Η αποθέωση της συμπεριληπτικής μουσικοχορευτικής έκφρασης

Ως πολύ «φυσιολογικοί» συνήθως εκτιμούμε και διάφορες μορφές τέχνης με βάση τη «φυσιολογικότητά» μας. Αυτό δεν είναι βέβαια κάτι νέο. Αρκεί να θυμηθούμε τον πόλεμο που δέχτηκαν οι εξπρεσιονιστές ζωγράφοι στις αρχές του 20ού αιώνα ή αργότερα οι σουρεαλιστές και τα παραδείγματα δεν θα έχουν τελειωμό. Στη σύγχρονη εποχή, βέβαια, χάρη στην πληθώρα και τη βαθύτητα της γνώσης που μπορεί να αποκτήσει κάποιος πάνω σε ζητήματα δικαιωμάτων και συμπεριληπτικότητας αλλά και τις εμπειρίες που μπορεί να έχει, ακόμη και μέσω της οθόνης του κινητού του, με διάφορες μορφές τέχνης, δοσμένες σε δεκάδες διαφορετικές φόρμες, είδη, ύφη και αναπαραστάσεις, είναι κάπως δύσκολο να δικαιολογήσει κανείς την επιμονή μας (κάποιων από εμάς έστω) στο συμβατικό, το «φυσιολογικό». Δύσκολο έως επικίνδυνο.

Συγκεκριμένα θα μιλήσουμε για τον χορό, για την τέχνη του σώματος και των κινήσεων, μέσω νευρώνων και αισθήσεων. Και ακόμη πιο συγκεκριμένα για το Διεθνές Φεστιβάλ Μουσικής του Σώματος (International Body Music Festival/IBMF) το οποίο από το 2008 αναδεικνύει παραδοσιακές και σύγχρονες ομάδες μουσικής του σώματος οι οποίες ενσωματώνουν ένα ευρύ φάσμα καλλιτεχνικής έκφρασης με μοναδικό μουσικό όργανο το σώμα. Η μουσική του σώματος (bodymusic) -φωνή, παλαμάκια, κρουστά με το σώμα- αποτελεί την πιο παλιά μουσική του πλανήτη μας και είναι πιο επίκαιρη από ποτέ. Σε αυτήν, επίσης, μπορούν να συμμετέχουν όλοι. Και όταν λέμε όλοι, εννοούμε όλοι - και άνθρωποι με προβλήματα όρασης και ακοής δηλαδή. Γι’ αυτό και οι διοργανωτές κατέληξαν στον τίτλο του φετινού φεστιβάλ: «Μουσική που βλέπεις, Χορός που ακούς».

To φετινό Διεθνές Φεστιβάλ Μουσικής του Σώματος θα πραγματοποιηθεί 4-10 Νοεμβρίου στην Αθήνα, με επίκεντρο την ευρύτερη περιοχή του Βοτανικού-Κεραμεικού.

Το φεστιβάλ προσελκύει κοινό από τουλάχιστον 15 χώρες του κόσμου, φιλοξενεί πάνω από 45 καλλιτέχνιδες/νες διεθνώς, προσφέροντας ένα ευρύ φάσμα εκπαιδευτικών δράσεων και σεμιναρίων, ενώ παράλληλα παρουσιάζει συναυλίες, παραστάσεις, προβολές, ομιλίες και αυτοσχεδιαστικές βραδιές. Στη φετινή του έκδοση και για πρώτη φορά παγκοσμίως, το IBMF έρχεται με τρεις καινοτόμες εκδηλώσεις: μία βραδιά προβολών body music dance films συμπεριλαμβάνοντας την παγκόσμια πρεμιέρα του ντοκιμαντέρ «Throught the Body: The Story of the International Body Music Festival», μία συναυλία όπου συμπράττουν body musicians με καταξιωμένες/ους Ελληνίδες/νες μουσικούς, καθώς και την εμφάνιση επαγγελματικής συμπεριληπτικής ομάδας body music που αποτελείται από άτομα με ή χωρίς οπτική ή ακουστική βλάβη.

«Η ιδιαιτερότητα του φεστιβάλ έγκειται στο ότι αναμειγνύει φύλα, πολιτισμούς και κουλτούρες και έχει πάντα μικτό κοινό. Λόγω της διαθεματικής του φύσης, ελκύει κοινό που ενδιαφέρεται για τη μουσική, τον χορό, τις παραδόσεις του κόσμου, σύγχρονες μορφές τέχνης, τις κοινωνικές επιστήμες, την εκπαίδευση και το χιούμορ, όπως επαγγελματίες των παραπάνω, αλλά και φοιτητές, οικογενειάρχες, το ευρύτερο μουσικό κοινό κ.ά.», μας λέει μία εκ των διοργανωτών του φεστιβάλ, η Γιώτα Πεκλάρη, χορεύτρια και δασκάλα χορού με ειδίκευση στη μουσική του σώματος.

