Αθήνα, 19°C
Αθήνα
Ελαφρές νεφώσεις
19°C
20.2° 18.6°
4 BF
40%
Θεσσαλονίκη
Αίθριος καιρός
20°C
20.5° 18.5°
2 BF
29%
Πάτρα
Αίθριος καιρός
22°C
22.6° 22.0°
4 BF
28%
Ιωάννινα
Αραιές νεφώσεις
21°C
20.9° 20.9°
1 BF
21%
Αλεξανδρούπολη
Αίθριος καιρός
17°C
18.5° 16.9°
3 BF
42%
Βέροια
Αραιές νεφώσεις
17°C
19.0° 17.3°
2 BF
25%
Κοζάνη
Σποραδικές νεφώσεις
15°C
17.6° 15.4°
1 BF
23%
Αγρίνιο
Αίθριος καιρός
19°C
19.1° 19.1°
1 BF
16%
Ηράκλειο
Ελαφρές νεφώσεις
19°C
20.4° 18.3°
3 BF
66%
Μυτιλήνη
Αίθριος καιρός
19°C
18.9° 18.5°
3 BF
53%
Ερμούπολη
Αυξημένες νεφώσεις
18°C
17.8° 17.2°
5 BF
57%
Σκόπελος
Αίθριος καιρός
16°C
15.7° 15.7°
5 BF
54%
Κεφαλονιά
Αίθριος καιρός
21°C
20.9° 20.9°
1 BF
42%
Λάρισα
Αίθριος καιρός
19°C
19.1° 18.9°
0 BF
27%
Λαμία
Αίθριος καιρός
20°C
19.9° 18.4°
2 BF
40%
Ρόδος
Ελαφρές νεφώσεις
23°C
23.8° 22.0°
2 BF
42%
Χαλκίδα
Ελαφρές νεφώσεις
20°C
20.4° 19.3°
3 BF
29%
Καβάλα
Αίθριος καιρός
17°C
18.3° 17.1°
2 BF
45%
Κατερίνη
Αίθριος καιρός
18°C
19.7° 18.1°
2 BF
42%
Καστοριά
Αίθριος καιρός
18°C
18.0° 18.0°
1 BF
32%
ΜΕΝΟΥ
Σάββατο, 09 Νοεμβρίου, 2024
glypta parthenona
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
AP PHOTO
Parthenon Project - Επαναπατρισμός Γλυπτών Παρθενώνα

Η αμφιλεγόμενη νομική μέθοδος της «παρακαταθήκης»

Η ΜΚΟ που ίδρυσε προ 7ετίας ο ισχυρός Ελληνας βιομήχανος Γιάννης Λέφας έχει κατά τα φαινόμενα νομιμοποιηθεί πλήρως από την ελληνική κυβέρνηση στον ρόλο του μεσολαβητή στη βρετανική πλευρά, ρόλο που από νομικής σκοπιάς κρατά κυρίως ο συνταγματολόγος και μέλος της οργάνωσης, Νίκος Αλιβιζάτος, ο οποίος σε προχθεσινή εκδήλωση, παρουσία των υπουργών Εξωτερικού και Πολιτισμού, εξήγησε τι προτείνει.

Τη λύση που περιγράφει ο νομικός όρος «deposit», «παρακαταθήκη» δηλαδή, πρόταξε ο γνωστός συνταγματολόγος και καθηγητής Νίκος Αλιβιζάτος, ως επιφανές πλέον μέλος της Συμβουλευτικής Επιτροπής του Parthenon Project: η Μη Κερδοσκοπική Οργάνωση, όπως γράφαμε πρόσφατα («Οι βρετανικές εκλογές ωφελούν τις ελληνικές προσδοκίες», Β. Τζεβελέκου, 5/6/2024), ιδρύθηκε προ 7ετίας από τον Γιάννη Λέφα, ομογενή βιομήχανο πολυμερών πλαστικών, με καταγωγή από τη Θεσσαλονίκη, ο οποίος μοιράζει τον χρόνο του ανάμεσα σε ΗΠΑ, Καναδά, Βρετανία και άλλες χώρες -καθώς διαθέτει 17 εργοστάσια σε όλο τον κόσμο. Τα χρόνια που ακολούθησαν εξασφάλισε την υποστήριξη σημαντικών Βρετανών πολιτικών (όπως ο πρώην υφυπουργός Πολιτισμού του Συντηρητικού Κόμματος, Εντ Βέιζι, ο οποίος είναι σήμερα πρόεδρος της ΜΚΟ, ο Μπεν Μπράντσο, πρώην υπουργός Πολιτισμού των Εργατικών), καλλιτεχνών (Στίβεν Φράι), δημοσιογράφων (Σάρα Μπάξτερ) και καθηγητών Πανεπιστημίου (Στάθης Καλύβας, Νίκος Αλιβιζάτος), οι οποίοι είναι σήμερα μέλη της.

Δραστηριοποιείται όμως πια και με τη νομιμοποίηση, τις ευλογίες και την πλήρη στήριξη της ελληνικής κυβέρνησης, όπως φάνηκε κι από την παρουσία και συμμετοχή του υπουργού Εξωτερικών Γιώργου Γεραπετρίτη, της υπουργού Πολιτισμού Λίνας Μενδώνη και του γενικού διευθυντή του Μουσείου της Ακρόπολης καθηγητή Νικόλαου Σταμπολίδη στη συζήτηση που πραγματοποιήθηκε προχθές σε κεντρικό ξενοδοχείο της Αθήνας με τίτλο «Μια λύση αμοιβαία επωφελής για την Επανένωση των Γλυπτών του Παρθενώνα». Αν και η εμπλοκή ιδιωτών στο θέμα έχει στοιχίσει στο παρελθόν στην κυβέρνηση της Ν.Δ. (επί Σαμαρά το 2014, όταν κλήθηκε ομάδα Βρετανών νομικών, συμπεριλαμβανομένης της Αμάλ Αλαμουντίν, για να διερευνηθεί πιθανή νομική οδός διεκδίκησης) μία ηχηρή (και τότε και πολυέξοδη επιπλέον) αποτυχία, σ’ αυτή την περίπτωση οι κυβερνητικές προσδοκίες φαίνεται πως συγκλίνουν στο πρόσωπο του κ. Λέφα.

Αλλά και η δική του οπτική συγκλίνει σε όσα συνόψισε ο κ. Αλιβιζάτος, αναλύοντας τον όρο της μακρόχρονης «παρακαταθήκης» (deposit) ως μια ισχυρή συμφωνία πολιτιστικής συνεργασίας μεταξύ Ελλάδας και Βρετανίας που θα προβλέπει:

• (α) Επαναπατρισμό των Γλυπτών, χωρίς η Ελλάδα ν’ αναγνωρίσει κυριότητα στο Βρετανικό Μουσείο, με συνθήκες μακρόχρονης παραμονής που θα απειληθεί μόνον εάν ζητηθεί η επιστροφή των παρθενώνιων από τη βρετανική πλευρά. Οπως εξήγησε ο κ. Αλιβιζάτος, έτσι αποφεύγεται ο όρος «δανεισμός»: «ο καταθέτης σύμφωνα με το ρωμαϊκό και ελληνικό δίκαιο δεν χρειάζεται να διατυπωθεί ως ο ιδιοκτήτης [...] Ετσι, εάν υπογράψουμε μια συμφωνία που χαρακτηρίζει αυτή τη συναλλαγή ως κατάθεση, δεν αναγνωρίζουμε αυτόματα την ποιότητα του ιδιοκτήτη στον καταθέτη», ενώ επιπλέον σύμφωνα με το άρθρο 822 του Αστικού Κώδικα δεν απαιτείται κατ’ ανάγκη το αντικείμενο της παρακαταθήκης να ανήκει στην κυριότητα του καταθέτη, δηλαδή του Βρετανικού Μουσείου.

• (β) Σε ανταπόδοση η Duveen Gallery στο Βρετανικό Μουσείο θα μετατραπεί σε Hellenic Gallery και μάλιστα για την ακρίβεια σε «Prince Phillip Hellenic Gallery», ως φόρο τιμής στον... ελληνικής καταγωγής (και φιλοναζί όπως είναι γνωστό) πρίγκιπα Φίλιππο σύζυγο της Ελισάβετ! Εκεί θα φιλοξενούνται οι περιοδικές εκθέσεις με τα αρχαιολογικά αριστουργήματα που θα στέλνει ως 6μηνα δάνεια η Ελλάδα κυρίως από το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο. Αριστουργήματα όπως μερικά απ’ όσα, σύμφωνα με βρετανικές διαρροές, θα ήθελε σε αντάλλαγμα το Βρετανικό Μουσείο: π.χ. τον «Τζόκεϊ» του Αρτεμισίου (το χάλκινο άγαλμα αναβάτη ηλικίας 2.000 ετών), τη χρυσή προσωπίδα του Αγαμέμνονα κ.ά.

• (γ) Για την υποστήριξη της πολιτιστικής σύμπραξης, θα δημιουργηθεί ένα «ελληνοβρετανικό ίδρυμα» που θα χρηματοδοτήσει ένα μακροπρόθεσμο πρόγραμμα υποτροφιών, ανταλλαγών φοιτητών και ευρύτερων εκπαιδευτικών και πολιτιστικών δράσεων προς όφελος των νέων στο Ηνωμένο Βασίλειο και την Ελλάδα.

