Απόψε η παρουσίαση του αρχιτεκτονικού προσχεδίου παρουσία Μητσοτάκη

Σήμερα το απόγευμα στην αίθουσα του Βωμού στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο (ΕΑΜ), παρουσία του Κυριάκου Μητσοτάκη, θα γίνει η επίσημη παρουσίαση του αρχιτεκτονικού προσχεδίου των αρχιτεκτονικών γραφείων David Chipperfield Architects και Αλέξανδρου Ν. Τομπάζη Α.Ε. για την επέκταση και αναβάθμιση του ΕΑΜ.

Σε κλίμα ευφορίας, σε ένα καλά προστατευμένο περιβάλλον για τον πρωθυπουργό, το υπουργείο Πολιτισμού διοργανώνει την εκδήλωση όπου οι συνεργάτες των δύο αρχιτεκτονικών γραφείων θα αποκαλύψουν ενώπιον κυβέρνησης, επιτροπών, στελεχών και Τύπου το αρχιτεκτονικό όραμά τους για το νέο μουσείο, το οποίο, σύμφωνα με το νομοσχέδιο που ψηφίστηκε προχθές μόνο από τους βουλευτές της Ν.Δ., μετατρέπεται σε ΝΠΔΔ.

Αν ο κ. Μητσοτάκης επιλέξει να εισέλθει από την κεντρική είσοδο του Εθνικού Αρχαιολογικού επί της Πατησίων (και όχι μυστικά από κάποια πλαϊνή) θα δει το πλήθος των συγκεντρωμένων που θα διαδηλώσουν ενάντια στον νέο νόμο. Στο κάλεσμα του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων για κοινή κινητοποίηση για την υπεράσπιση του πολιτισμού και των εργαζομένων του, απάντησαν θετικά το Σωματείο Ελλήνων Ηθοποιών και η Πανελλήνια Ομοσπονδία Θεάματος Ακροάματος.

Ασχετα με την έκβαση που θα έχει η συνάντησή τους με τον πρωθυπουργό το πρωί, θα συγκεντρωθούν το απόγευμα στις 6 μ.μ. (καλούνται όλοι οι ενεργοί πολίτες να δώσουν το «παρών») συμπαραστεκόμενοι στον αγώνα των αρχαιολόγων, των υπαλλήλων του υπουργείου Πολιτισμού, των εργαζομένων των μουσείων, για την υπεράσπιση του δημόσιου χαρακτήρα τους. Χθες πάντως το ΕΑΜ περικυκλώθηκε από την αστυνομία που έσπευσε να το προστατέψει. Από ποιους; Από τους εργαζόμενους και τις εργαζόμενες των δομών του; Οπως κατήγγειλαν οι συγκεντρωμένοι απεργοί υπάλληλοι του ΥΠΠΟΑ, η εικόνα του κεντρικού μουσείου της χώρας «με αστυνομικούς στο περιστύλιο και τα ΜΑΤ στον κήπο είναι η θλιβερή από το μέλλον που ετοιμάζει για τα μουσεία ο κατάπτυστος νόμος του ΥΠΠΟΑ».

Λόγω της συμμετοχής των αρχαιολόγων στην 24ωρη απεργία, η προγραμματισμένη χθεσινή συνεδρίαση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου ματαιώθηκε, παρά τις προσπάθειες και τον τηλεφωνικό αγώνα δρόμου στον οποίο επιδόθηκε ο Γιώργος Διδασκάλου, γενικός γραμματέας ΥΠΠΟΑ και πρόεδρος του ΚΑΣ. Τελικά δεν βρήκε πρόθυμους υπαλλήλους, οι οποίοι έχουν εκφράσει από την αρχή την αντίθεσή τους και στον τρόπο διαχείρισης του έργου της επέκτασης. Μάλιστα ο Σύλλογος Αρχιτεκτόνων και η Πανελλήνια Ενωση Αρχιτεκτόνων (ΣΑΔΑΣ - ΠΕΑ) έχουν προσφύγει στο Συμβούλιο Επικρατείας για τη διαδικασία του κλειστού διαγωνισμού με συμμετέχοντες, αποκλειστικά, δέκα αρχιτεκτονικά γραφεία του εξωτερικού με την υποχρέωση να συνεργαστούν με ισάριθμα ελληνικά.

Η σύμβαση της δωρεάς ύψους 650.000 ευρώ, η οποία υπεγράφη (Δεκέμβριος 2021) από την υπουργό Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη και την ΑΜΚΕ «Οικογένεια ΝΣΛ» δηλαδή Νικολάου και Ειρήνης Λαιμού, για την εκπόνηση της μελέτης του αρχιτεκτονικού προσχεδίου της επέκτασης (υπόγειας τότε), αναβάθμισης και ανάδειξης του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, ήταν το πρώτο βήμα της διαφαινόμενης διαχείρισης του εμβληματικού έργου από την κυβέρνηση. Είχε προηγηθεί η εξαγγελία του από τον ίδιο τον πρωθυπουργό το καλοκαίρι του 2019.