«Γι’ αυτό και φέτος, μέσω του φεστιβάλ, στοχεύουμε στην πολυσχιδή συμμετοχή (διαφορετικών ηλικιών και πολιτισμικών καταβολών), στην πραγματικά διαπολιτισμική επικοινωνία, στην ενεργό συμμετοχή όλων, στην ενίσχυση της μουσικοκινητικής αντίληψης, στην εξέλιξη στην οποία κι εμείς μπορούμε να συμβάλουμε όσον αφορά τους τομείς της μουσικής, του χορού και της εκπαίδευσης, και φυσικά στην ολιστική καλλιτεχνική επικοινωνία με μοναδικό εργαλείο το σώμα», συνεχίζει.

Δεν είναι ένα εύκολο φεστιβάλ στη διοργάνωσή του ακριβώς γιατί ήδη είναι έντονος ο περιορισμός των οικονομικών πόρων στην εκπαίδευση και την τέχνη.

«Εμείς όμως δεν θα σταματήσουμε», δηλώνει η κ. Πεκλάρη. «Η προσπάθειά μας είναι να προωθηθεί η μουσική του σώματος ως ένα ισχυρό εκπαιδευτικό εργαλείο μονίμως διαθέσιμο, ακόμη και όταν δεν υπάρχει προϋπολογισμός για μουσικά όργανα στις εκπαιδευτικές δομές. Για το φεστιβάλ του 2024 στην Αθήνα, δεσμευόμαστε να δείξουμε τη δουλειά μας σε νέους, εκπαιδευτικούς και το γενικότερο κοινό, αναδεικνύοντας πώς οι ρυθμικές τέχνες διασχίζουν πολιτισμικούς περιορισμούς και βοηθούν στην επικοινωνία και τη μάθηση με μοναδικές μεθόδους».

«Τελικά μπορούν όλοι να χορέψουν; Τι σημαίνει αυτό κυριολεκτικά και τι μεταφορικά (ως προς την ελευθερία, τα δικαιώματα, τη «ματιά» μας πάνω στην τέχνη αλλά και τον άνθρωπο);», τη ρωτάμε. «Και πότε αποφασίσαμε πως δεν μπορούμε να χορέψουμε;», μας απαντά. «Πότε αρχίσαμε να λέμε στον εαυτό μας “δεν ξέρω να χορεύω”; Γιατί αυτό δεν συνέβαινε πάντα. Παλιότερα ο χορός ήταν μέρος της ανατροφής μας, μια φυσική δεξιότητα που αναπτυσσόταν μέσα από την ελευθερία, τη μίμηση και κυρίως τη συμμετοχή. Μέσα σε έναν κύκλο body music όλες και όλοι μπορούμε να βρούμε τη «φωνή» μας, να ακούσουμε και να ακουστούμε, να οδηγήσουμε και να ακολουθήσουμε, να φροντίσουμε και να φροντιστούμε, να δούμε και να γίνουμε ορατές και ορατοί. Μέσα από τη μουσική που βλέπουμε και τον χορό που ακούμε μαθαίνουμε να συμβιώνουμε και να συνηχούμε. Είναι σημαντικό να αφυπνίζονται οι συνειδήσεις μέσα από την εμπειρία των αισθήσεων και να αναπτύσσεται το συλλογικό βίωμα, και αυτό επιτυγχάνεται μέσα από τις παραστάσεις/συναντήσεις του φεστιβάλ», καταλήγει.

Πληροφορίες: 4-10/11, στην ευρύτερη περιοχή Κεραμεικού-Βοτανικού (Gazarte, Ταινιοθήκη της Ελλάδος, θέατρο «Θησείον», Τεχνόπολη). Προπώληση: www.more.com. Ειδικά την Τετάρτη 6/11 στο πλαίσιο της βραδιάς Musicin Motion - 360° experience στο θέατρο «Θησείον», στις 20.30 το κοινό θα έχει την ευκαιρία να παρακολουθήσει μια πολυαισθητηριακή εμπειρία χορού που ακούς και μουσικής που βλέπεις, στην οποία εμφανίζεται μεταξύ άλλων και η πρώτη επαγγελματική συμπεριληπτική ομάδα body music που αποτελείται από άτομα με ή χωρίς οπτική ή ακουστική βλάβη.