Ιδιοφυής σκηνοθέτης, περφόρμερ, video artist, σχεδιαστής ήχου και φωτισμών, ένας ρηξικέλευθος καλλιτέχνης που άλλαξε τον τρόπο που βλέπουμε και ακούμε το θέατρο και την όπερα, που προσλαμβάνουμε την εικαστική δημιουργία. Με τεχνική αρτιότητα, αφαιρετική αισθητική, ιδιαίτερους φωτισμούς, κάθε του έργο είναι μια οπτικοακουστική εμπειρία, που πυροδοτεί φαντασία, συναισθήματα, αισθήσεις.
Ο Ρόμπερτ Γουίλσον έρχεται για ακόμη μια φορά στην Αθήνα, λίγες μέρες μετά την ανακοίνωση του 34ου Praemium Imperiale (του Νόμπελ των Τεχνών, όπως το αποκαλούν), αφού η Τζιλ Μπάιντεν τον υποδέχτηκε με τιμές στον Λευκό Οίκο και η Χίλαρι Κλίντον τον χαρακτήρισε «πραγματικό πρωτοπόρο: έχει δημιουργήσει μερικά από τα πιο σημαντικά και αξιομνημόνευτα έργα στο σύγχρονο θέατρο και την όπερα. Με τα εκπληκτικά σκηνικά του, τους εντυπωσιακούς φωτισμούς του, την καινοτόμα χορογραφία του, βοήθησε στην επανεφεύρεση μιας σκηνής όπου ο χρόνος και ο χώρος επανασχεδιάζονται και η εμπειρία της αφήγησης επαναπροσδιορίζεται».
Αυτή τη φορά θα απολαύσουμε διπλά τον Ρόμπερτ Γουίλσον. Οχι μόνο γιατί θα ανοίξει τον Νοέμβριο τη σεζόν στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά, όπου σκηνοθετεί τις «Τρεις ψηλές γυναίκες» του Εντουαρντ Αλμπι, με τρεις Ελληνίδες πρωταγωνίστριες, τη Ρένη Πιττακή, την Καρυοφυλλιά Καραμπέτη και τη Λουκία Μιχαλοπούλου. Αλλά και γιατί θα βρίσκεται στα εγκαίνια της ατομικής του έκθεσης «Owls and Chairs» («Κουκουβάγιες και καρέκλες») στην γκαλερί Bernier/Eliades, την Πέμπτη 12 Οκτωβρίου. Είναι η τέταρτη ατομική έκθεση που πραγματοποιεί ο διεθνής καλλιτέχνης στην γκαλερί και αυτή τη φορά θα δημιουργήσει ένα περιβάλλον αναπαριστώντας σχέδια από την παραγωγή του 1998 «The White Raven», του 1999 «The Days Before: death, destruction & detroit III» και του 2006 «Kool».
Οπως και στη δουλειά του επί σκηνής, ο περιζήτητος Τεξανός δημιουργός θα μετατρέψει την γκαλερί σε έναν χώρο για τη φαντασία, προκαλώντας τον θεατή να προσεγγίσει συνειρμικά την εμπειρία. Πώς αιτιολογείται ο τίτλος «Κουκουβάγιες και καρέκλες»; Το ψάξαμε λίγο... Οπερα σε πέντε πράξεις για σολίστ, χορωδία και ορχήστρα, η «White Raven» είναι καρπός της επανασύνδεσης του Γουίλσον με τον Φίλιπ Γκλας -άλλωστε η συνεργασία τους άρχισε το 1975 με την περίφημη όπερα «Einstein on the Beach». Στο «The Days Before: death, destruction and detroit II» σχέδια και έπιπλα γίνονται φορείς νοήματος, ενώ προσλαμβάνουν τη δύναμη της γλυπτικής.
