Αποκατάσταση της κύριας εισόδου των επισκεπτών

Οι πρόσφατες επεμβάσεις στην Ακρόπολη έγιναν αντικείμενο έντονων επιστημονικών αντιπαραθέσεων, ωστόσο η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Πολιτισμού επιμένει να ακολουθεί τον μη ορθό δρόμο.

Το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο στην τελευταία συνεδρίασή του (2/2/21) γνωμοδότησε ομόφωνα υπέρ της πρότασης αποκατάστασης της δυτικής πρόσβασης της Ακρόπολης, που αποτελεί την κύρια είσοδο των επισκεπτών, την οποία κατέθεσε η Επιτροπή Συντήρησης Μνημείων Ακροπόλεως (ΕΣΜΑ) και ο καθηγητής Μανόλης Κορρές.

«Σκοπός της πρότασης είναι η βελτίωση της πρόσβασης στην Ακρόπολη, προκειμένου να αρθούν εσφαλμένες επεμβάσεις του παρελθόντος, να αναδειχθεί ο μνημειακός χαρακτήρας της πρόσβασης στον Ιερό Βράχο και να επιλυθούν τα θέματα διαχείρισης της κυκλοφορίας των επισκεπτών. Θα ακολουθήσει η σύνταξη ολοκληρωμένης μελέτης επί της εφαρμογής των επεμβάσεων αποκατάστασης» αναφέρει η ανακοίνωση του υπουργείου Πολιτισμού.

Γιατί όμως έρχεται στο τραπέζι του ΚΑΣ -για πρώτη ίσως φορά- μια πρόταση, αντί της ολοκληρωμένης μελέτης για ένα τόσο σύνθετο έργο στο κορυφαίο μνημείο της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς; Τα προβλήματα που προκύπτουν από την υψηλή επισκεψιμότητα ιδιαίτερα κατά τους θερινούς μήνες έχουν αποτέλεσμα να ταλαιπωρούνται χιλιάδες άνθρωποι. Το ζήτημα δεν έχει αντιμετωπιστεί μέχρι σήμερα. Ωστόσο είναι γνωστό, έχει επισημανθεί και οφείλει να επιλυθεί.

Γνωστό επίσης είναι ότι κάθε παρέμβαση πρέπει να υπακούει στους κανόνες συντήρησης και διαχείρισης των μνημείων, όπως ορίζουν οι διεθνείς συμβάσεις. Η Ακρόπολη είναι εγγεγραμμένη στα μνημεία της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO και το θεσμικό πλαίσιο λήψης αποφάσεων είναι διεθνές. Πριν από κάθε επέμβαση οφείλει να έχει προηγηθεί πλήρης μελέτη και τεκμηρίωση και μάλιστα να έχει παρουσιαστεί στην επιστημονική κοινότητα όπως ορίζουν οι νόμιμες διαδικασίες. Κάτι που δεν ακολουθήθηκε στα πρόσφατα έργα της διάστρωσης νέων επιφανειών για τη διακίνηση των πολιτών με κινητικά ή άλλα προβλήματα και τις άλλες επεμβάσεις, που προκάλεσαν έντονες αντιδράσεις.

Ο Τάσος Τανούλας, αρχιτέκτονας (ΥΠΠΟ, ΕΣΜΑ/ΥΣΜΑ 1977-2010), που έχει εργαστεί επί δεκαετίες στα έργα της Ακρόπολης, κρούει τον κώδωνα του κινδύνου από τον περασμένο Οκτώβριο για τα έργα που έγιναν στο μνημείο και εκείνα που έπονται.

Η «Εφ.Συν.» ρώτησε τον κ. Τανούλα τι σηματοδοτεί το ότι εισήχθη στο ΚΑΣ μια πρόταση αντί για τη μελέτη του έργου. «Δεν ξέρω αν είναι η πρώτη φορά, αλλά είναι πολύ πολύ ασυνήθιστο να έρχονται προτάσεις αντί για μελέτες. Πολύ φοβάμαι ότι αυτή η γνωμοδότηση θα είναι δεσμευτική στο μέλλον για οποιαδήποτε μελέτη κατατεθεί. Πώς είναι δυνατόν να γνωμοδοτούμε όμως για κάτι χωρίς να έχουμε πλήρη μελέτη; Αυτή τη στιγμή τίποτα δεν είναι διαμορφωμένο, το πλαίσιο είναι ασαφές και γι’ αυτό προκύπτουν πολλά ερωτήματα. Πρέπει να παρουσιαστεί ολοκληρωμένη μελέτη για να έχει κάποιος άποψη. Η εισαγωγή του θέματος στο ΚΑΣ είναι αιφνιδιαστική και, όπως είπα στα μέλη του κατά την παρέμβασή μου, η γνωμοδότηση της πρότασης είναι πρωθύστερο και καταδικάζει το τελικό αποτέλεσμα της μελέτης».

Παράσταση για το θέμα έκανε και ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων. Οπως αναφέρει στη σχετική ανακοίνωση: «Η εισαγωγή στο ΚΑΣ “πρότασης της ΕΣΜΑ” (που δεν συνιστά μελέτη), χωρίς άλλη τεκμηρίωση, δεν συνιστά ορθή διοικητική και επιστημονική διαδικασία και δεν θα έπρεπε να ακολουθείται, ειδικά μετά το αποτέλεσμα και τις αντιδράσεις που προκάλεσαν οι πρόσφατες επεμβάσεις στην Ακρόπολη».

Η πρόεδρος Δέσποινα Κουτσούμπα στην τοποθέτησή της αναρωτήθηκε «...οποιαδήποτε τέτοια πρόταση ή μελέτη θα πρέπει καταρχήν να ορίζει τον σκοπό της εκπόνησής της. Ποιος είναι ο σκοπός; Η διευκόλυνση της πρόσβασης των επισκεπτών; Η αποκατάσταση κάποιας συγκεκριμένης ιστορικής φάσης; Η αποκατάσταση του μνημείου για την προστασία του; Εδώ δεν διαφαίνεται ο βασικός λόγος, ώστε να κριθεί και το αποτέλεσμα». Στις δηλώσεις που ακολούθησαν η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη δεσμεύτηκε ότι μετά την ολοκλήρωση η μελέτη θα παρουσιαστεί σε διεθνές επιστημονικό συνέδριο που θα διοργανωθεί το φθινόπωρο στην Αθήνα ενώ θα ενημερωθεί και η UNESCO.