Η διενέργεια ανοιχτών διεθνών αρχιτεκτονικών διαγωνισμών για τον σχεδιασμό νέων κτιρίων σύγχρονου πολιτισμού και μουσείων ή για τις επεκτάσεις και τις αναβαθμίσεις τους είναι η διεθνής πρακτική που ακολουθείται δεκαετίες. Οχι όμως και στη χώρα μας. Η απόφαση της υπουργού Πολιτισμού Λίνας Μενδώνη, να αποκλείσει την ισότιμη συμμετοχή των Ελλήνων αρχιτεκτόνων από το σημαντικό και πολυδάπανο έργο, προκάλεσε σφοδρές αντιδράσεις από μεγάλο μέρος των αρχιτεκτόνων.

Η μελέτη που παρουσιάζεται απόψε επιλέχθηκε από την επταμελή διεθνή επιτροπή αξιολόγησης που συγκροτήθηκε από την κ. Μενδώνη (Απρίλιος 2022). Οι επιλογές της υπουργού Πολιτισμού στηλιτεύτηκαν, καθώς θεωρείται ολιγομελής επιτροπή για τη σοβαρότητα του έργου, πλειοψηφούσαν τα μέλη από το εξωτερικό, μόνο δύο ήταν αρχιτέκτονες, κανείς Ελληνας αρχαιολόγος, ορισμένων δε η εμπειρία και η επάρκεια για ζητήματα αρχιτεκτονικής και μουσειολογίας φαίνεται ισχνή. Πόση σχέση μπορεί να έχει ένας ιστορικός Τέχνης και εκδότης με αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς; Η επιτροπή αξιολόγησης είχε την αρμοδιότητα να προτείνει τα δέκα αρχιτεκτονικά γραφεία του εξωτερικού που θα συμμετείχαν.

Εκείνοι, δηλαδή, που θα αξιολογούσαν τις προτάσεις ήταν οι ίδιοι που πρότειναν και τους συμμετέχοντες. Παγκόσμια πρώτη! Η πρόταση που παρουσιάζεται απόψε προέρχεται από την κλειστού τύπου διαδικασία, από έναν «διαγωνισμό»-παρωδία για ένα σημαντικό έργο όχι μόνον για το πρώτο μουσείο της χώρας, αλλά για την καρδιά της πόλης το οποίο θα επηρεάσει την καθημερινή ζωή των πολιτών σε πολλά επίπεδα. Πάντως οι πρωθυπουργικές υποσχέσεις για ενοποίηση με το Μετσόβιο Πολυτεχνείο, για υπόγεια επέκταση και διασύνδεση με το «Ακροπόλ» (που παραμένει κλειστό και αναξιοποίητο) φυλλορρόησαν. Μένει η υπόγεια επέκταση και η αναβάθμιση των κτιριακών υποδομών του Εθνικού Αρχαιολογικού, που βρίσκεται διεθνώς ανάμεσα στα σημαντικότερα στο είδος του.

Με την πλάτη στον τοίχο η Μενδώνη

Η Μυρσίνη Ζορμπά και ο Νίκος Ξυδάκης απαντούν στην υπουργό Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη. Στην προσπάθειά της να διασωθεί, από το συνεχές σφυροκόπημα των πολιτικών αρχηγών και των βουλευτών όλων των κομμάτων της αντιπολίτευσης κατά τη συζήτηση του νομοσχεδίου στη Βουλή για τη μετατροπή των πέντε δημόσιων μουσείων σε ΝΠΔΔ, χρησιμοποίησε δηλώσεις τους για να αποδείξει κοινές προθέσεις.

Οι δύο υπουργοί Πολιτισμού της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ δηλώνουν:

«Οχι στο όνομά μας η αποδόμηση του πολιτισμού της χώρας. Καλό θα ήταν, στην εργώδη προσπάθεια που καταβάλλει η κ. Μενδώνη για να εφεύρει άλλοθι στην αντιδημοκρατική και αντικοινωνική πολιτική που ακολουθεί στα πολιτιστικά πράγματα της χώρας, να μην καταφεύγει ούτε σε διαστρεβλώσεις ούτε σε επιλεκτικές αναφορές σε κάποια, κάπου, κάποτε τοποθέτησή μας και μάλιστα “εκ του ασφαλούς”, από το βήμα μονολόγου της Βουλής.

Αυτό θα αποτελούσε ένα ελάχιστο δείγμα ευπρέπειας και σεβασμού στον δημόσιο διάλογο αλλά και στον διάλογο γενικότερα, τον οποίο εμείς ουδέποτε φοβηθήκαμε να κάνουμε με τους εργαζόμενους και τους επιστήμονες του χώρου του πολιτισμού ως υπουργοί. Αναρωτιόμαστε αν το ίδιο ισχύει και για την ίδια, που δεν μπορεί πλέον να κυκλοφορήσει ούτε στους διαδρόμους του υπουργείου της. Εμείς έχουμε ήσυχη τη συνείδησή μας. Ευτυχώς, δεν είμαστε ίδιοι.

ΥΓ: Αντιλαμβανόμαστε ότι η κ. Μενδώνη δεν θα συγχωρήσει ποτέ τους υπουργούς του ΣΥΡΙΖΑ που έβαλαν τέλος στη διασπάθιση δημοσίου χρήματος και στα παραμάγαζα που είχαν εγκαθιδρυθεί επί παλαιότερων ημερών της στο υπουργείο Πολιτισμού από “επαγγελματίες της διαπλοκής”. Κατανοούμε επίσης ότι είναι ιδιαίτερα αγχωμένη τώρα που απέρχεται και θα βρεθεί ελεγχόμενη χωρίς ασυλία».