλο, Μποστ και Αναγνωστάκη. Παράλληλα, υπήρξε αφοσιωμένος μεταφραστής θεατρικών και λογοτεχνικών έργων, φέρνοντας στο προσκήνιο σημαντικά έργα της παγκόσμιας λογοτεχνίας.
Η καλλιτεχνική του συνεισφορά αποτυπώθηκε σε θεατρικά έργα που υπήρξαν πραγματικά ανατρεπτικά για την εποχή τους, όπως τα «Τους Ζυγούς Λύσατε», «Relax… Mynotis», «Σιχτίρ ευρώ, μπουντρούμ δραχμή…», «Ο Τυχοδιώκτης» και «Η Ελένη». Τα έργα του, με τη σφιχτή πολιτική διάσταση και το ευφυές χιούμορ, κατάφεραν να συγκλονίσουν το κοινό και να προκαλέσουν προβληματισμό.
Η αναγνώριση της δουλειάς του υπήρξε μεγάλη. Τιμήθηκε με διακρίσεις από τον Δήμο Αθηναίων, την Ένωση Ελλήνων Θεατρικών και Μουσικών Κριτικών, ενώ το 2018 ανακηρύχθηκε Ιππότης Γραμμάτων και Τεχνών από τον Υπουργό Πολιτισμού της Γαλλίας. Δίδαξε το θέατρο με πάθος και γνώση, έχοντας αφήσει ανεξίτηλο αποτύπωμα στις γενιές καλλιτεχνών που ακολούθησαν.
Συλλυπητήριο μήνυμα από Εταιρεία Ελλήνων Σκηνοθετών
Η Εταιρεία Ελλήνων Σκηνοθετών με βαθιά θλίψη αποχαιρετά τον κορυφαίο θεατράνθρωπο και επίτιμο μέλος της, Βασίλη Παπαβασιλείου.
«Σκηνοθέτης, συγγραφέας, ηθοποιός και στοχαστής, ο Βασίλης Παπαβασιλείου με το επώνυμο δημιουργικό έργο του, χάραξε ανεξίτηλα το όνομα του στο θεατρικό γίγνεσθαι.
Εκτός από σημαντικός δάσκαλος ήταν πάνω από όλα πολίτης του κόσμου. Στους νέους θύμιζε πάντα, ότι ο άνθρωπος της τέχνης για να είναι χρήσιμος, πριν αρχίσει να δημιουργεί πρέπει να γίνει ο ίδιος έργο τέχνης, να ζει σαν καλλιτέχνης, αρχή που τήρησε και διατήρησε σαν φωτεινό παράδειγμα, μέχρι τέλος, χωρίς να φοβάται κανένα τίμημα.
Η διορατικότητα και το πνευματώδες χιούμορ του θα μας συντροφεύουν πάντα».
Δήλωση πρωθυπουργού
«Το θέατρο, η τέχνη και η σκέψη στην Ελλάδα έχασαν, σήμερα, έναν σπάνιο σκαπανέα τους. Γιατί ο Βασίλης Παπαβασιλείου που έφυγε από κοντά μας δεν υπήρξε μόνο ένας κορυφαίος σκηνοθέτης, άξιος ηθοποιός, μελετητής της καλλιτεχνικής έκφρασης και δάσκαλος της υποκριτικής. Όσο κυρίως ένας ολοκληρωμένος διανοούμενος. Ενεργός πολίτης. Και, ταυτόχρονα, ένας σεμνός, καθημερινός άνθρωπος», έγραψε σε ανάρτησή του στο Facebook ο Κυριάκος Μητσοτάκης για την απώλεια του σκηνοθέτη Βασίλη Παπαβασιλείου.
«Είμαι σίγουρος ότι το έργο του, τα κείμενα και οι ομιλίες του θα μείνουν για πάντα, θυμίζοντας τη χαρακτηριστική φωνή του. Το βαθύ σε νοήματα χιούμορ του. Και, πάνω από όλα, την αινιγματική του ματιά. Κάτι που είχα και εγώ την τύχη να μοιράζομαι στις συναντήσεις που είχαμε. Είμαι σίγουρος ότι η πολύτιμη παρακαταθήκη του θα σταθεί οδηγός για τη νέα γενιά των καλλιτεχνών μας. Τα ειλικρινή μου συλλυπητήρια στην οικογένεια και τους αμέτρητους φίλους του», πρόσθεσε ο πρωθυπουργός.
Ανακοίνωση Νέας Αριστεράς
«Η Νέα Αριστερά αποχαιρετά με θλίψη τον Βασίλη Παπαβασιλείου, τον σημαντικότερο άνθρωπο του ελληνικού θεάτρου στην εποχή μας. Ένας διανοούμενος της σκηνής που με τόλμη και βαθιά πολιτική σκέψη, υπηρέτησε το θέατρο ως κίνηση στοχασμού και αναθεώρησης. Μέσα από το έργο του υπερασπίστηκε τη δύναμη του λόγου, διεκδίκησε την προσπέλαση των υφιστάμενων δραματουργικών ορίων και καθιέρωσε τη δική του προσωπική ειρωνεία ως ένα ξεχωριστό βλέμμα μέσα στο ελληνικό θέατρο, που δεν έμοιαζε με κανένα άλλο. Υπηρέτησε άλλωστε το θέατρο υπό το πρίσμα της ακουστικής του δημοκρατικού λόγου, που εγκιβωτίζει με τον ίδιο τρόπο την ισονομία και τη διαφωνία, από την εποχή της αρχαίας ελληνικής τραγωδίας, και μετά, του Σαίξπηρ, του Ρίτσου, της Μπριζίτ Ζακ έως σήμερα και για πάντα.
»Μας δίδαξε την αναπαράσταση του δράματος και της κωμωδίας όπως ο ίδιος μέσα σε αυτά μαθήτευσε: ήταν μια πράξη συμμετοχής στα κοινά. Η καλλιτεχνική μορφή του θα εξακολουθήσει να ρίχνει φως σε κάθε νεοελληνική σκηνή, μπροστά από την οποία οι θεατές μέσα από τη θεατρική εμπειρία θα παραμένουν πολίτες. Τα θερμά μας συλλυπητήρια στους οικείους του.»
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας