Κρίσεις και προκλήσεις της εποχής μας

Το πρώτο επίσημο «παρών» του δηλώνει το Δίκτυο Μουσείων Σύγχρονου Πολιτισμού του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού με την ψηφιακή έκθεση «Οπτικοποιώντας την ανθρωπότητα» που είναι πλέον διαθέσιμη στην πλατφόρμα res.momus.gr.

Στην έκθεση παρουσιάζονται περισσότερα από 100 έργα τέχνης 62 καλλιτεχνών από τις συλλογές των φορέων που συμμετέχουν στο Δίκτυο: Εθνική Πινακοθήκη-Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτσου, Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (ΕΜΣΤ), Μητροπολιτικός Οργανισμός Μουσείων Εικαστικών Τεχνών Θεσσαλονίκης (MOMus).

Με την επιλογή των έργων επιχειρείται η αποτύπωση, όχι μόνο της παγκόσμιας ανθρωπιστικής και οικονομικής κρίσης στην Covid-19 εποχή, αλλά και άλλων, πρωτόγνωρων προκλήσεων που η ανθρωπότητα καλείται να αντιμετωπίσει και που σχετίζονται με την αυξανόμενη οικονομική ανισότητα, το ανεξέλεγκτο κλίμα φόβου, τον αυθαίρετο περιορισμό ατομικών ελευθεριών και την εργασιακή αβεβαιότητα. Προκλήσεις που καθιστούν πιο επίκαιρη από ποτέ τη συζήτηση για τα ανθρώπινα δικαιώματα, 70 χρόνια μετά την υπογραφή της Ευρωπαϊκής Διακήρυξης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου.

Η έκθεση «Οπτικοποιώντας την ανθρωπότητα» προκρίνει την επουλωτική δύναμη της τέχνης που μπορεί να ξεπεράσει εμπόδια όπως η γλώσσα, η κουλτούρα και η πολιτική. Διαρθρωμένη σε τρεις ενότητες, κάθε μία από τις οποίες περιλαμβάνει έργα και από τους τρεις συμμετέχοντες φορείς-μέλη του δικτύου, η έκθεση καταγράφει, ερμηνεύει και αποκαλύπτει αλήθειες πέρα από το ορατό, παρουσιάζει, άλλοτε με ευθύ και άλλοτε με υπαινικτικό τρόπο, εικόνες θάρρους και αδικίας, ελπίδας και απελπισίας, μικρές και μεγάλες επιτυχίες και αποτυχίες του ανθρώπου να προστατέψει τον άνθρωπο.

Η πρώτη ενότητα με τίτλο «Animus Immortalis Est» θίγει το ζήτημα της αξίας της ανθρώπινης ζωής και της ανθρώπινης αξιοπρέπειας σε μια εποχή που ο φονταμενταλισμός, ο φασισμός, ο θρησκευτικός εξτρεμισμός και η τρομοκρατία απειλούν τις ανθρωπιστικές αξίες πάνω στις οποίες δομήθηκε η Ευρώπη μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Η δεύτερη ενότητα με τίτλο «Κάτι Σαν Σπίτι» ασχολείται με την έννοια της Εστίας τόσο κυριολεκτικά όσο και μεταφορικά: η παγκοσμιοποίηση έχει μετατρέψει εκατομμύρια ανθρώπους από πολίτες σε μετανάστες, ενώ το δικαίωμα στην κατοικία, στην ασφάλεια αλλά και στον αυτοπροσδιορισμό είναι λιγότερο δεδομένο από ποτέ. Τι σημαίνει «σπίτι» για τον καθένα από μας;

Στην τρίτη ενότητα με τίτλο «Κλιματική Κρίση» παρουσιάζονται έργα που στόχο έχουν να καταδείξουν το μείζον ζήτημα της κλιματικής αλλαγής και των μοιραίων περιβαλλοντικών, κοινωνικών και οικονομικών επιπτώσεών της, οι οποίες είναι ήδη παγκοσμίως αισθητές. Οι καλλιτέχνες θέτουν το ερώτημα εάν η ανθρωπότητα δύναται να διορθώσει τα περιβαλλοντικά λάθη της.

Συμμετέχουν οι καλλιτέχνες:

Αλέξης Aκριθάκης, Δημήτρης Αληθεινός, Ζίαντ Ανταρ, Δημήτρης Αντωνίτσης, Αχιλλέας Απέργης, Γεώργιος Βακιρτζής, Γιώργος Γεροντίδης, Απόστολος Γεωργίου, Francisco Goya y Lucientes, Νικόλαος Γύζης, Γιώργος Γυπαράκης, Δανιήλ (Παναγόπουλος), Γιώργος Ζογγολόπουλος, Γεώργιος Ιακωβίδης, Χριστίνα Κάλμπαρη, Ορέστης Κανέλλης, Βλάσης Κανιάρης, Βάσω Κατράκη, Ντέμπορα Κέλι & Τίνα Φάιβας, Δημοσθένης Κοκκινίδης, Γιώργος Λάππας, Ανδρέας Λόλης, Νικηφόρος Λύτρας, Ρενέ Μαγκρίτ, Μέμος Μακρής, Αντρέα Μαντένια, Κάρλος Μότα (Carlos Motta), Μανώλης Μπαμπούσης, Αντρεα Μπάουερς, Χρόνης Μπότσογλου, Λία Ναλμπαντίδου, Σολομών Νικρίτιν, Τζορτζ Οσόντι, Θοδωρής Παπαδάκης, Ηλίας Παπαηλιάκης, Λήδα Παπακωνσταντίνου, Ρένα Παπασπύρου, Κωνσταντίνος Παρθένης, Γιάννης Παρμακέλης, Λιουμπόβ Ποπόβα, Ρέμπραντ Χάρμενσζ φαν Ρέιν, Ομέντ Σαλεχί, Σαντιάγκο Σιέρα, Αρτεμις Σκεύα, Σωτήρης Σόρογκας, Τάσσος, Νίκος Τρανός, Κώστας Τσόκλης, Γιάννης Ψυχοπαίδης, Αλέξανδρος Ψυχούλης και πολλοί άλλοι.

Το Δίκτυο Μουσείων Σύγχρονου Πολιτισμού ιδρύθηκε με πρωτοβουλία της Διεύθυνσης Εικαστικών, Αρχιτεκτονικής, Φωτογραφίας και Μουσείων Σύγχρονου Πολιτισμού του ΥΠΠΟΑ και λειτουργεί υπό τη μορφή συνεργατικής πλατφόρμας στην οποία συμμετέχουν οι εποπτευόμενοι μουσειακοί φορείς σύγχρονου πολιτισμού της χώρας.

Η ιδέα προέκυψε από τη διεθνή μουσειακή πρακτική για τη δημιουργία ενός πλέγματος συνεργειών με στόχο την εξοικονόμηση πόρων, την εξεύρεση συνεργατικών τρόπων και εργαλείων, την ανταλλαγή τεχνογνωσίας και την από κοινού ανάδειξη των έργων που ανήκουν στις δημόσιες συλλογές.

Με την ψηφιακή έκθεση «Οπτικοποιώντας την ανθρωπότητα» εγκαινιάζεται ένα συλλογικό εκθεσιακό εγχείρημα. Για πρώτη φορά τα μεγαλύτερα μουσεία μοντέρνας και σύγχρονης τέχνης της χώρας συνεργάστηκαν για την υλοποίηση μιας υψηλού επιπέδου διεθνούς έκθεσης αφιερωματικού χαρακτήρα.