Η λύση αυτή περιγράφεται ως «win-win» από το Parthenon Project, που βέβαια συνομιλεί και με τη βρετανική πλευρά. Κι επικαλείται ως «οδηγό» τον τρόπο επαναπατρισμού του «θραύσματος Fagan» από το Παλέρμο, ο οποίος έγινε ως κατάθεση (deposit) για ένα χρονικό διάστημα για να ακολουθήσει η οριστική του επανένωση. Ωστόσο δεν μπορούμε να αποφύγουμε και ορισμένους συνειρμούς με τη δημιουργία της «αίθουσας Λ. Στερν» στο ΜΕΤ της Νέας Υόρκης, όπου μετά τον μερικό και συντομότατο «επαναπατρισμό» τους θα εκτίθενται τα κυκλαδικά ειδώλια της αμφιλεγόμενης συλλογής του Αμερικανού πολυεκατομμυριούχου για 25 συν 25 χρόνια. Είναι, όπως και να το κάνουμε, ενοχλητικό ακόμα και το ότι αριστουργήματα της αρχαίας ελληνικής τέχνης θα εκτίθενται σε δυο μεγάλες πρωτεύουσες του κόσμου σε αίθουσες που θα μνημονεύουν τον Στερν και τον Φίλιππο της Ελισάβετ.

Αλλά αυτό είναι το λιγότερο σε ό,τι αφορά τα Γλυπτά του Παρθενώνα που για να επαναπατριστούν -ακόμα και ως «παρακαταθήκη»- χρειάζεται κατ’ αρχάς η βρετανική κυβέρνηση να αποφασίσει την αλλαγή του νόμου του 1963 που απαγορεύει στο Βρετανικό Μουσείο να «διαμελίσει» τις συλλογές του κι ακολούθως να συμφωνήσει γι’ αυτό και το «σώμα» των trustees του Μουσείου. Είναι πολύ αμφίβολο ότι νέα βρετανική κυβέρνηση των Εργατικών θα επιδιώξει κάτι τέτοιο.

Πάντως προχθές αισιόδοξοι για τον επαναπατρισμό των Γλυπτών δήλωσαν οι δύο Ελληνες υπουργοί. Ο μεν κ. Γεραπετρίτης επανέλαβε πως «τα τελευταία χρόνια, βρισκόμαστε σε εποικοδομητικές συνομιλίες με το Βρετανικό Μουσείο [...] με διαφάνεια και ειλικρίνεια» και με «αμοιβαία κατανόηση για τις κόκκινες γραμμές των δύο πλευρών, προκειμένου να οικοδομήσουμε και να καταλήξουμε σε μια στρατηγική εταιρική σχέση». Η δε υπουργός Πολιτισμού επέμεινε πως «στη Μεγάλη Βρετανία υπάρχουν αυτή τη στιγμή οι προϋποθέσεις για να γραφτεί μια ακόμα ιστορική σελίδα στις παραδοσιακά εξαιρετικά ισχυρές φιλικές διμερείς σχέσεις» και επανέλαβε πως «ειλικρινής πρόθεση» της Ελλάδας είναι να επεξεργαστεί «δημιουργικές λύσεις, προκειμένου η επανένωση των Γλυπτών στο Μουσείο της Ακρόπολης να μη δημιουργήσει κενό στις συλλογές του Βρετανικού Μουσείου»!

Η πρώτη αντίδραση σε όλα αυτά ήρθε πάντως χθες από την τομέαρχη Πολιτισμού του ΣΥΡΙΖΑ Κυριακή Μάλαμα σε ανακοίνωσή της με τίτλο «Στρατηγικό ολίσθημα η συμμετοχή της κυβέρνησης στο Parthenon Project»

«Το “Parthenon Project” είναι μια πρωτοβουλία ιδιώτη επιχειρηματία, που επιδιώκει να λάβει εξωθεσμικό ρόλο μεσάζοντα, για την επανένωση των Γλυπτών του Παρθενώνα, μέσω “παρακαταθήκης”. Η χώρα, σύμφωνα με την κυρία Μενδώνη, κέρδιζε έδαφος στην UNESCO, όταν τον Ιούνιο τεκμηριωνόταν ότι δεν υπήρχε φιρμάνι προς τον Ελγιν κι άρα τα Γλυπτά εκλάπησαν. Τώρα γιατί νομιμοποιεί με την παρουσία της η κυρία Υπουργός μια ιδιωτική πρωτοβουλία, όπου ένας μεγαλοεπιχειρηματίας επιδιώκει να αναλάβει αυτόκλητα ρόλο διαμεσολάβησης για τα Γλυπτά, με λύσεις που υποθηκεύουν τις ελληνικές θέσεις;», ανέφερε, μεταξύ άλλων, η βουλεύτρια του ΣΥΡΙΖΑ.

Google News ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΜΑΣ ΣΤΟ GOOGLE NEWS
Η αμφιλεγόμενη νομική μέθοδος της «παρακαταθήκης»

ΣΧΕΤΙΚΑ ΝΕΑ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΣΕ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ

Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.

Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.

Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.

Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.

Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας