Εχουμε συνηθίσει να το ακούμε στον ενικό: ΤΟ γυναικείο ζήτημα. Ο πληθυντικός του τίτλου της έκθεσης, εκτός από το συλλογικό εγχείρημα, αναδεικνύει και την ευρύτητα των εννοιών, τους σταθμούς που σημάδεψαν το φεμινιστικό κίνημα καθώς και τη διαφορετικότητα των φεμινιστικών απόψεων.
Για την έκθεση, που διοργανώνει ο Δήμος Αθηναίων μέσω του Οργανισμού Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας του Δήμου Αθηναίων (ΟΠΑΝΔΑ), μιλήσαμε με την έμπειρη ιστορικό Τέχνης Μπία Παπαδοπούλου, η οποία, μαζί με τον Χριστόφορο Μαρίνο, επιμελήθηκε την έκθεση.
«Οταν προετοιμάζαμε την έκθεση, είχε γίνει η δολοφονία της Κυριακής Γρίβα έξω από το Αστυνομικό Τμήμα και θύμωνα με το πόσο τραγικά επίκαιρη ήταν η έκθεση αυτή. Αυτή την πρόταση την είχα καταθέσει από τον Ιανουάριο του 2023 στον Δήμο Αθηναίων. Εκθέσεις γυναικών γίνονται παγκοσμίως, είναι σαν να ξαναγράφεται η Ιστορία. Ευτυχώς που υπάρχουν γενναίες αντιδράσεις, γιατί νομίζω πως ο κόσμος πάει πίσω, αν σκεφτούμε τον νόμο για τις αμβλώσεις στην Αμερική, την περίπτωση της Ιρανής Μαχσά Αμινί, τις Αφγανές γυναίκες κ.ά.
Ο αγγλικός τίτλος – “Women’s matters” παραπέμπει στο ακτιβιστικό κίνημα “Black lives matter”. Σκοπός της έκθεσης είναι να ενθαρρύνει την αποδοχή της διαφορετικότητας, να σκιαγραφήσει μια κοινωνία συμπεριληπτική όπου δεν θα υπάρχουν κατασκευασμένες ιεραρχίες φύλων, χρώματος, τάξεων, εθνοτήτων και θρησκειών. Να ιχνογραφήσει έναν κόσμο ουτοπικό, όπου δεν θα υπάρχει αορατότητα, ούτε αφάνεια.
Τα εκθέματα αποτελούν κωδικοποιημένες ιστορίες γυναικών, ειπωμένες από το στόμα γυναικών, αποδοσμένες με γυναικεία γραφή. Ζωγραφική, σχέδια, φωτογραφίες, τυπώματα, κολάζ, εγκαταστάσεις, γλυπτά, βίντεο και επιτελέσεις μιλούν πολυφωνικά για τη γυναικεία συνθήκη. Τα οπτικά διηγήματα αναβιώνουν τη συστηματική απαξίωση των γυναικών, την καταπίεση, τη βία, την πληγή, το τραύμα.
Η Βιρτζίνια Γουλφ και η Ελέν Σιξού, δύο φεμινίστριες συγγραφείς που το πνεύμα τους διαπνέει την έκθεση, παρά τα χρόνια που τις χωρίζουν, μοιράζονται την πεποίθηση ότι η θηλυκότητα συσχετίζεται με τη σωματική γραφή· προτρέπουν τις γυναίκες να απελευθερώσουν το είναι τους, να χειραφετηθούν και να εκφραστούν μέσα από αυτήν. Να γράψουν και, έτσι, να εγγραφούν στον χώρο».
Είχε, όμως, και μια πολύ ωραία πρωτοτυπία αυτή η έκθεση. Ο Δήμος Αθηναίων ξεκίνησε το Πρόγραμμα Προσβασιμότητας για ανθρώπους με οπτική και ακουστική αναπηρία, βγάζοντας κατάλογο της έκθεσης για τυφλούς – «Ενα έργο τέχνης σε χειροποίητο χαρτί!» όπως μας λέει η Μπία Παπαδοπούλου. «Για τους τυφλούς, υπάρχει μια κυρία που κάνει την ξενάγηση και περιγράφει πάρα πολύ αναλυτικά τα έργα. Μόλις τελειώσει η περιγραφή, εγώ μιλάω για το concept, την έμπνευση κ.λπ. Υπάρχουν ταμπέλες σε γραφή Braille και ακουστικές περιγραφές. Βέβαια, οι τυφλοί έχουν μεγάλο πρόβλημα προσβασιμότητας στους χώρους – θα ήθελα να το τονίσω αυτό! Για τους κωφούς, υπάρχει περιγραφή στη νοηματική γλώσσα και πραγματικά ήταν πολύ συγκινητική η διαδραστικότητα μεταξύ μας! Μαγεύτηκα!»
Στις 22 Σεπτεμβρίου θα πραγματοποιηθεί το εικαστικό συμβάν της Κλεοπάτρας Τσαλή με τίτλο «Netting». Η καλλιτέχνιδα συνθέτει μια σύντομη περιπατητική δράση στο Μεταξουργείο με ανοιχτή συμμετοχή. Η περιπλάνηση καταλήγει στην πλατεία Αυδή όπου η εικαστικός μυεί το κοινό και τις συμμετέχουσες καλλιτέχνιδες στην τελετουργία ύφανσης ενός γιγάντιου διχτυού, εν είδει αντι-μνημείου, που θα λειτουργεί και ως αποτύπωμα της έκθεσης.
● Η επιμελήτρια της έκθεσης Μπία Παπαδοπούλου πραγματοποιεί ξεναγήσεις: 6/9: 18.00-19.00. Ξενάγηση ανοιχτή στο κοινό. | 14/9: 12.00-13.00. Ξενάγηση ανοιχτή στο κοινό. | 18/9: 17.30-19.00. Ξενάγηση για άτομα με οπτική αναπηρία. | 19/9: 17.30-19.00. Ξενάγηση στη νοηματική γλώσσα για άτομα με ακουστική αναπηρία. | 21/9: 11.00-12.00. Ξενάγηση για τους «Φίλους της Τέχνης»/12.00-13.00: Ξενάγηση σε υποτρόφους του Ιδρύματος Ωνάση.
Πληροφορίες: Εκθεση «Γυναικεία ζητήματα», Πινακοθήκη Δήμου Αθηναίων, Κτίριο Β’ (Λεωνίδου & Μυλλέρου, πλ. Αυδή, Μεταξουργείο), πληροφορίες: 210-5202420 | www.opanda.gr. Διάρκεια έως 22 Σεπτεμβρίου 2024.
Ωρες λειτουργίας: Τρίτη-Σάββατο 11.00-19.00, Κυριακή 10.00-16.00, Δευτέρα κλειστά. Είσοδος ελεύθερη.
Συμμετέχουν οι καλλιτέχνιδες: Αρτεμις Αλκαλάη, Αννίτα Αργυροηλιοπούλου, Ρία Δάμα, Ελένη Εξάρχου, Μαίρη Ζυγούρη, Ντέμη Κάια, Κατερίνα Κατσιφαράκη, Ναταλία Μαντά, Δέσποινα Μεϊμάρογλου, Χριστίνα Μήτρεντσε, Λίνα Μπέμπη, Λήδα Παπακωνσταντίνου, Ελίζα Σόρογκα, Σλομποντάνκα Στούπαρ, Ελένη Τζιρτζιλάκη, Κλεοπάτρα Τσαλή, Εφη Φουρίκη.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας