Το 1ο Φεστιβάλ Ιστορίας είναι γεγονός!

Δεν έχει ξαναγίνει ποτέ στο παρελθόν. Είναι η πρώτη φορά και το κάνουν τα ΑΣΚΙ: το 1ο Φεστιβάλ Ιστορίας είναι πλέον γεγονός. Ξεκινάει αύριο Πέμπτη, θα διαρκέσει έντεκα μέρες, έχει δεκάδες δράσεις και εκδηλώσεις και έναν τίτλο που τα λέει όλα. «Η Ιστορία μάς αφορά» ονομάζεται το φεστιβάλ. «Η Ιστορία μάς αφορά», λένε τα ΑΣΚΙ και το λένε 30 χρόνια τώρα: τα Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας «γιορτάζουν» μια μεγάλη πορεία 30 ετών, ένα σημαντικότατο αρχείο και μια έντονη δημόσια παρουσία, που ξεκίνησε το 1992, με πρωταγωνιστή τον Φίλιππο Ηλιού και αρχική αρχειακή βάση όσα είχε το ΚΚΕ Εσωτερικού και το αρχείο της ΕΔΑ.

Η αρχική αυτή βάση εμπλουτίστηκε και πλέον όταν αναφερόμαστε στα ΑΣΚΙ μιλάμε για έναν από τους σημαντικότερους ελληνικούς αρχειακούς φορείς για την ιστορία των πολιτικών και κοινωνικών κινημάτων σε όλη τη διάρκεια του 20ού αιώνα και έως τις μέρες μας. Στις συλλογές τους περιλαμβάνονται εκατομμύρια τεκμήρια, εκατοντάδες αρχεία, χιλιάδες έντυπες εκδόσεις, μοναδικά έργα τέχνης, μια σημαντικότατη συλλογή Τύπου (νόμιμου και παράνομου), αφίσες, προκηρύξεις, πλούσιο φωτογραφικό υλικό, βιβλιοθήκη... και όλα ελεύθερα στην πρόσβαση σε κάθε ενδιαφερόμενο/η.

«Αυτό ήταν κάτι που τέθηκε ως βάση της λογικής των ΑΣΚΙ από την αρχή, από τον ίδιο τον Ηλιού: να είναι ανοιχτά αρχεία!», μας λέει ο Πολυμέρης Βόγλης, καθηγητής Κοινωνικής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας και γραμματέας του Δ.Σ. των ΑΣΚΙ. «Οταν δημιουργήθηκαν τα ΑΣΚΙ η λογική που επικρατούσε ήταν του “κλειστού αρχείου”, κάτι που ισχύει και έως σήμερα για τα κομματικά αρχεία. Ο Ηλιού και όλη η ομάδα πίστευαν πως το παρελθόν πρέπει να είναι διαθέσιμο στους ερευνητές και σε κάθε ενδιαφερόμενο και απολύτως ελεύθερο. Αυτό ισχύει έως σήμερα», συνεχίζει.

«Παράλληλα, τα ΑΣΚΙ έχουν μια πολυσχιδή δραστηριότητα και μια έντονη εξωστρέφεια, που τους επιτρέπει να δημιουργήσουν ένα σημαντικό αποτύπωμα στη δημόσια σφαίρα: είναι το περιοδικό “Αρχειοτάξιο” που βγαίνει μία φορά τον χρόνο (μόλις βγήκε το τελευταίο τεύχος με θέμα “Προσφυγικές ιστορίες και Αριστερά”), είναι η ραδιοφωνική εκπομπή “Ιστορία στο Κόκκινο” κάθε Κυριακή πρωί (11.00-12.00) στο Κόκκινο 105,5, είναι η ψηφιοποίηση του αρχείου μας που έχει ξεκινήσει και προχωράει και διαδικτυακά μπορεί οποιοσδήποτε να μελετήσει το υλικό, είναι εκδηλώσεις που γίνονται, περίπατοι, συζητήσεις, ομιλίες, προγράμματα... Φυσικά, το αρχείο μας εμπλουτίζεται συνεχώς: υπάρχει ήδη το αρχείο ΕΠΟΝ, Νεολαίας Λαμπράκη, ΕΜΙΑΝ, αγωνιστών και ιδιωτών, ακόμη και το αρχείου του σπουδαίου σκιτσογράφου Γιάννη Καλαϊτζή και δημιουργείται και ένα σημαντικό αρχείο προφορικών μαρτυριών. Ολα αυτά είναι πολύ σημαντικά, καθώς είναι αλήθεια πως στην Ελλάδα δεν έχουμε αυτό που ονομάζουμε “αρχειακή κουλτούρα”.

