Eννέα μαύρες και λευκές γυναίκες τραγουδούν ένα τραγούδι της εποχής της αποικιοκρατίας στην Αφρική, χτυπούν τα χέρια και τα πόδια τους χορεύοντας μπροστά από έναν λόφο από χοντρό αλάτι. Μας προσκαλούν να πάρουμε στη χούφτα μας λίγο αλάτι και να το ξεπλύνουμε με νερό, για να λιώσουμε τον πόνο του παρελθόντος, να νιώσουμε την ελευθερία και να σκορπίσουμε αγάπη. Με αυτό το τελετουργικό, φόρο τιμής στους σκλαβωμένους, η καλλιτεχνική ομάδα Patricia Kaersenhout από την Ολλανδία μάς υποδέχτηκε χθες το μεσημέρι στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου/Σχολείον της Αθήνας-Ειρήνη Παπά στην έκθεση «space of togetherness», που οργανώνει ο Οργανισμός Πολιτισμού και Ανάπτυξης ΝΕΟΝ. Μέσα στους χώρους του πρώην βιομηχανικού συγκροτήματος, όπου σκληρά υλικά, η πέτρα και το σίδερο κυριαρχούν, στο ημίφως που δημιουργεί ένα θεατρικό σκηνικό, 20 καλλιτέχνες και συλλογικότητες από 13 χώρες αφηγούνται με εικαστικά μέσα -εγκαταστάσεις, γλυπτά, βίντεο, κολάζ κ.ά.- σκληρές ιστορίες καταπίεσης, βίας, μετανάστευσης, ρατσισμού, διακρίσεων, καταπάτησης των ανθρώπινων δικαιωμάτων, επιδιώκοντας να ανατρέψουν τα στερεότυπα.
«Η έκθεση space of togetherness παρουσιάζει ένα σύνολο ιστοριών που εστιάζουν στο σημείο όπου διασταυρώνονται οι φυλές, οι πολιτικές και τα δικαιώματα ατόμων και κοινοτήτων» επισημαίνει η διευθύντρια του ΝΕΟΝ και επιμελήτρια της έκθεσης, Ελίνα Κουντούρη. «Διερευνά πώς οι καλλιτέχνες και οι διακριτές φωνές τους μας παρακινούν στον παρόντα χρόνο να αμφισβητήσουμε και να επανεξετάσουμε τον τρόπο με τον οποίο εξιστορούνται οι ιστορίες του παρελθόντος. Τα έργα τους μας προτρέπουν να συνυπάρξουμε σε έναν κοινό τόπο, όπου αναλογιζόμαστε τις αδικίες της εποχής μας και μεριμνούμε για ένα πιο δίκαιο μέλλον».
Tα έργα δεν ανήκουν στη συλλογή του Δημήτρη Δασκαλόπουλου -άλλωστε ο γνωστός συλλέκτης έχει κάνει δωρεά το μεγαλύτερο μέρος της σε ΕΜΣΤ, Tate, MCA Chicago και Guggenheim-, αλλά πρόκειται για πρόσφατες δημιουργίες καθώς και αναθέσεις ειδικά για την έκθεση. Προτείνεται, δε, μια περιήγηση από το αριστερό κτίριο στο κεντρικό αμφιθέατρο της Δραματικής Σχολής, όπου η σκηνή κυριαρχείται από τρία «συγκοινωνούντα» έργα της Μαροκινής-Γαλλίδας Boychra Khalili, που απορρέουν από τη μακροχρόνια έρευνά της για τη μετακίνηση των Αράβων στην Ευρώπη. Στον ίδιο χώρο βλέπουμε τα πολύχρωμα υφασμάτινα κολάζ της Πολωνέζας Malgorzata Mirga-Tas, η οποία αντλεί από τη Ρομά καταγωγή της, τη σιδερένια αλυσίδα της Καλλιόπης Λαιμού, που αναφέρεται στην εμφυλη ισότητα, και τις εικαστικές προτάσεις της Αμερικανίδας Sophie Kovel, η οποία διερευνά τις οικονομικές, κοινωνικές, αισθητικές και ιδεολογικές λειτουργίες του εθνικισμού.
