Τα Βαλκάνια στους δρόμους των Εξαρχείων

Tα Εξάρχεια υποδέχονται τα Βαλκάνια. Από τις 9 έως τις 18 Οκτωβρίου οι οδοί Καλλιδρομίου, Χαρ. Τρικούπη, Εμμ. Μπενάκη, Ζωοδόχου Πηγής, Διδότου και Τσαμαδού φιλοξενούν 26 φωτογράφους από 12 χώρες και μέσα από τις βιτρίνες των καταστημάτων τους μάς καλούν «να περιπλανηθούμε στην πόλη και να ξαναγνωριστούμε μαζί της και με τους ανθρώπους της».

Οι επιμελήτριες της έκθεσης, Εύη Στάμου και Πηνελόπη Θωμαΐδη, εξηγούν το πώς: «Aκολουθώντας έναν ειδικά σχεδιασμένο χάρτη που θα βρούμε στους εκθεσιακούς χώρους αλλά και online στο site του Balkan Can Kino».

Γνώριμες από την προσήλωσή τους στο Balkan Kino, που λόγω της πανδημικής συγκυρίας παίρνει φέτος άλλη μορφή (λεπτομέρειες στο www.balkan-can-kino.com), μας εξηγούν τη βαλκανική τους «εμμονή»: «Μεγαλώνουμε γεμάτες αναφορές από τη Δύση, ιδιαίτερα όσον αφορά τις τέχνες. Μια εμπειρία ζωής, έστω και σύντομη, στο Παρίσι ή το Βερολίνο αρκεί για να συνειδητοποιήσουμε τους διαφορετικούς κώδικες. Αντίθετα, σ’ ένα σύντομο ταξίδι στα Βαλκάνια συνειδητοποιούμε πόσο κοντά μπορούμε να νιώσουμε με τους ανθρώπους που μας καλοδέχονται σε μια γλώσσα που δεν καταλαβαίνουμε.

Ακόμα όμως κι αν δεν καταλαβαίνουμε τη γλώσσα, οι κινήσεις, οι μυρωδιές, τα τοπία, οι άνθρωποι μοιάζουν γνώριμα. Και τότε έρχεται η ντροπιαστική συνειδητοποίηση ότι τουλάχιστον η δική μας γενιά γνωρίζει ελάχιστα για τους Βαλκάνιους γείτονες και η αίσθηση ότι η Ελλάδα τούς έχει γυρίσει την πλάτη, κρύβοντας ένα μέρος της δικής της ταυτότητας και της δικής μας».

H έκθεση ξεκινά από τον χώρο τέχνης «Ασπάλαθος», με το δίπτυχο της Α. Παπαντώνη «From inside looking out», την Ι. Σακελλαράκη με τη σειρά «Balkans Revisited» και τον Κ. Αργυριάδη με τη σειρά «I am not here».

Λίγο πιο κάτω, στο βιβλιοπωλείο των εκδόσεων Αγρα, ο Θ. Νικολάου με τη σειρά «Αίμος» ταξιδεύει σε ένα τοπίο αντιφάσεων. Στην αντίθετη άκρη, στις αρχές της Ζωοδ. Πηγής, συναντάμε τις σειρές «My Albania» του Αγγελου Barai και «Errance» του Ilir Tsouko.

Η Jeanne Frank παρακολουθεί τη ζωή μιας νεαρής από τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη που φέρει από παιδί το τραύμα του πολέμου και ο S. Dahlgrün στη σειρά του «Shokë» φωτογραφίζει συνομήλικούς του Αλβανούς. Η Λ. Βραδή με το «Good Luck» καταγράφει το Δρουγούτι, την παλιά γειτονιά της Αθήνας που αρχικά κατοικήθηκε από Αρμένιους και Πόντιους μετανάστες και αργότερα από το κύμα Βαλκάνιων μεταναστών.

Στην τρίτη ενότητα, στις εκδόσεις Futura και το Παλαιοβιβλιοπωλείο της οδού Τρικούπη, η Δανή L. Cnossen φωτογραφίζει το βουνό Manjača, τον τόπο του ομώνυμου στρατοπέδου συγκέντρωσης κρατουμένων πολέμου, σήμερα βοσκότοπο, ενώ με το «Men don’t cry» ο Γερμανός H. Jung εστιάζει στα σεξουαλικά βασανιστήρια κατά τη διάρκεια του πολέμου. Εκεί και ο N. Constant με τη σειρά του «Firn» ενώ το «Minor differences», ακροβατώντας ανάμεσα στο παρόν και το παρελθόν, είναι ένα πορτρέτο της Βοσνίας μέσα από την ποιητική ματιά του P. Wack.

Στην τέταρτη ενότητα, κατά μήκος της Καλλιδρομίου και γύρω από την πλατεία Εξαρχείων, ο γεννημένος στη Βοσνία και πλέον κάτοικος Γερμανίας V. Divovic μέσα από το «Jesus, the Yugoslavs and the Creation of the World» εξερευνά τις αιτίες διάλυσης της Γιουγκοσλαβίας και νέες ταυτότητες.

Ο D.l Court, που ζει στη Φινλανδία, ταξιδεύει στη Βουλγαρία μέσα από τη σειρά του «Limina», ενώ ο Ρουμάνος P. Calinescu κοιτάζει τους κόπους των ξενιτεμένων της χώρας του να παίρνουν τη μορφή τσιμεντένιων παλατιών μέσα από τη σειρά «Pride and Concrete».

Η Λ. Ζώτου με το «Summer Diary» ταξιδεύει στο καλοκαίρι των αναπτυσσόμενων τουριστικών αλβανικών ακτών της Αδριατικής, ενώ ο Nick St. Oegger καταγράφει τις επιπτώσεις της ανάπτυξης κοντά στον ποταμό Vjosa. Ο Ιταλός J. Landi με τη σειρά «Friendly neighbours?» για τη Β. Μακεδονία και ο R. Yaghobzadeh με το «Enclaves» για το Κόσοβο παρατηρούν τη σχέση μεταξύ νεοσύστατων κρατών και Ε.Ε. Η σειρά «Southern Province» των Β. Κωνσταντίνου και Μπ. Κουγεμήτρου μάς μεταφέρει στις αγροτικές εκτάσεις της Δ. Πελοποννήσου και ο Κ. Παυλίδης με τη σειρά «Sunny days/A true story» κάνει τις δικές τους ανακαλύψεις.

Στην πέμπτη και τελευταία ενότητα ο Ορ. Σεφέρογλου με τη σειρά «Red Island» βλέπει την εγκατάλειψη του εργατικού οικισμού Νέο Κόκκινο στη Βοιωτία, ενώ ο Ρουμάνος M. Marienut μεταφέρει μια σκοτεινή ατμόσφαιρα από τα ορυχεία άνθρακα της κοιλάδας Jiului.