»Ισως και γι’ αυτό να είναι σημαντικό αυτό που ξεκινά αύριο και είναι το 1ο Φεστιβάλ Ιστορίας, με τίτλο “Η Ιστορία μάς αφορά”. Ξέρετε, η αξία του αρχείου και των ΑΣΚΙ ειδικότερα δεν γίνεται να υπάρξει έξω από την κοινωνία. Τα αρχεία ουσιαστικά διαφυλάσσουν το παρελθόν από τη λήθη. Ειδικά σε μια περίοδο όπως η σημερινή, που κάποιοι επιδιώκουν να ξαναγράψουν την Ιστορία, είτε αυτή είναι η ιστορία της Αντίστασης είτε του Πολυτεχνείου κ.λπ., αν δεν έχεις τα αρχειακά τεκμήρια δεν μπορείς να αποδείξεις τι πραγματικά συνέβη στο παρελθόν. Μόνο τότε δεν μπορεί ο καθένας να ισχυριστεί ό,τι θέλει για το παρελθόν. Και το παρελθόν δεν ανήκει στη λήθη. Το παρελθόν ανήκει στην Ιστορία και η Ιστορία στην κοινωνία, δηλαδή (και) στο σήμερα», καταλήγει.

Εκθεση

Το 1ο Φεστιβάλ Ιστορίας «Η Ιστορία μάς αφορά» ξεκινά αύριο και γίνεται με αφορμή τη συμπλήρωση 30 χρόνων ύπαρξης και δράσης των ΑΣΚΙ. Στη διάρκεια των συνολικά 11 ημερών του φεστιβάλ θα πραγματοποιούνται καθημερινά εκδηλώσεις, με ελεύθερη είσοδο: θεματικές συζητήσεις, εργαστήρια, προβολές ντοκιμαντέρ, ιστορικοί περίπατοι. Οι εκδηλώσεις θα πλαισιώσουν μια κεντρική έκθεση με τίτλο «Οταν όλα είναι δυνατά! Τέσσερις στιγμές του 20ού αιώνα», η οποία θα περιλαμβάνει σπάνια τεκμήρια από τις συλλογές των ΑΣΚΙ για τις περιόδους: «1940-1944 (ΕΑΜική Αντίσταση)», «Η άνοιξη της δεκαετίας του ‘60: τα χρόνια μέχρι τη δικτατορία», «Ο αντιδικτατορικός αγώνας», «Η περίοδος της Μεταπολίτευσης από το 1974 μέχρι την ίδρυση των ΑΣΚΙ το 1992».

Η έκθεση, στην οποία θα γίνονται καθημερινά ξεναγήσεις, φιλοδοξεί να προτείνει μια εναλλακτική αφήγηση της διαδρομής των ελληνικών πολιτικών και κοινωνικών κινημάτων του 20ού αιώνα, αντιμετωπίζοντάς την όχι ως μια τελεολογική ιστορία διάψευσης και ήττας, όπως συχνά συμβαίνει, αλλά ως ένα πεδίο «που μας επιτρέπει να σκεφτούμε τη δυναμική της συλλογικής δράσης, των πολιτικών ιδεών και των συλλογικών προσδοκιών», όπως μας λένε οι διοργανωτές. Τα εγκαίνια της έκθεσης είναι αύριο στις 19.00 στο πρώην ΕΑΤ-ΕΣΑ.

ℹ️ Το Φεστιβάλ Ιστορίας των ΑΣΚΙ θα πραγματοποιηθεί 9-19/2, στο Κέντρο Τεχνών Δήμου Αθηναίων-Πάρκο Ελευθερίας (πρώην ΕΑΤ-ΕΣΑ, στάση Μετρό «Μέγαρο Μουσικής»). Είσοδος ελεύθερη. Αναλυτικά το πρόγραμμα και πληροφορίες: www.askiweb.eu, [email protected], 2103223062. Με την υποστήριξη των: Υπουργείο Πολιτισμού, Οργανισμός Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας (ΟΠΑΝΔΑ)-Δήμος Αθηναίων, Ιδρυμα Ρόζα Λούξεμπουργκ-Παράρτημα Ελλάδας, Φίλοι των ΑΣΚΙ. Καθώς πριν από λίγους μόλις μήνες έφυγε ξαφνικά από τη ζωή ο πρόεδρος των ΑΣΚΙ Ηλίας Νικολακόπουλος (πλέον πρόεδρος είναι ο Βαγγέλης Καραμανωλάκης), τα ΑΣΚΙ πρόκειται να διοργανώσουν, εν ευθέτω χρόνω, μια ειδική εκδήλωση για τον Ηλία, σε συνεργασία με την οικογένειά του και όλους τους φορείς (Πανεπιστήμια κ.λπ.) με τους οποίους είχε συνεργαστεί.