Η ομάδα Docimatism αναπτύσσει ένα έργο με επίκεντρο τους AfroGreeks. Στον πάνω όροφο το ηχητικό έργο της Mαριάννας Χριστοφίδου είναι μια συνεργασία με το Δίκτυο Μέλισσα, τη συνθέτρια και ερμηνεύτρια Σαβίνα Γιαννάτου και τον συνθέτη Σταύρο Γασπαράτο. Στον τοίχο οι φωτογραφίες του Εnri Canaj ακολουθούν το ταξίδι της μετακίνησης προσφύγων και μεταναστών, ενώ τα σχέδια του Παλαιστίνιου Taysir Batniji εκφράζουν όψεις της πραγματικότητας. Δύο χαλιά τής Μοna Hatoum αποδίδουν τη σκληρότητα και τα συστήματα ελέγχου μέσα στην κοινωνία. Στο επόμενο δωμάτιο ο Νοτιοαφρικανός Igshaan Adams πραγματεύεται πολύπλοκες προσωπικές και κοινοτικές ιστορίες που αντανακλούν την ταυτότητά του ως queer άτομο με μικτή φυλετική καταγωγή και θρησκεία.
Στον εξωτερικό χώρο δεσπόζει η νέα ανάθεση στον Κώστα Ρουσσάκη, ένα τραπέζι μήκους 27 μέτρων με 90 σκαμπό που το καθένα φέρει ένα γλυπτό γράμμα σχηματίζοντας στίχους από το ποίημα «Αγγίζοντας αυτή τη νεότητα» του Νίκου Καρούζου –ένα σύμβολο συνύπαρξης που θα φιλοξενήσει τις δημόσιες συζητήσεις στο πλαίσιο του παράλληλου προγράμματος της έκθεσης. Φρέσκο είναι και το έργο του Αντρέα Τζούροβιτς, ο οποίος μικρός ήρθε στην Ελλάδα από την πρώην Γιουγκοσλαβία και τώρα εξετάζει την απρόβλεπτη συνθήκη της μνήμης, τη σχέση μεταξύ «παιχνιδιού» και «σύγκρουσης». Δίπλα η Μαρία Λοϊζίδου, επίσης σε ανάθεση, παρατείνει τη ζωή φυτών της οικογένειάς της και δημιουργεί έναν «μεταναστευτικό κήπο». Εξίσου ενδιαφέρον το ερευνητικό έργο της Γεωργίας Σαγρή, που βασίζεται στην αναπνοή και την ανάρρωση.
Ο Οργανισμός του Δημήτρη Δασκαλόπουλου επέλεξε τη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου όχι μόνο γιατί έχει σημαντικό ρόλο στην πολιτιστική ζωή της πόλης και αποτελεί έναν ζωντανό χώρο όπου συνυπάρχουν σπουδαστές και ερμηνευτές με διαφορετική καταγωγή και κοινωνικό και πολιτισμικό υπόβαθρο. Επιπλέον αυτό το κτίριο, που σχεδιάστηκε τη δεκαετία του 1830 στο πλαίσιο του νέου πολεοδομικού σχεδιασμού της Αθήνας ενώ η ανακαίνισή του άρχισε στα μέσα της δεκαετίας του 1990 από την αξέχαστη Ειρήνη Παπά, βρίσκεται στην οδό Πειραιώς σε μια περιοχή συνδεδεμένη με βιομηχανίες και μετακινήσεις πληθυσμών με γηγενείς, πρόσφυγες και μετανάστες της εργατικής τάξης.
—
Πληροφορίες: Δραματική Σχολή Εθνικού Θεάτρου. Πειραιώς 52, Πειραιάς. Η έκθεση θα διαρκέσει μέχρι τις 20 Οκτωβρίου. Ωρες λειτουργίας: Τετάρτη, Κυριακή 11 π.μ.-7 μ.μ. Πέμπτη, Παρασκευή, Σάββατο 12-8 μ.μ. Είσοδος ελεύθερη. neon.org.gr
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας