Μενδώνη, η υπουργός… σχολάρχης!

Η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη ανοίγει τα μάτια στη διεθνή αρχαιολογική κοινότητα, ανοίγει νέους ορίζοντες πανηγυρίζοντας για τον τεμαχισμό ενός ολόκληρου αρχαιολογικού χώρου -τον οποίο κάποτε ήθελε να μεταφέρει στο στρατόπεδο Παύλου Μελά αλλά έκανε πέτρα την καρδιά και τον ξαναφέρνει στο σημείο που τον απέσπασε, θα μπορούσε όμως να τον μεταφέρει κι άλλου αν υπήρχε ανάγκη- και σε όλη αυτή τη δημιουργική παραζάλη δεν βλέπει τίποτε άλλο παρά το ότι «δημιουργείται μια σχολή για τη διαχείριση, την τεκμηρίωση, την προστασία, την ανάδειξη του πολιτιστικού αποθέματος»! Με βάση τις φωτογραφίες θα μπορούσαμε να ονομάσουμε το εκπαιδευτικό ίδρυμα «Σχολή των Ατσαλάκωτων Αρχαιολογικών Χώρων»! Παραδόξως από τούτη τη «σχολή» στην τελευταία επικοινωνιακή επίθεση επέλεξε να δείξει μόνο ένα κομμάτι λίθου στον σταθμό Βενιζέλου και από κοντά φωτογραφίες αρχαιολογικού χώρου στον σταθμό Αγίας Σοφίας, ο οποίος κόντρα στα μαθήματα της «σχολής» της έμεινε ανέγγιχτος για να κάνουμε τις συγκρίσεις!

Η ανακοίνωση που εξέδωσε το ΥΠΠΟ -μετά την επίσκεψη και αυτοψία (!) της υπουργού στους σταθμούς του Μετρό της Θεσσαλονίκης, στους οποίους βρίσκονται σε εξέλιξη αρχαιολογικές εργασίες από την αρμόδια Εφορεία Αρχαιοτήτων Πόλης Θεσσαλονίκης, δηλαδή στους σταθμούς Βενιζέλου, Αγία Σοφία και Σιντριβάνι- είναι ένα «μνημείο» από μόνη της. Πρέπει να σκεφτούμε πολλές φορές αν κάνοντας χρήση των μαθημάτων της «σχολής» θα το τεμαχίσουμε, το αποσπάσουμε από το κυβερνητικό παράλληλο σύμπαν και το επανατοποθετήσουμε στην πραγματικότητα.

Σύμφωνα με το δελτίο, η υπουργός ενημερώθηκε «για την πορεία υλοποίησης του έργου της επανατοποθέτησης των προσωρινά αποσπασθεισών αρχαιοτήτων και την τελική εικόνα του αρχαιολογικού χώρου με την εγκατάσταση των ψηφιακών μέσων και εφαρμογών και το λοιπό ενημερωτικό υλικό που τοποθετείται στον σταθμό». Επιπλέον «παρουσία της υπουργού ολοκληρώθηκε η επανατοποθέτηση των αρχαιοτήτων με την επαναφορά στη θέση του πρώτου λίθου, που αποσπάστηκε, στις 15 Ιουλίου 2021, όταν ξεκίνησε το τιτάνιο έργο της προσωρινής απόσπασης των αρχαιοτήτων, το οποίο ήταν καθοριστικό για την όλη εξέλιξη της ολοκλήρωσης του έργου του Μετρό της Θεσσαλονίκης». Πώς τα αρχαία της Βενιζέλου εμπόδιζαν τα έργα στους άλλους σταθμούς του Μετρό Θεσσαλονίκης είναι ένα από τα σύγχρονα μυστήρια, για το οποίο ο μόνος που δεν ψάχνει απάντηση είναι ο εργολάβος που έχει τσεπώσει ήδη καμιά κατοσταριά εκατομμύρια ευρώ αποζημιώσεις και θρυλείται ότι θα διεκδικήσει κι άλλα! Επιπλέον, αναζητείται το νόημα της φωτογραφίας με την επαναφορά του «τελευταίου λίθου» (!) καθώς μένουμε με την απορία γιατί δεν μας δείχνουν το σύνολο του χώρου. Ηδη όμως μπορούμε να συγκρίνουμε το σημείο με αυτό που προϋπήρχε και δεν χρειάζεται να είναι κάποιος αρχαιολόγος για να βγάλει συμπεράσματα.

Αφού μπήκαμε στη «σχολή» του υπουργείου ας συνεχίσουμε τα μαθήματα! Η υπουργός μετά την αυτοψία δήλωσε πως «όταν ξεκινήσαμε την προσωρινή απόσπαση των αρχαιοτήτων στον σταθμό Βενιζέλου, είχαμε δεσμευτεί ότι εντός συγκεκριμένων χρονοδιαγραμμάτων οι αποσπασθείσες αρχαιότητες θα επέστρεφαν στην ακριβή τους θέση, με βάση τις αρχές της επιστήμης και της δεοντολογίας, αποτελώντας ένα μοναδικό μνημειακό σύνολο εντός του κελύφους του σταθμού». Ευτυχώς δηλαδή ο αρχαιολογικός χώρος αποσπάστηκε και απέκτησε «μοναδικότητα», πριν ήταν κάτι συνηθισμένο σαν αυτό που δείχνει το ίδιο το υπουργείο στον σταθμό της Αγίας Σοφίας! Κατόπιν, αφού η υπουργός αναφέρεται στην τήρηση του αρχαιολογικού νόμου και της τάξης, τα ψέλνει ένα χεράκι σε όσους «ιδεοληπτικά αντιμάχονταν την κατασκευή του Μετρό» (;), αρνούνταν δηλαδή να πληρώσουν δίδακτρα για να μπουν στη «σχολή» της και προτιμούσαν κάτι παλιακές αντιλήψεις από πανεπιστημιακούς δασκάλους ανά τον κόσμο που είχαν παραπλανηθεί από κάτι άσχετους, όπως είχε παραπλανηθεί και η ίδια από τον Λιγνάδη!

Κατόπιν όλων αυτών στον σταθμό Βενιζέλου, όπως λέει η υπουργός, «διασώζουμε και αναδεικνύουμε τα τεκμήρια της μακράς ιστορικής διαχρονίας της πόλης –από την ίδρυσή της από τον Κάσσανδρο μέχρι τους τελευταίους αιώνες– με πρωτοπόρες και καινοτόμες λύσεις, αξιοποιώντας σύγχρονες τεχνικές και τεχνολογίες». Το μάθημα αυτό της «σχολής» πρόκειται να το διδαχθούμε προσεχώς διότι τίποτα σχετικό δεν μας δείχνουν και μας είναι ακόμη δύσκολο να αντιληφθούμε πώς θα έχουν ορατές όλες αυτές οι φάσεις. Μάλιστα σύμφωνα με την υπουργό, «στον σταθμό Βενιζέλου τεκμηριώνεται με απόλυτο τρόπο το σύνολο των παλαιότερων οικοδομικών και χρονικών φάσεων της Θεσσαλονίκης, από τα ελληνιστικά χρόνια. Με την έρευνα που πραγματοποιήθηκε, ερευνήθηκαν άγνωστα έως πρόσφατα αρχαιολογικά πεδία, καθώς μετά την απόσπαση των στρωμάτων της ύστερης αρχαιότητας ερευνήθηκαν αρχαιότητες των ρωμαϊκών χρόνων. Η έκταση του σταθμού Βενιζέλου είναι 1.260 τ.μ., όμως η αρχαιολογική έρευνα κάλυψε τουλάχιστον 3.500 τ.μ. Αποκαλύφθηκε η ιδρυτική φάση της πόλης του Κασσάνδρου, η οποία αναπτύχθηκε σύμφωνα με το Ιπποδάμειο σύστημα, στους ίδιους οδικούς άξονες, με μικρές μετατοπίσεις. Αποκαλύφθηκαν τα στρώματα της ελληνιστικής και ρωμαϊκής κεντρικής οδού, η οποία στα νότια πλαισιωνόταν με την πεσσοστήρικτη στοά, που εξασφάλιζε την πρόσβαση προς την οικοδομική νησίδα». Οπως καταλαβαίνετε, για να μας τα δείξουν όλα αυτά μάλλον χρειάζεται εξάμηνο, ενώ για να αντιληφθούμε οι αδαείς πώς θα βλέπει κάποιος τη διασταύρωση του Decumanus Maximus με τον Cardo θα περιμένουμε τα μεταπτυχιακά…

Σύμφωνα με το δελτίο Τύπου, η κ. Μενδώνη πήγε και στους σταθμούς Αγία Σοφία και Σιντριβάνι (από αυτόν τον σταθμό δεν στάλθηκε ούτε μία φωτογραφία). Στον σταθμό Αγία Σοφία, στη βόρεια είσοδό του, «η Εφορεία Αρχαιοτήτων Πόλης Θεσσαλονίκης ολοκλήρωσε το έργο της ανάδειξης και απόδοσης στο κοινό ενός νέου πολύ σημαντικού αρχαιολογικού χώρου, άνω των 800 τ.μ., ο οποίος αποκαλύφθηκε στο πλαίσιο του τεχνικού έργου της κατασκευής του σταθμού». Εδώ βέβαια ξέχασαν να μας πουν ότι πρόκειται για την in situ λύση Γ. Μυλόπουλου – Μ. Βλαζάκη του 2017/18, αλλά μάλλον χάθηκαν οι σημειώσεις του μαθήματος…