Ειδικότερα, προσεγγίζει το θέμα της καρέκλας ξανά και ξανά σε νέες παραλλαγές και καθεμιά κουβαλάει πάνω της έναν διαφορετικό, μυστηριώδη και γοητευτικό σκηνικό χαρακτήρα. Oσο για το «Kool», ίσως θα έχετε δει το βίντεο της εκφραστικής κουκουβάγιας με τα «ψυχεδελικά» χρώματα που είχε παρουσιάσει στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση το 2013, μαζί με περίπου άλλα 40 βίντεο - πορτρέτα διάσημων καλλιτεχνών αλλά και ζώων και πτηνών, ως ένα «ντοκουμέντο του καιρού μας».
Πολυσχιδής, υπερδραστήριος, επιδραστικός, με περισσότερες από 200 παραγωγές στο ενεργητικό του, ο 82χρονος Ρόμπερτ Γουίλσον αφήνει το καλλιτεχνικό του αποτύπωμα στην εποχή μας. Από την αναμέτρησή του με τον Μπέκετ, τον Μπρεχτ, τον Γκέτε, τον Βέρντι, τον Πουτσίνι, από την «Οδύσσεια» που ανέβασε στο Εθνικό μας Θέατρο το 2012 και τον «Οιδίποδα» στην Επίδαυρο το 2019, ώς τις μεγάλες εκθέσεις στο παρισινό Centre Pompidou και στο Guggenheim της Νέας Υόρκης. «Η δουλειά μου είναι πιο κοντά στην ανατολική φιλοσοφία», έλεγε σε πρόσφατη συνέντευξη στη θεατρολόγο Jurgita Staniškytė. «Στο Ζεν, μπορείτε ελεύθερα να συσχετιστείτε με ό,τι ακούτε ή ό,τι βλέπετε και μπορείτε να το σκεφτείτε με πολλούς τρόπους.
Τόσο μεγάλο μέρος της δυτικής σκέψης βασίζεται στην ελληνική φιλοσοφία – κάνω κάτι λόγω μιας αιτιακής σχέσης. Ενώ δεν χρειάζομαι αιτία για να κάνω αυτό που κάνω. Αν ξεκινήσετε με μια αιτία, θα δημιουργήσετε ένα αποτέλεσμα. Μπορείτε να ξεκινήσετε με το αποτέλεσμα και, αν θέλετε, μπορείτε να βρείτε μια αιτία ή έναν λόγο».
Και συμπλήρωνε: «Το θέατρό μου είναι ένα θέατρο για κάτι που βιώνουμε. Και ένα από τα προβλήματα που έχω με το θέατρο είναι ότι πολλές φορές υπάρχει στο κεφάλι κάποιου: είτε στο κεφάλι του σκηνοθέτη είτε στο κεφάλι του ηθοποιού. Σκέφτονται, και αυτό είναι πολύ βαρετό για μένα. Από πολλές απόψεις, η δουλειά μου μοιάζει περισσότερο με τη συμπεριφορά των ζώων, όπου το μυαλό είναι ένας μυς... Πώς νιώθει μια αγελάδα όταν γίνεται σεισμός; Πώς νιώθει ένας ελέφαντας πατώντας με το πόδι του τη γη; Πώς πηγαίνει ένας σκύλος σε ένα πουλί;...». Για να καταλήξει: «Με ενδιαφέρει περισσότερο η εμπειρία όσων ακούω και βλέπω. Το βρίσκω πολύ πιο ενδιαφέρον να ρωτάω “τι είναι”, αντί να λέω ότι είναι κάτι. Συχνά στο θέατρο νιώθω ότι ο σκηνοθέτης, ο ηθοποιός, οι σχεδιαστές προσπαθούν να μου πουν κάτι. Είναι σαν κακό μάθημα στο Γυμνάσιο. Νομίζω ότι ο λόγος για να κάνεις τέχνη είναι να πεις “τι είναι αυτό;”».
—
Πληροφορίες: Bernier/Eliades, Επταχάλκου 11, τηλ. 210-3413935. Εγκαίνια Πέμπτη 12 Οκτωβρίου (17.00-21.00). Η έκθεση θα διαρκέσει μέχρι 5 Δεκεμβρίου.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας