Οι Κυριακές με τα τραγούδια στα καφενεία

«Κυριακή, γιορτή και σχόλη να ’ταν η βδομάδα όλη»: θα μπορούσε να είναι ένα κομμάτι γραμμένο από στίχους τραγουδιών. Ας αφήσουμε τη «Συννεφιασμένη Κυριακή». Μα και ο «Γιάννης ο φονιάς», του Μάνου και του Γκάτσου, τη μέρα της σχόλης πέρασε απ’ το σπίτι. Γιατί ο Φάνης των Κατσιμιχαίων, ποια μέρα κερνούσε ούζα και κονιάκ στο καφενείο και τα καλά του φόραγε σα να ’τανε γιορτή; «Αχ, να ’ταν η ζωή μας Σαββατόβραδο κι ο Χάρος να ’ρχονταν μια Κυριακή το βράδυ» δεν αντηχεί η φωνή του μοναδικού Στέλιου στα λόγια του Λειβαδίτη που μελοποίησε ο Μίκης; «Στης πίκρας τα ξερόνησα, το δάκρυ μου κοινώνησα, και στης ζωής τη φυλακή, που δεν υπάρχει Κυριακή» δεν λέει ο Γκάτσος στο «Ρεμπέτικο» των Φέρρη - Ξαρχάκου; Μα κι ο Μάλαμας δεν βάζει «να κλαίει το αφεντικό μας που δεν χωράει στο ρεπό μας»;

Τι μας θυμίζουν όλα αυτά; Τι μας έρχεται συνειρμικά στον νου, όταν μιλάμε για την Κυριακή; Εκδρομή; Παιχνίδι; Οικογενειακό τραπέζι; Συνεύρεση με φίλους; Αν νοσταλγούμε την εποχή που είχε ένα διαφορετικό νόημα και περιεχόμενο εκτός από αυτό της... εργασίας, τότε η Ελευσίνα αποτελεί τον απόλυτο προορισμό για αυτήν την Κυριακή, όπου μια σειρά δράσεων επιχειρούν να μας κάνουν να στοχαστούμε την κοινή αργία, το πολύτιμο συλλογικό μοίρασμα του ελεύθερου χρόνου. Εκεί, στο πρώην δημοτικό κάμπινγκ Οαση, μέσα στα πεύκα, θα στηθεί μια ολοήμερη συμμετοχική εκδήλωση για την κυριακάτικη αργία με παιχνίδι, καφέ, παιδική παράσταση, εργαστήρια, συλλογική κουζίνα, συναυλίες, συζητήσεις.

Την ιδέα, που υιοθέτησε η Πολιτιστική Πρωτεύουσα 2023 Ελευσίς, είχε ο δημοσιογράφος Ανδρέας Βάγιας, παίζοντας κι εκείνος όχι μόνο με την ανεξάντλητη δεξαμενή του λαϊκού τραγουδιού αλλά και με την πόλη όπου τα φουγάρα ή πλέον τα κουφάρια της αποβιομηχάνισης και της ανεργίας συνομιλούν διαχρονικά με τα αρχαία ερείπια, για να στήσει τη μέρα του ρεπό, ένα κυριακάτικο καφενείο, ώστε να μιλήσουν οι άνθρωποι γι’ αυτό που είναι, την ώρα που δεν εργάζονται, ανοιχτό σε όλες τις ηλικίες, τα φύλα και τις εθνικότητες.

● Ελευσίς της Κυριακής ή έλευσις της Κυριακής, τι σας παρακίνησε για αυτό το ολοήμερο γλέντι;

Σήμερα θεωρώ ότι βρισκόμαστε σε μια ακόμη χειρότερη συνθήκη, με τις συνεχείς μεταρρυθμίσεις στο εργασιακό τοπίο, το οποίο στην πραγματικότητα διαλύουν ολοένα και περισσότερο. Εχει πανεύκολα ξεχειλώσει το ωράριο, την ίδια στιγμή που η τρομερή τουριστικοποίηση δεν αφήνει κανέναν να μιλήσει ούτε καν για ρεπό. Το ότι είναι προαιρετική για τους εργοδότες η επιλογή να ανοίξουν την Κυριακή, δεν σημαίνει ότι είναι και για τους εργαζόμενους προαιρετική, αφού δεν έχουν επιλογή να μη δουλέψουν, αποτελεί λόγο απόλυσης. Και η εργασία γίνεται ασφυκτική, παραμένοντας το πιο πολιτικό ζήτημα που αντιμετωπίζουν οι εργαζόμενοι σήμερα. Στην πραγματικότητα, σε μια εποχή με συνταρακτικές αλλαγές, η Ελευσίς συνομιλεί με την Κυριακή παρατηρώντας την παρέλευσή της. Επιχειρούμε να δημιουργήσουμε μια συνθήκη και να κάνουμε ό,τι έκαναν παλιά οι άνθρωποι, επειδή υπήρχε η κοινωνική αργία, και πόσο αξίζει να την υπερασπιστούμε ως αίτημα χρόνου και τόπου, όπως γινόταν κάποτε στα καφενεία που συζητούσαμε κι ας διαφωνούσαμε, μας συνέδεε, ήταν απόρροια της κοινής αργίας.

