Η περίοδος της πανδημίας είναι τραυματική για τα παιδιά

Νέα, ταλαντούχα, δημιουργική, ζωγράφος αλλά και με σπουδές σκηνογραφίας-ενδυματολογίας, η Πέρσα Ζαχαριά έχει ήδη πλούσια πορεία με εκθέσεις των έργων της σε Λονδίνο και Αθήνα και με εικονογραφήσεις βιβλίων για παιδιά -μάλιστα διδάσκει ζωγραφική σε παιδιά.

Με τις ελκυστικές εικόνες της, με φαντασία και συναίσθημα, έχει ντύσει το βιβλίο «Η φάλαινα, το αγόρι και η θάλασσα ανάμεσά τους» από τις εκδόσεις Καλειδοσκόπιο και πολλά άλλα: «Ηλιος με μουστάκια» της Μελίνας Σιδηροπούλου (Καλειδοσκόπιο), «Η σοφή χελώνα και η ανυπόμονη ελαφίνα» της Εύας Νικολαΐδου (Μίλητος), «Το χαμόγελο των αγγέλων» της Στέλλας Μιχαηλίδου (εκδόσεις Τζιαμπίρης - Πυραμίδα), «Το γεράκι στην καμινάδα» της Ειρήνης Αγγέλη (Καστανιώτης), «Μοναχική υπόθεση» της Μυρτώς Καλοφωλιά (Καλειδοσκόπιο).

Σήμερα γιορτάζει μαζί με όλους μας, μικρούς και μεγάλους, την Παγκόσμια Ημέρα Παιδικού Βιβλίου που καθιέρωσε το Διεθνές Συμβούλιο Βιβλίων για τη Νεότητα (IBBY) για την ημέρα των γενεθλίων του μεγάλου Δανού παραμυθά Χανς Κρίστιαν Αντερσεν (2 Απριλίου 1805), με σκοπό να εμπνεύσει στα παιδιά την αγάπη για το διάβασμα και να προκαλέσει την προσοχή των μεγαλύτερων στο παιδικό βιβλίο.

● Πώς αποφασίσατε να ασχοληθείτε με την εικονογράφηση βιβλίων για παιδιά και πόσο επηρεάζει το «θεατρικό» κομμάτι τη δουλειά σας;

Οι πρώτες μου σπουδές ήταν στη σκηνογραφία-ενδυματολογία στη Σχολή Θεάτρου του Ναυπλίου και ύστερα έκανα το μεταπτυχιακό μου στη ζωγραφική στο Saint Martins στο Λονδίνο.

Τη σπουδή μου στη ζωγραφική τη συνεχίζω ακόμα σε εργαστήρια, ξεκίνησα στα παιδικά μου χρόνια με τον Κώστα Αργύρη και τώρα δίπλα στον Γιώργο Ρόρρη. Η εικονογράφηση νομίζω προέκυψε ως συνδυασμός των παραπάνω.

Η μελέτη του θεατρικού κειμένου και η μεθοδολογία της εικαστικής απόδοσης αυτού με βοήθησαν στο να αντιμετωπίζω το κείμενο στο παιδικό βιβλίο και να το αποδίδω ζωγραφικά. Το ενδιαφέρον μου για την παιδική ηλικία με πήγε σε αυτή τη σύνδεση, με συγκινεί ιδιαίτερα το παιδί-αναγνώστης.

● Συνήθως πώς δουλεύετε, πώς καταλήγετε στις εικόνες ενός παραμυθιού;

Ακολουθώ μια μέθοδο η οποία εξελίσσεται στην πορεία. Σίγουρα διαβάζω αρχικά πολύ καλά το κείμενο πολλές φορές. Ακολουθεί το κομμάτι της έρευνας, με αναφορές είτε εικαστικές είτε λογοτεχνικές.

Ψάχνω να βρω ποια σημεία του κειμένου με συγκινούν και τότε μπαίνω στο κομμάτι της ζωγραφικής. Δουλεύω στο χέρι, ακουαρέλα, και στο τέλος συνθέτω και κάνω μια επεξεργασία στον υπολογιστή.

Το στοίχημα είναι, αφού ακολουθήσει κανείς τη μέθοδο, στο τέλος να τη σπάσει και να αφεθεί στο ζωγραφικό κομμάτι. Προτιμώ να μην είναι αφηγηματικές οι εικονογραφήσεις μου, αλλά να συμπληρώνουν με μια εικαστική ματιά το κείμενο. Με ικανοποιεί περισσότερο να δω τη σύνθεση να αναπτύσσεται σε φόρμες και σε χρώματα. Με τον συγγραφέα σε κάθε βιβλίο η συνεργασία είναι διαφορετική.

Κάποιοι προτιμούν να γίνει μια συζήτηση στην αρχή, μπορεί να διαβάσουμε μαζί το κείμενο και να μοιραστούμε ιδέες, άλλοι έχουν φανταστεί εικόνες... Οπως σε κάθε συνεργασία, νομίζω το καλύτερο αποτέλεσμα προκύπτει όταν υπάρχει εμπιστοσύνη.

● Πόσο σημαντικά είναι τα βιβλία με εικόνες για τα παιδιά;

Η σημασία της εικόνας στο παιδικό βιβλίο μπορεί να παρατηρηθεί ανάλογα με τα στάδια ανάπτυξης του παιδιού. Τα πρώτα χρόνια το παιδί έχει ανάγκη τα εικονοβιβλία και αργότερα αναπτύσσεται ο λόγος και το κείμενο σε συνδυασμό με την εικόνα. Το να μπορεί να αντιλαμβάνεται σύμβολα και εικόνες διευρύνει την προσωπικότητά του και ανοίγει δρόμους προς την αντίληψη των τεχνών.

● Από την εμπειρία σας βλέπετε ότι τα παιδιά διαβάζουν ή θέλουν να τους διαβάζουν παραμύθια; Ιδιαίτερα στην εποχή μας που τα περισσότερα είναι «κολλημένα» στο τάμπλετ;

Περνάμε εδώ και ένα χρόνο την περίοδο της πανδημίας. Ενα πράγμα που μπορούμε να υπογραμμίσουμε ήδη, ενώ βρισκόμαστε ακόμα σε αυτήν την κρίση, είναι ότι αντιληφθήκαμε, μικροί - μεγάλοι, τι σημαίνει κολλημένοι στην οθόνη, στο σπίτι.

Η εμπειρία είναι τραυματική και ιδιαίτερα για τα παιδιά, που δεν πάνε καν στο σχολείο τους. Αυτό πρέπει να συζητηθεί από τα παιδιά και να γίνει λόγια. Το παιδικό βιβλίο είναι μορφή λόγου και βοηθάει τα παιδιά να κατανοήσουν καταστάσεις, να ταυτιστούν, να προβληματιστούν. Τα μικρά παιδιά πριν πάνε για ύπνο νομίζω πάντα θα θέλουν να ακούσουν ένα παραμύθι, όπως όλοι μας.