● Τείνουμε να τη νοσταλγούμε;

Αυτό είναι το διακύβευμα, αν φτάσουμε να νοσταλγούμε την ίδια μας τη ζωή, σημαίνει ότι έχουμε περάσει ήδη στη δυστοπία.

● Δεν έχουμε;

100%. Ο στόχος είναι να ξανασκεφτούμε, να μην το εκχωρήσουμε, όπου υπάρχουν κοινές εμπειρίες λειτουργούν προταγματικά, η αξία της συνάντησης σε βγάζει από την κατάσταση της μοναξιάς, την ατομικότητα, τη συλλογική κατάθλιψη, αυτό που έχουμε ζήσει πολιτικά και κοινωνικά, που έχει χαθεί η γη κάτω από τα πόδια μας. Δεν μπορούμε όμως να ξεχάσουμε τις όμορφες στιγμές που έχουμε ζήσει. Πιστεύω στους αγώνες των ανθρώπων που ξεκινούν από τη βάση της κοινωνίας, χωρίς διαμεσολάβηση, όταν συνδιαλέγεται το ατομικό με το συλλογικό και τα καταφέρνουν, γιατί αυτή η προσπάθεια της συνεύρεσης, της απελευθέρωσης, είναι ανθρώπινη ανάγκη και διακομματική κι ας συγκρούεται με την πολιτική και τις πολιτικές για την εργασία. Κι εύχομαι η εκδήλωση να είναι μια αφορμή για να κινητοποιήσει αυτή την ανάγκη του ανθρώπου, για να διεκδικήσει την κοινωνική αργία, που δεν χρειάζεται να είναι καταναλωτική, για ψώνια ή σε μαγαζί, αλλά να είναι μια συνεύρεση στο κοντινό μας πάρκο και να το υπερασπιστούμε σαν ελεύθερο χώρο. Οπως λέει και το σύνθημα, «δεν μας λείπουν οι Κυριακές για να ψωνίσουμε, μας λείπει χρόνος για να ζήσουμε...».

ℹ️ «Η ΕΛΕΥΣΙΣ της Κυριακής», σύνθετη δράση τέχνης. Κυριακή 28 Μαΐου 11.00-23.00.

Οαση (πρώην κάμπινγκ, Φιλικής Εταιρείας και Κρήτης, Ελευσίνα). Είσοδος ελεύθερη. Δημιουργός δράσης και podcast: Ανδρέας Βάγιας. Καλλιτεχνική επιμέλεια: Χρήστος Παπαμιχάλης.

Δράσεις: 11.00-12.00 παιδική παράσταση. 12.00-14.00 παιχνίδια για κυριακάτικες αναμνήσεις - Για παιδιά 6 έως 12 ετών. 12.00-14.00 Κουβέντες την Κυριακή στο καφενείο «Δουλειά την Κυριακή; Οι εργατικοί αγώνες, οι διεκδικήσεις και οι προοπτικές» - εισηγητής: Σεραφείμ Σεφεριάδης, αναπληρωτής καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης, Πάντειο Πανεπιστήμιο. «Το φύλο: Η πατριαρχία δεν δίνει και δεν παίρνει ρεπό» - εισηγήτρια: Αννα Βουγιούκα, κοινωνική επιστήμονας, ερευνήτρια, εμπειρογνώμονας σε θέματα φύλου. 12.00-15.00 Κοινωνική κουζίνα «Ο άλλος άνθρωπος». 14.00-16.00 Κυριακάτικο λαϊκό γλέντι με τους Antimamalo. 14.30-16.30 Το Camping της δικής μας Κυριακής, δημιουργία συλλογικής εικαστικής εγκατάστασης. 17.00-20.00 Τυπώνουμε την Κυριακή: Εργαστήριο Μεταξοτυπίας, τυπώματα σε μπλουζάκια συμμετεχόντων. 17.30-19.00: Πώς ακούγεται η ΕΛΕΥΣΙΣ της Κυριακής; - οικογενειακή δράση συνδημιουργίας στίχων, ήχων, γραφικών, εικονογραφήσεων «της δικής μας Ελευσης της Κυριακής». 17.30-19.30: Κουβέντες την Κυριακή στο καφενείο. «Συναντήσεις επί τόπου» - εισηγήτρια: Πέννυ Κουτρολίκου - αναπληρώτρια καθηγήτρια Αρχιτεκτονικής. «Το λαϊκό τραγούδι στο ραδιόφωνο» - εισηγητής: Οδυσσέας Ιωάννου - στιχουργός, ραδιοφωνικός παραγωγός. 21.00-23.00 Συναυλία: Μαρία Παπαγεωργίου, Γιάννης Παπαγεωργίου, Γιάννης Διονυσίου.